Sorularla Kısa Çalışma Hakkında Her şey

1. Faaliyetim tamamen durdu kaç işçi için kısa çalışmadan yararlanabilirim?

Kısa çalışma ödeneğinin azami süresi 3 ay olup, talebin uygun bulunması durumunda işçilerden prim ödeme şartlarını sağlayanlara ödeme yapılacak. İşçilerin tamamı için uygun görüldüyse prim şartını taşıyanlar yararlanabilir.

2. İş yerinin kısa çalışma yapması için asgari çalışan sayısışartı var mı?

Kısa çalışma uygulamasından yararlanmak için asgari çalışan sayısı şartı bulunmuyor.

3. Kısa çalışma yaptırmak için işçinin onayı alınması gerekli midir?

Kısa çalışma kararı işveren tarafından alınır. Mevzuatımızda işçilerin onayının alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

4. Bu uygulamadan kaç ay yararlanabilirim?

Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma yapılan süre kadardır.

5. İşin 1/3 oranında azalması ne demek? Haftada 2 gün çalışma bu kapsama girer mi ?

Haftalık çalışma süresinin en az 1/3 oranında azalması demek 6 iş günü çalışmanın yapıldığı işyerinde 2 gün çalışılmaması demektir.

6. SGK ve Maliyeye borcum var, kısa çalışmadan yararlanabilir miyim?

Evet, yararlanabilirsiniz. Kısa çalışma ödeneği hak sahipliğinin belirlenmesinde SGK’ya bildirilen primler esas alınmaktadır.

7. Bir işletmede işçi olarak çalışıyorum. Doğrudan kendim kısa çalışma için başvuruda bulunabilir miyim?

Hayır, kısa çalışma başvurusunu işvereninizin yapması gerekmektedir.

8. Çok sayıda e-posta adresi var? Hangisine evraklarımı göndermeliyim?

İşyerinizin faaliyet gösterdiği adresin bağlı bulunduğu İŞ KUR biriminin adresine göndermeniz gerekmektedir.

9. İŞKUR’da verdiğim kısa çalışma yapacak işçi listesinde değişiklik (azaltma, artırma veya isim değiştirme) yapmam mümkün mü? Mümkünse bunun için bir son tarih var mı?

Uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra yeni işçi için talepte bulunulabilir. Ancak bu durum yeni talep anlamına gelir.

10. Kısa çalışma ödeneği haczedilebilir mi?

Kısa çalışma ödeneği nafaka borçları dışında haciz veya başkasına devir veya temlik edilemez.

11. Kısa çalışma kapsamında; Hangi katkılar sağlanır?

İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi, Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,hizmetleri sağlanmaktadır.

12. Kısa çalışma ödeneği alınan süre için ödenen primler nelerdir?

İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.

13. Şu anda kısa çalışmadanyararlanıyorum, coronavirüs nedeni ile de yararlanabilir miyim?

Farklı bir gerekçeyle kısa çalışmadan yararlanmış olan iş yerleri de Covid-19 kapsamında kısa çalışmadan yararlanabilir.

14. Salgın nedeniyle faaliyetlerimi durdurdum, uygunluk tespitiiçin hangi evrakı göndermeliyim?

Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar, ilgili kurumlar tarafından faaliyeti durdurulan iş yerlerinin uygunluk tespitinde “işletme ruhsatı” belgeler yeterli olacak. İşverenin yönetimsel kararı kapsamında faaliyeti durdurulan veya azaltılan iş yerlerinde incelemelerde “yönetim kararı” gibi belgeler yeterli olacak.

15. Vergi ve prim borcum var, kısa çalışmadan yararlanabilir miyim?

Kısa çalışma ödeneği hak sahipliğinin belirlenmesinde SGK’ya bildirilen primler esas alınıyor. Vergi, prim borcu olanlar da yararlanabilir.

16. Bir işçi olarak doğrudankendim kısa çalışma için başvuruda  bulunabilir miyim ? 

Hayır, kısa çalışma başvurusunu işverenin yapması gerekiyor.

