Yatırım Teşvik Konusunda Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

Teşvik konusu son zamanlarda birçok kişinin dikkatini çeken bir konu bana da bu konuda çok fazla soru gelmekte, bilindiği gibi devlet teşviklerinden faydalanmanın ilk şartlarından biri teşvik belgesi alınmasıdır. Bende bu makalemde teşvik konusunda yatırım teşvik belgesi ile ilgili aklınıza gelebilecek her şeyi soru cevap şeklinde ayrıntılı bir şekilde adım adım anlatarak bu konu ile ilgililere yol haritası oluşturmayı amaçladım.

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi :

• Yatırımcıyı  yatırıma yönlendirmek,
• Üretimi ve istihdamı artırmak,
• Yatırım eğiliminin  devamlılığını ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak,
• Uluslararası rekabet gücünü artıracak teknoloji ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek büyük ölçekli      yatırımları özendirmek,
• Doğrudan yabancı yatırımları artırmak,
• Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını gidermek,
• Çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek,

Amacıyla yatırımların devlet tarafından desteklendiğini teşvik edildiğini göstermek için Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen bir belgedir. Yatırım Teşvik Belgesi alınması Devlet tarafından, yatırımcıya nakit verilmesi anlamına gelmemektedir. Ancak yatırımcının kasasından büyük miktarlarda nakit para çıkmasını önleyen tedbirlerden oluşur.

Yeni Yatırım Teşvik Kararı ile Sağlanan Destekler Nelerdir?

• Gümrük Vergisi ve Toplu  Konut Fonu İstisnası
• KDV İstisnası
• Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hisse Desteği
• Faiz Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi

Hangi Tür Yatırım Teşvik Belgeleri Veriliyor?

• KOBİ Yatırım Teşvik belgesi
• Araştırma-geliştirme yatırımları,
• Teknopark ve teknoparklarda yapılacak yatırımlar,
• Çevre korumaya yönelik yatırımlar,
• Tarımsal sanayi yatırımları,
• Öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlar,
• Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar,
• Kırsal kalkınma ve tarım teşvikleri
• Turizm Teşvikleri
• Serbest bölge teşvikleri
• Hayvancılık teşvikleri
• Organize sanayi gölgeleri teşvikleri

Kimler Yatırım Teşvik Belgesi Alabilir?

Destek unsurlarından yararlanabilmek için esas ve usulleri Hazine Müsteşarlığınca belirlenen yatırım teşvik belgesinin temin edilmesi zorunludur. Yatırımın Teşvik Belgesine bağlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarları belirlenmiştir bunlar Gelişmiş yörelerde yapılacak yatırımlarda, Normal yörelerde yapılacak yatırımlarda, Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlarda farklılık arz etmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesi Alabilecekler:

• Gerçek şahıslar,
• Adi ortaklıklar,
• Sermaye şirketleri,
• Kooperatifler,
• İş ortaklıkları(adi ortaklık),
• Kamu kurum ve kuruluşları ve
• Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
• Dernekler ve vakıflar ile yurtdışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri,
• Yabancı sermayeli yatırımlarda kurulacak Anonim ve Limitet şirketler ile Kurulacak şubeler, yatırım teşvik belgesi için müracaat edebilir.

Yatırım Teşvik Belgesi Ne Gibi Faydalar Sağlar?

Yatırımlara devletçe sağlanabilecek destek unsurları şunlardır;

1. Gümrük Vergisi Muafiyeti Ve KDV İstisnası,
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti,
3. Bölgesel Destek Unsurları,
4. Vergi indirimi,
5. Sigorta primi işveren hissesi desteği,
6. Yatırım yeri tahsisi,
7. Kullanılan enerjiye destek,
8. Yatırım kredileri için faiz desteği

Destek unsurlarından yararlanabilmek için, yatırıma başlamadan önce teşvik belgesi talebinde bulunulması esastır.

Yatırım Teşvik Belgesi Almak İçin Başvuru Mercii Neresidir?

