Vergi İdaresindeki Değişimin Farkında Mısınız?

Son yıllarda Türkiye’de birçok kurumda değişimi gözlemleyebiliyoruz. Fakat Maliye Bakanlığındaki değişim inanılmaz bir şekilde hızlı ve planlı yürümekte.  Çok ileriye gitmeden ben iki bölüm halinde bu yıl yapılan ve yapılacak değişiklikleri anlatacağım. Bu yazımızda Ocak – Haziran aylarındaki değişimleri gelecek haftada önümüzdeki altı ayda  yapılacak değişiklikler ile maliyedeki değişimi sizlerle paylaşacağım.

Bu yıl yapılan değişiklikleri anlatmaya bana göre Maliyede Cumhuriyet tarihi boyunca yapılan en köklü değişim ile başlamak isterim. Bildiğiniz gibi hesap uzmanı, vergi denetmeni, maliye müfettişi ve gelirler kontrolörü unvanları kaldırıldı. Yerine tüm çalışanların ortak olarak kullanacağı “vergi müfettişi” unvanı getirildi. Vergi incelemelerinin tek elden yapılması, uzmanlaşmanın sağlanarak daha etkin politikalar geliştirilmesi için özel bir başkanlık kuruldu. Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, doğrudan bakana bağlı olarak başkan, başkan yardımcıları, grup başkanları ve vergi müfettişlerinden oluşacak. Kurula verilen görevlerin yerine getirilmesinde, uzmanlaşma ve iş bölümünün sağlanması amacıyla uygun görülen yerlerde başkanlığa bağlı olmak üzere grup başkanlıkları kurulabilecek. Kurulması planlanan grup başkanlıkları; Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı, Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı, Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı ve Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı olarak belirlenmiş. Bu başkanlıklar ihtiyaca göre birden fazla sayıda kurulabilecek. Kurulan başkanlıklarda görev alanlar yer değişikliğine tabi olacak.

Maliyede Ocak – Haziran 2011 döneminde gerçekleştirilen faaliyetleri sizlere kısa kısa özetlemek isterim.

