Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğe girmesiyle ikametgahı Türkiye’ de olan tüm vatandaşlar genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır. Bu yazımızda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sağlık hizmetlerinden faydalanma şartlarını kısaltarak şu şekilde özetleyebiliriz:
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 2012 yılında hizmete açılan Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi (SPAS) programı sigortalılar ile sigortalıların bakmakla yükümlüsü konumundakiler ve hak sahiplerinin genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için gerekli olan aktivasyon işlemlerinin çok kısa sürede ve tamamen otomasyona dayalı olarak yapılmasını sağlanmıştır.
Genel Sağlık Sigortası kapsamında bulunan sigortalının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilmek için; – Sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün Genel Sağlık Sigortası prim ödeme gün sayısının olması, – 4/b sigortalılık statüsüne tabi olan Genel Sağlık Sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yukarıdaki bentte sayılan şartla birlikte, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcun bulunmaması veya 60 günden fazla borçlarının tecil ve taksitlendirilmiş olması, şarttır. “Genel Sağlık Sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamından çıkanların genel sağlık sigortalısı olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde, toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması şartı aranmaz.” – 4/a, 4/b ve 4/c sigortalılık statüsüne tabii olan genel sağlık sigortalıları, zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 10 gün süreyle Genel Sağlık Sigortasından yararlanırlar.
– Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru 1 yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar.
– Bu durumda, 4/b sigortalıları için prim ve prime ilişkin borçlarının olup olmadığına bakılmayacak ve bu haktan bakmakla yükümlü kişiler de yararlanacaktır.
Lise ve dengi öğrenim görülmesi sebebiyle bakmakla yükümlü olunan kişi veya hak sahibi sıfatıyla sağlık hizmetinden yararlandırılan çocuklar, 20 yaşını dolduracakları tarihi aşmamak kaydıyla bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün süreyle aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam ederler.
Son işinizde 30 günden az çalıştınız sağlık hizmetlerinden istifade edemeyecek misiniz?
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Şartları” başlıklı 67 inci maddesinde, “…genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması, …şarttır” denmektedir. Yeni işe başlayan sigortalı işçinin veya mevcut sigortalılığı bulunduğu halde bulunduğu ay içerisinde çalıştığı iş günlerinin sistemde görünmesi için yine aynı ay içerisinde verilen ve SGK sistemine yüklendiği an sigortalının hizmet gününe ek ilave edilmesine yarayan bildirge türüdür. Normal olarak sigortalıların çalıştıkları aya ait bildirgeler cari dönem olarak bir ay sonra Aylık Prim ve Hizmet Belgesi olarak SGK very tabanına bildirimi yapılır. Aynı zamanda işten ayrılan güvencelilerin ve hak sahiplerinin sakatlık, ölüm ve yaşlılık güvencelerinden bağlantı yapılması maksatı ile, APHB’nin işveren tarafından süre açısından kuruma gönderilmemiş ise en son durum gösterilmek üzere işveren tarafından bu belge düzenlenebilir.
Sigortalı hesap fişi girişi için bilgisayarınızdan www.sgk.gov.tr adresini açıyoruz, daha sonrasında E-SGK seçeneği ile E-BİLDİRGE menüsüne tıklıyorsunuz karşınıza gelen E- bildirge giriş sayfasında sisteme kullanıcı adı ve şifrelerimiz ile giriş yapıyoruz. E – bildirge sistemine giriş işleminden sonra, sigortalı hesap girişi yapılarak bildirimde bulunabilirsiniz. Sigortalıların hastalık ve analık sigortası kollarından sağlık yardımı alabilmesi ile sigortalıların ölümü veya son çalışmalarının Kurumca hemen bilinmesi gereken diğer hallerde “Sigortalı Hesap Fişi Provizyon ve Diğer”, – İşten ayrılarak tahsis talebinde bulunan sigortalılar için de “Sigortalı Hesap Fişi Emeklilik”, menüleri kullanılarak sigortalı hesap fişi bilgilerinin girişi yapılacaktır.