17. Belgeleri teslim edip başvurmam,yararlanmam içinyeterli mi?

İŞ KUR’a teslim edilen belgeler uygunluk tespiti için iş teftiş grup başkanlıklarına gönderiliyor. İnceleme sonucu taleplerin uygun bulunması gerekiyor.

18. Bugün başvuru yaptım,başvurum ne kadar sürede tamamlanır?

Hızlı sonuçlanması için corona virüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşıyor.
Başvurular uygunluk tespiti amacıyla rehberlik ve teftiş başkanlığına gönderilecek. Sonuç hızlı şekilde işverene bildirilecek.

19. Verdiğim kısa çalışma yapacakişçi listesinde değişiklik (azaltma, artırma gibi) yapmam mümkün mü?

Uygunluk tespiti sonrası yeni işçi için talepte bulunulabilir. Ancak bu durum yeni talep anlamına geliyor.

20. Başvurumu yaptım, müfettiş ne zaman gelir?

Covid-19 kapsamında yapılan kısa çalışma başvurularının uygunluk tespitinde tüm incelemeler mahalline gidilmeden ilgili başvuru evrakı ve ekleri üzerinden, tespit tutanağı düzenlemeden gerçekleştirilecek.

21. Kısa çalışmadan yararlanabilmek için faaliyet ne kadar azaltılmalıdır?

İş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az 3’te bir oranında azaltılması, süreklilik koşulu aranmadan iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gerekiyor.

22. Müfettişin yapacağı uygunluk tespiti ne demektir?

İş müfettişleri tarafından yapılan inceleme faaliyetlerini ifade ediyor.
Örneğin Covid-19 salgınından olumsuz etkilenilmiş ise bu durumun tespiti anlamını taşıyor.

23. Kabul edilirse, personelim ne kadar maaş alabilir?

Kısa çalışma ödeneği sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı kadar yatırılıyor. Ödenek miktarı aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemeyecek.
Bu kapsamda bin 752 lira ile 4 bin 380 lira aralığında ödeme yapılacak.

24. Talebim olumlu karşılanırsa ücreti ben mi alıyorum, yoksa çalışanlarım mı alıyor?

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık olarak ödeniyor.

25. Her çalışanım ödenek alabilecekmi yoksa taşıması gereken belirli şartlar var mı?

Talebin uygun bulunması ve katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması gerekiyor. İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla prim ödeme şartlarını taşıması gerekiyor.

26. Yabancı işçiler için çalışma ödeneği alınabilecek mi?

İşsizlik sigortası yasası kapsamında işsizlik sigortası primlerinin yatırılmış olması hâlinde yararlanabilirler.

27. Kısa çalışma talebimuygun bulundu, işçilerim ne zaman ödeme alır?

Ödenek çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın 5’inde ödenir.

28. Yararlandıktan sonra devletebir borcumuz olacak mı?

İstihdamı koruma amaçlı olan bu uygulamadan yararlananların devlete herhangi bir borcu olmayacak.

29. İşletmeler kısa çalışmauygulanan dönemde istihdam teşviklerinden yararlanmaya devam edecek mi?

İstihdam teşvikleri arasında kısa çalışma uygulamasından yararlanmama gibi bir koşul bulunmuyor.
Dolayısıyla kısa çalışma ödeneğinden yararlanan iş yeri istihdam teşviklerinden yararlanabilir.

30. Kısa çalışma ile beraber işbaşı eğitim programındanyararlanabilir miyim?

Program devam ederken ödenek başvurusunda bulunup uygun bulunanların mevcut iş yerlerinde İşbaşı Eğitim Programları devam edecek.

31. Kısa çalışmada işçi çıkartabilir miyim?

TBMM de kabul edilen yasa uyarınca, corona virüs nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için işverenlerce kısa çalışma süresi içinde İş Kanunu 25/II. maddede düzenlenen “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” dışında işçi çıkarılmaması gerekiyor.

32. Uzaktan çalışmada da işveren başvurabilir mi?

Başvuramaz.

