Yeni Ticaret Kanununa Göre Ortaklar Şirketten Para Çekemez

Yeni Türk Ticaret Kanununun 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi ile beraber, şirket ortaklarının kendi şirketlerinden para çekmeleri artık tarihin tozlu sayfalarında kalmış olacak, başka bir deyişle 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu şirket ortağının şirketten para çekmesine izin vermiyor.

“Ortaklar şirketten para çekerse ne olur?”

Kanunun 562’inci maddesinde; 358 inci ve 395 inci madde hükümlerine aykırı olarak şirkete borçlananlar, “Üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar” hükmü yer almaktadır demektedir.

Yeni TTK’da, “Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı” başlıklı 358’inci maddesinde; İştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete borçlanamaz. Eğer ki, borç, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş olsun ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulsun” hükmü yer almaktadır.

Yine Kanunun “Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağı” başlıklı 395’inci maddesinde;
1) Yönetim kurulu üyesinin, genel kuruldan izin almadan, şirketle kendisi veya başkası adına herhangi bir işlem yapamayacağı; aksi hâlde, şirketin yapılan işlemin batıl olduğunun ileri sürebileceği;

2) Yönetim kurulu üyesi, onun 393’üncü maddede sayılan yakınları (yönetim kurulu üyesi, alt ve üst soyu, eşi, üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları) kendisinin ve söz konusu yakınlarının ortağı oldukları şahıs şirketleri ve en az yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketleri, şirkete nakit veya ayın borçlanamayacakları; bu kişiler için şirketin kefalet, garanti ve teminat veremeyeceği; sorumluluk yüklenemeyeceği; bunların borçlarını devralamayacağı; aksi hâlde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacaklılarının bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebileceği;
3) 202. madde hükmü saklı kalmak şartıyla, şirketler topluluğuna dâhil şirketler birbirlerine kefil olabileceği ve garanti verebileceği;
4) Bankacılık Kanununun özel hükümlerinin saklı olduğu; hükme bağlanmıştır. Amir hükümler yer almaktadır.

Bununla birlikte yasa koyucu, şirkete borçlanma yasağına uygulanacak ceza konusunda anonim şirket pay sahiplerine ve limited şirket ortaklarına, borçlarını ödeme konusunda bir süre tanımıştır. Anılan düzenlemeye göre, YTTK’nın 358. maddesine aykırı şekilde, şirkete borçlu olan pay sahipleri ve limited şirket ortakları, borçlarını, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren üç yıl içinde, yani 1 Temmuz 2015 tarihine kadar, nakdî ödeme yaparak tamamen tasfiye etmek zorundadırlar. 1 Temmuz 2015 tarihine kadar borçlarını tasfiye etmedikleri takdirde, haklarında 562. maddenin 5. fıkrasında öngörülen adlî para cezaları uygulanacaktır. Bu nedenle, anılan yasak kapsamına giren anonim şirket pay sahiplerinin ve limited şirket ortaklarının şirkete olan borçlarını en geç 1 Temmuz 2015 tarihine kadar nakdî ödeme yaparak tasfiye etmeleri menfaatlerine olacaktır.
Özetlersek; şirket ortakları bu kanunun uygulamaya başlamasıyla birlikte ortağı olduğu şirkete hiç bir şekilde borçlanamayacaklardır. 6102 sayılı yeni TTK’ya göre, anonim şirket pay sahipleri ile limited şirket ortaklarının iştirak taahhüdünden doğan borç dışında, şirkete borçlanmaları yasaktır. Ancak, şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğan ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulan borçlar anılan yasak kapsamına girmeyecektir. Bu düzenlemeye aykırı olarak, şirkete borçlanan pay sahiplerine ve limited şirket ortaklarına ise üç yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası verilecektir. Diğer yandan YTTK, anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin, bunların 393. maddede sayılan yakınlarının, yönetim kurulu üyelerinin ve söz konusu yakınlarının ortağı oldukları şahıs şirketleri ile en az yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketlerinin de, şirkete nakit veya ayın olarak borçlanmalarını yasaklamaktadır. Bu yasağa aykırı davranan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ve diğer ilgililer de üç yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılacaklardır.

Bu konuda son bir uyarı yeni ticaret kanuna göre şirket ortakları yasanın uygulamaya başladığı tarihten sonra şirketteki alacakları konusunda da sıkıntı yaşayabilirler çünkü yasaya göre şirket diğer tüm borçlarını ödemeden ortaklara olan Borcunu ödeyemez…