Kredi tahsisi desteğinden yararlanabilecek yatırımlar dışındaki imalat ve tarımsal sanayi sektöründe yapılacak sabit yatırım tutarı 4 trilyon Türk Lirasını aşmayan yerli sermayeli yatırımlar için ilgili Sanayi Odalarına,

Diğer yatırımlar ile yabancı sermayeli yatırımlar için Müsteşarlığa başvurulması gerekmektedir

Yatırımın Tamamlanma Koşulları Nelerdir?

Yapılan yatırım, bölgesine göre öngörülen asgari miktarı geçmiş ise, fizibilitede yer alan mal ve hizmet üretiliyorsa, yapılan bina inşaat alanı, makine yerleşimine uyumlu ise yatırım tamamlanmıştır. Bunlardan herhangi biri eksik ise, verilen teşvik ayrıcalıkları geri alınır.

Teşvik Belgesinin Süresi Nedir?

Süre yatırımın başlama tarihi ile bittiği tarih arasındaki fark kadardır. Yatırım Teşvik Belgesi genellikle iki yıl için verilir. Yatırım tamamlanamadığı takdirde yatırım %50’ si kadar ek süre alınabilir Teşvik Belgesi yasasına göre süre bir defa uzatılabilir. Tekrar süre verilmez.

Yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için, yatırımın büyüklüğü ve yatırım süresi ile uyumlu olarak altyapının hazırlanması, inşaat yapma, akreditif açılması gibi harcamaların makul ölçülerde yapılması şarttır. Yatırım projesine ilişkin fizibilite yapmak, şirket kurmak ve arsa-arazi almak yatırıma başlama sayılmaz.

Uzatma ve Kapatma Nasıl Yapılır?

Süre Uzatma Şartları: Süre uzatmanın şartı yatırıma başlanmış olmasıdır.
Verilecek süre miktarı yasal bir defaya mahsus olmak üzere belge süresinin yarısı kadardır.

Belge Süresi: Belgenin süresi belgenin içinde aşağıdaki formatta gibi yazılıdır.

Yatırıma Başlama Tarihi       :

Yatırımın Bitiş Tarihi            :

Mücbir sebep veya fevkalade hallerde süre uzatma: Yatırım, yatırımcının mücbir sebepler ve mücbir sebep veya fevkalade hal durumları ile ilgili yatırımın verilen ek süreler de dâhil gerçekleştirilemediğinin tevsik ederek talep etmesi halinde Müsteşarlıkça proje bazında bir defaya mahsus ek süre verilerek uzatılabilir.

Yatırım Teşvik Belgesi Kapatma İşlemleri

Yatırım Teşvik Belgesi yatırımcının yatırım yapması, istihdam yaratması maksadıyla devlet desteklerinden yararlanması için verilir. Yatırımcı kapatma başvurusu yaptığı zaman yatırımın gerçekleştiğini yerinde görerek tamamlama vizesini verilir.

Yatırımın tamamlanmış olması, yararlanılan devlet desteklerinin hedefine ulaşması demektir.

1.   Kapatma Başvuru süresi: Yatırımcıların, teşvik belgesinde öngörülen süre veya ek süre bitimini izleyen altı ay (6) içinde tamamlama vizesi için Müsteşarlığa başvurmaları zorunludur.
Bu süre içerisinde müracaat edilmemesi halinde Müsteşarlık tamamlama vizesi işlemlerini ”Resen”başlatarak belgeyi iptal edebilir.

2. Tamamlama vizesi Ekspertiz işlemleri Müsteşarlık veya Müsteşarlık tarafından görevlendirilen valilikçe veya odaca veya bankaca yapılması halinde görevlendirilen merciinin kadrolu elemanlarından oluşan 2 eksper ile yatırımcı tarafından tayin edilecek yeminli mali müşavirin yapacakları inceleme sonucunda müştereken düzenlenecek rapora istinaden ilgili mercice de yapılabilir.

3. Fon veya Bütçe kaynaklı kredi veya faiz desteği ihtiva eden teşvik belgelerinin tamamlama vizesi işlemleri, ekspertiz raporunun ilgili merci tarafından Müsteşarlığa gönderilmesini müteakip Müsteşarlıkça yapılır.