33. Kısa çalışmayı hak etmeyene müracaat edilirse ne olur ?

Kısa çalışma uygulanacak işçi listesine yazılan çalışanların ödenekten yararlanma şartlarını sağlayıp sağlamadıkları İŞ KUR tarafından kontrol edileceğinden, işverenlerce kısa çalışma uygulanacak çalışanların listeye yazılması yeterli olacaktır.Kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadardır. Corana virüs kaynaklı başvurularda bu 3 aylık sürenin ilk yedi günü için İş Kanununun 40. maddesi uyarınca işverenlerce yarım ücret ödenmesi gerekir.

34. Kısa çalışma kıdem süreme sayılır mı?

Kısa çalışma süreleri İş Kanununun 55/j bendi uyarınca yıllık izin süresinin hesabında çalışılmış gibi sayılmaktadır. Kısa çalışma sürelerinin kıdem tazminatına esas sürelerin hesabında dikkate alınacağına dair Yargıtay kararları bulunmaktadır.

35. Ne zaman için geçerlidir?

60 gün hizmet akdine tabi olma ve son üç yıl 450 gün prim ödeme şartında kısa çalışmanın başladığı tarihe kadar olan süreler esas alınmaktadır Haliyle kısa çalışma Mart ayında başlamışsa, çalışanların, Nisan ayında bildirilecek Mart ayına ait süreleri de hesaba dahil edilecektir.

36. Raporlu olunan sürede kısa çalışma ödenir mi?

Kısa çalışma ödeneği, iş göremezlik ödeneğinin başlaması halinde, sağlık raporunun başladığı tarihte kesilir. Bu durumda iş kazası ve meslek hastalığı ile analık halinde raporun ilk gününden; hastalık halinde üçüncü gününden başlanılarak geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

37. Yararlandıktan sonra devlete bir borcumuz olacak mı?

İstihdamı koruma amaçlı olan bu uygulamadan yararlananların devlete herhangi bir borcu olmayacaktır.

38. Kısa çalışma ödeneği kapsamında fazla veya yersiz ödemelerin tahsili

İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.

39. Kısa çalışma ödeneği alınan süre için ödenen primler

İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.

40. Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi

İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kurum birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı iş günü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer. Geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.

41. Kısa Çalışma Ödeneğinin Kesilmesi

Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi,

Yaşlılık aylığı almaya başlaması,

Herhangi bir sebeple silâh altına alınması,

Herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya

Geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilir.

42. İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu

Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.

43. İşverenlerin dikkat etmesi gereken diğer önemli hususlar nelerdir?

İş yerinde yeni corona virüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde belirtilen “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” dışında işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.

İşverenlerin kısa çalışma uygulamasından yararlanmaya devam edebilmeleri için iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde, 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde belirtilen “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” nedeniyle derhal haklı fesih halleri dışında, işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekecektir.

Uygunluk tespiti sonuçlanan işveren, durumu iş yerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan etmeli ve varsa toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına bildirmelidir. Sonucun ilan yoluyla çalışanlara duyurulamadığı durumlarda kısa çalışmaya tabi çalışanlara yazılı bildirim yapılmalıdır.

Kısa çalışmaya dahil edilen çalışanlar adına gerçekleştirilecek sigortalılık bildirimlerinde kısa çalışma yapılan süreler için eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilmelidir.

İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde söz konusu durumu İŞ KUR’ a, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve çalışanlara altı iş günü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur.

Kısa çalışma başvurusuna konu edilen toplam çalışan sayısında meydana gelecek değişikliklerin 10 gün içinde gerekçesi ile birlikte İŞ KUR’ a bildirilmesi zorunludur.

44. Kısa çalışma başvurusu olumlu sonuçlanan işverenin yapması gerekenler nelerdir?

İşveren durumu, iş yerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir.İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.Kısa çalışma yaptıran işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları doğru bir şekilde tutmak zorundadır. İşveren istenilmesi halinde söz konusu kayıtları ibraz etmekle yükümlüdür.