• 1995 yılında başlayan her mükellefe yaşam boyu tek “vergi kimlik numarası” uygulaması 2007 tarihinden itibaren gerçek kişi mükelleflerde; vergi kimlik numarası yerine           T.C. kimlik numarasının kullanılması yöntemine dönüşmüştür. Bu amaçla, MERNİS sistemi aracılığıyla, 30.06.2011 tarihi itibariyle mevcut 40.240.082 gerçek kişi mükellefin vergi kimlik numaraları T.C. kimlik numaraları ile eşleştirilmiştir.
• GİB internet sitesi üzerinden, motorlu taşıtlar vergisi, trafik idari para cezaları, geçiş ücreti ve idari para cezası ile Karayolu Taşıma Kanunu idari para cezalarını kredi kartı ile tahsilât yapan banka sayısı 12’ye yükselmiştir. Diğer bankalarla da entegrasyon çalışmaları devam etmektedir.
• Bankaların mükelleflerin borç bilgilerini sorgulayarak tahsilât yapmasını ve yapılan tahsilâtların mükellef hesaplarına anında işlenmesini sağlayan e-tahsilât sistemi 24 banka ve PTT ile yürütülmeye başlanmıştır.
• Elektronik Fatura Uygulaması (e-fatura) uygulamasının geliştirilmesine yönelik yeni yazılımlar yapılmış uygulamaya alınmıştır.
• Mükelleflerin tutmak zorunda oldukları yevmiye defteri ve defteri kebirin elektronik ortamda oluşturulmasında kullanılacak format ve standartlarla ilgili teknik kılavuzlar ve uygulama yazılımı hazırlanmış olup konu ile ilgili tebliğ hazırlama çalışmaları devam etmektedir.
• E-Beyanname projesi kapsamında beyannameler ve ekleri 2004 tarihinden itibaren internet üzerinden alınmaktadır. Projeye 8 çeşit beyanname ile başlanılmış olup, Ocak 2011 tarihi itibariyle 35 çeşit beyanname elektronik ortamda alınmaya başlanmıştır.
• Beyannamelere ilave olarak bilânço esasına tabi mükelleflerin 2010 yılı ve takip eden dönemler için “Kesin Mizan” bildirimleri de elektronik ortamda alınmaya başlanmıştır.
• Noterler veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanların, tasdik ettikleri belgelere ve defterlere ilişkin bilgileri elektronik ortamda göndermeleri sağlanmıştır.
• Tütün ve Alkollü İçki Ürünleri İthal Eden Mükelleflerin, ithal ettiği ürünlere ait bandrol ve bandrollü ithal ürün bilgilerine ilişkin bildirimlerini İnternet Vergi Dairesinden verebilmeleri sağlanmıştır.
• Bilgi İşlem Faaliyetleri iletişim bağlantılarının sürekli, arızasız ve sorunsuz çalışması, otomasyon hizmetlerinin kesintisiz yürütülmesi amacıyla en son teknolojiye uygun telefon santrali ve iletişim yazılımları edinilmek suretiyle teknik bazda yardım masalarının birleştirilmesi gerçekleştirilmiştir.
• Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık Otomasyon Projesi (DEFGEL) Uygulama Yazılımları sistemi ile Vergi Dairesi Başkanlığı ve Defterdarlık işlemlerinin bilgisayar otomasyon sistemiyle yapılmaya başlanmış, bu bağlamda 30 Vergi Dairesi Başkanlığı ile 52 Defterdarlık Gelir Müdürlüğünün evrak, tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşma, anlaşmalı matbaaların takibi, yaygın ve yoğun denetim tutanak işlemleri gibi uygulamaları otomasyon kapsamına alınmıştır.
• Takdir Komisyonu Otomasyonu; Daimi Takdir Komisyonu işlemleri ile komisyona bağlı vergi daireleri takdire sevk işlemlerinin entegre bir yapıda otomasyon ortamında yapılmasının sağlandığı proje 62 Daimi Takdir Komisyonu ve vergi dairesi/malmüdürlüğü bünyesinde kurulan geçici takdir komisyonlarında kullanılmaya başlanılmıştır.
• “Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık Otomasyonu Projesi (DEFGEL)” sistemi içerisinde geliştirilen yazılımlar ile Vergi Dairesi Başkanlıkları/Defterdarlıklar tarafından sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge (SMİYB) düzenleyen, kullanan veya haklarında olumsuz tespit bulunan mükelleflerin tespiti otomosyana başlanmıştır.
• NACE Faaliyet Kodları Çalışması; mükelleflerin faaliyetlerinin belirlenmesinde kullanılan meslek kodları, Avrupa Birliğine üye ülkelerin kullanmakta zorunlu olduğu Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistikî Sınıflamasına dönüştürülmesi sonucunda faaliyet kod sistemine geçilerek Avrupa İstatistik Kurumu sınıflandırmasına uyum sağlanmıştır.
• Özelge Sistemi işlemlerinin tümünün elektronik ortamda tamamlanması ve tüm Gelir İdaresi Teşkilatınca paylaşılabilir bir zemine taşınması sağlanmıştır.
• DEFGEL bünyesinde geliştirilen KDV İade İzleme Takip Sistemi (KODSIS) uygulaması devreye alınmıştır. 29 Vergi Dairesi Başkanlığı ve 52 Defterdarlıkta uygulama çalışmaktadır.
• Taşınır mal yönetimi sistemi ile kamu idarelerine ait taşınır malların otomasyon ortamında giriş, çıkış ve zimmet kayıtlarının yapılması kullanılacak defter, belge ve cetvellerin bilgisayar ortamında tutulması ve yönetimi sağlanmıştır.
• İnsan kaynakları uygulama yazılımları ile atama, nakil, sicil terfi, emeklilik ve benzeri özlük iş ve işlemleri otomasyon kapsamında yapılmaktadır.
• 3568 sayılı Kanunu ihlal etmekten dolayı bazı meslek mensuplarına TURMOB Disiplin Kurulu tarafından verilen cezalar resmi gazetede yayınlandıktan sonra Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bu meslek mensuplarının mesleklerini icra etmemeleri yönünde gerekli tedbirlerin alınmasına ilişkin olarak bilgi girişleri yapılmıştır.
• Meslek mensubu Mali müşavirlerin mükellefleri ile aralarında Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinin bilgi girişlerinin elektronik ortamda internet vergi dairesine yapılması sağlanmıştır. Bu yolla müteselsil sorumluluk kurumu çalıştırılmaya başlanmıştır.
• İnteraktif Hizmetler Kısa Mesaj Bilgilendirme Servisi ile mevzuata ilişkin haberler sistem abonelerine otomatik olarak kısa mesaj bildirimi ile iletilmekte ve kullanıcılara motorlu taşıtlar vergisi miktarı hesaplama, motorlu taşıtlar vergisi borç sorgulama, trafik para cezası sorgulaması yapma imkânı sağlanmıştır.

 

Maliye yeni uygulamaları ile Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliğin ve mali saydamlığın sağlanmasını amaçlamaktadır. Yapılan bu düzenlemeler ile kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması yanında, uluslararası standartlara uygun daha etkin bir kamu mali yönetim ve kontrol sistemi oluşturulmuştur. Bu kapsamda Mali idarenin bu güne kadarki yeniliklerinden bahsettik gelecek yazımızda ikinci altı aya ilişkin beklentileri, hedefleri ve yapılması planlanan faaliyetlerini sizler için kısaca özetleyeceğim.