4.   Mücbir Sebep: Tabii afet ve/veya yangın nedeniyle tamamlama vizesine ilişkin aranan belgelerin ibraz edilememesi durumunda tamamlama vizesine ilişkin talepler;

a) Belge kapsamında ithali yapılan makine ve teçhizata ilişkin ilgili gümrük idaresinden temin edilecek gümrük giriş beyannamelerinin onaylı örneklerinin

Teşvik Belgesi Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?

1.  Nasıl Kullanılır: Yerli ve ithal Makine Teçhizat alımlarınızda, yerli firma veya Gümrük idareleri makine listelerinize gerekli bilgiyi yazıp onaylamaları ile Gümrük Vergisi, KDV ve Fon ödemeden Yerli ve İthal makine alabilirsiniz.

2. Gerçekleşme Bilgisi: Belge kapsamında yapılan yatırımların gerçekleşme durumları, her yılın Ocak ve Temmuz aylarında Hazine Müsteşarlığı’na bildirilir.

3. Faiz Desteği: Teşvik belgeli yatırımınızı gerçekleştirmek maksadıyla bir yıldan daha uzun süreli alacağınız

3. bölgelerde TL kredilerinde 3 puan, Döviz kredilerinde 1 puan,

4. bölgelerde TL kredilerinde 5 puan, Döviz kredilerinde 2 puan,

Faiz desteği uygulanacaktır.

4. Değişiklikler: İhtiyacınız olan makineleri belgenize sonradan ekleyebilir ve değişiklik yapabilirsiniz.

5. Makine Alımları: Makinelerinizi, proforma fatura aldığınız firmalardan almak zorunda değilsiniz. İstediğiniz firmadan istediğiniz markayı, günün gerçek fiyatları ile İthalde (+) / (-) %50, Yerli alımlarda (+) / (-) %30 değerleri içinde listede değişiklik yapılmaksızın satın alabilirsiniz.

6. Harcama belgeleri: Teşvik belgesi başvurusundan önce  ve süre bitiminden sonra aldığınız harcama faturaları Teşviklerden yararlanmaz.

7.Tamamlama Vizesi: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yatırımınızı tamamladıktan sonra belgenin kapatılması “Tamamlama Vizesi” zorunludur. Fatura ve diğer belgelerinizi ayrı bir klasörde saklayınız. Tamamlama vizesinin yapılamaması, aldığınız devlet yardımlarını cezaları ile birlikte geri ödemenize sebep olacaktır.

8. Süreler: Yatırım Teşvik Belgenizin süresi içinde yatırıma başlanmış ise ek süre alınabilir. Ek süre, belgede yazılı orijinal sürenin yarısı kadardır.

9.Asgari Yatırım Sınırı: Belge çıkarma sırasında talep ettiğiniz makinelerin tamamını almak zorunda değilsiniz. Kurulacak tesiste yatırımın bütünlüğünün sağlanması, mamul imalatının gerçekleşebilmesi, asgari yatırım tutarınızın bölgeler için belirlenen Sınırı aşması gerekmektedir.

Teşvik Belgesi Müracaatında Gerekli Belgeler Nelerdir?

Kanun ve mevzuata göre değişim gösterebilmekle beraber genel belgeler şunlardır;

1. İmza sirküleri, (Noter  tasdikli olacaktır)
2. Ticaret Sicil Gazeteleri,
3. Vergi levhası fotokopisi,
4. İthal ve Yerli alınacak   makinelerinizin Proforma faturaları, (varsa katalogları)
5. Şirket ortaklarının şahsi  vergi dairesi adı ve hesap numaraları listesi,
6. Şirket ortaklarının 3–4  satırlık kısa özgeçmişleri yazısı,
7. İnşaat harcaması için  inşaatın toplam kapalı alanının m2’si,
8. Yatırım yeri tapu   fotokopisi, arsa için 10, bina için 5 yıllık noter tasdikli kira      sözleşmesi,
9. Gelişmiş yörelerde yapılacak  yatırımlarında Sanayi Odasından alınacak yazı,
10. Yatırım Organize Sanayi  Bölgesinde ise, yer tahsisine ait yazı,
11. Tapusu tasdikli sureti,  Kiralıksa mülk sahibinin imza sirküleri      ve tasdikli tapu sureti,
12. Kapasite raporu,
13. Yatırım Bilgi formu,
14. Müracaat harcı makbuzu
15. Vekâletname