45. Kısa çalışma talebi reddedilen işveren itirazı hangi mahkemeye yapar?

12.10.2017 tarihinden önce İş Mahkemelerine açılan davalar görevsizlik nedeniyle reddediliyordu.[ Yargıtay 7. H.D. 14.04.2015 gün, 2015/5634 E, 2015/7109 K.] Ancak 12.10.2017 tarihli 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununa göre Türkiye İş Kurumunun taraf olduğu iş ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri İş Mahkemeleridir. Dolayısıyla kısa çalışma talebi reddedilen işverenlerin İş Mahkemelerine başvurması gerekmektedir

46. Kısa çalışma ödeneğinden hangi kesintiler yapılır?

Kısa çalışma ödeneğinden sadece damga vergisi kesilir.

47. Kısa çalışma süresince işçinin sigorta primleri yatırılır mı?

Kısa çalışma süresinde işveren işçinin sigorta primlerini ödemez. İşçinin genel sağlık sigortası primi İşsizlik Sigortası Fonu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılır.

48. Kısa çalışma, çalışma sürelerinin azaltılması şeklinde uygulanıyorsa çalıştıkları dönem için işçi kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçi işten ayrılırsa işsizlik ödeneği alabilir mi?

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan bir işçi, ödenek aldıktan sonra işsizlik ödeneğine tekrar hak kazanmadan işsiz kalırsa, ödenek aldığı süre düşüldükten sonra, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini doldurana kadar işsizlik ödeneği alabilir. Örneğin 180 gün işsizlik ödeneğine hak kazanan bir işçi 60 gün kısa çalışma ödeneği almış ve sonrasında işsizlik ödeneğine hak kazanmadan işsiz kalmışsa geri kalan 120 gün için işsizlik ödeneği alabilir.İşsizlik Sigortası Kanununa göre kısa çalışma ödeneğinin işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu kapsamda 2008, 2009 ve 2010 yıllarında uygulanan kısa çalışmada, kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemelerin, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmeyeceği kararlaştırılmıştır.

49. Fazla ödenen ödenek miktarı kimden tahsil edilir?

İşverenin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler yasal faiziyle birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.

50. Kısa çalışma ödeneği alan işçinin geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanması halinde ödenek ödenmeye devam eder mi?

Kısa çalışma ödeneği alan bir işçi aynı zamanda geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanırsa, geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle ödenek kesilir.

51. Kısa çalışma döneminde işçi ücret farkını işverenden talep edebilir mi?

Kısa çalışma ödeneği alan işçiler ödeneğin miktarının kanunla sınırlandırılmış olması nedeniyle  gelir kaybına uğramakta ve bir ücret farkı ortaya çıkmaktadır. Ancak işçilerin söz konusu farkı işverenden talep etmeleri mümkün değildir. Hatta kısa çalışma ödeneğine hak kazanmak için gerekli şartları sağlamayan işçiler kısa çalışma döneminde herhangi bir gelire sahip olmamasına rağmen işverenden ücret talep edememektedir

52. Kısa çalışma uygulaması başladıktan sonra işten ayrılsam işsizlik maşı alabilir miyim ?

Kısa çalışma başladıktan sonra işten işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde ayrılırsanız kalan işsizlik ödeneğini alabilirsiniz.

53. İş yeri devletin ödeyeceği paradan eksik kalan ücreti ödeme zorunluluğu var mı ?

İşverenin aradaki farkı ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır Fakat İşveren isterse söz konusu ücret farklarını işçilere ödeyebilir. Ancak bordroda bu durumun belirtilmesinde fayda vardır.

54. Kısa çalışma ödeneği şirketin batması ve borçlarını ödeyemez hale gelmesi sonrası, çalışanların 3 aylık maaşlarına kadar verilen ücret garanti fonu ödemesini etkiler mi?

Kısa çalışma ücret garanti fonu ödemesini etkilemez

55. Kısa çalışma 3 ayla sabit midir?

Kabul edilen yasayla Kısa Çalışma Ödeneğinden daha fazla çalışan yararlansın diye hem şartlar kolaylaştırıldı, hem de kolaylaştırılan şartlara rağmen bu şartları da sağlayamayan çalışanların son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar yararlanmalarına imkan sağlandı.

56. İşverenim başvurmuş, adımın listede olup olmadığını öğrenebilir miyim?

İşçiler bu konuda işverenlerinden bilgi talep edebilir.