Şirket Ortağı Tarafından Yurtdışında Kurulan Şirketin Vergilendirilmesi

Rusya’da, Rusya Federasyonu otellerinin iç mimari projesi, dekorasyonu ve tadilatı işinin alınabilmesi için bu ülke kanunlarına göre Türkiye’deki bir şirket müdürü (ortağı) tarafından kurulan ve tamamen bağımsız ayrı bir şirketten elde edileceği kazancın, Türkiye’de, gelir, kurumlar ve katma değer vergisi karşısındaki durumu ile söz konusu kazancın Türkiye’deki şirketle ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceği hususunda sorulan bir soru yurt dışında bu tür bir girişimde bulunan her kesi ilgilendirdiği için kanunlarımız açısından ayrıntılı açıklayacağım.

KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

Bilindiği üzere; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde; “Kanunun 1 inci maddesinde sayılan kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.” hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, kurumların yurt dışından elde ettikleri iştirak kazançları, belli koşullar altında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Bu çerçevede, Rusya’dan elde edilen ve Türkiye’ye getirilmesinde izlenecek yol kazancın, şirket müdürü tarafından Rusya Federasyonu otellerinin iç mimari projesi, dekorasyonu ve tadilatı işlerini yapmak üzere bu ülke kanunlarına göre kurulduğu ve tamamen bağımsız ayrı bir şirketten elde edildiği anlaşıldığından, söz konusu kazancın Türkiye’deki şirketle ilişkilendirilmesi ve Türkiye’de beyan edilecek kurum kazancına dâhil edilmesi mümkün değildir.

GELİR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

Ancak, Rusya’da şirket kuran şirket müdürünün ikametgâhının Türkiye’de bulunması halinde tam mükellef esasında vergilendirilmesi gerekmekte olup, yurtdışında kurulmuş şirkete iştiraki dolayısıyla elde edeceği kazançlar Gelir Vergisi Kanununun 75, 85 ve 86 ncı maddeleri hükümlerine göre beyan edilerek vergilendirilecektir. Öte yandan, şirket müdürü tarafından Rusya’da kurulan şirkete Ortağı olduğu Türkiye’deki şirketten bir teslim veya hizmet yapılması durumunda ise elde edilen kazançların kurum kazancınıza dâhil edilerek vergilendirileceği ise tabiidir.

Gelir vergisi kanunumuz Tam mükellefiyete tabi olan gelir vergisi mükellefleri gerek yurt içi gerekse yurt dışında elde ettiği kazançların tamamı üzerinden vergiye tabi tutulacaktır demektedir.

GVK’ nun 75’inci maddesinde kaynağı ne olursa olsun, her türlü hisse senetlerinin kar payları ile iştirak hisselerinden doğan kazançlar ( limitet şirket ortaklarının, iş ortakları ortaklarının, komanditerlerin kar payları gibi) menkul sermaye iradı olarak tanımlanmıştır.

Aynı kanunun 85’inci maddesinde, tam mükellefiyete tabi olanların, yıllık beyannameye Türkiye içinde elde ettikleri gelir unsurları ile birlikte yabancı ülkelerde elde ettikleri gelir unsurları ile birlikte kazanç ve iratları da dâhil edecekleri Ön görülmüştür.

Yabancı ülkelerde sağlanan kazançlar ve iratlar mükelleflerin bunları Türkiye’de hesaplarına intikal ettirdiği yılda, Türkiye’de hesaplara intikal ettirilmemesinin mükellefin iradesi dışındaki sebeplerden ileri geldiği tevsik olunan halde, mükellefin bunlara tasarruf edebildiği yılda elde edilmiş sayılır ve o yılın kazancı olarak vergilendirilir.

GVK’ nun 123. maddesinde yabancı memleketlerde ödenen vergilerin mahsubu ile ilgili esaslar düzenlenmiştir.

Tam mükellefiyete tabi mükelleflerin yabancı memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinden ödedikleri benzeri vergiler, Türkiye’de tarh edilen Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirilebileceği belirtilmiştir.

İndirilecek miktar Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından fazla olduğu takdirde, aradaki fark nazara alınmaz. Gelir Vergisinin yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmı, bunların gelire olan nispeti üzerinden hesaplanır.

Bu şekilde vergi indirimi yapılabilmesi için;

Yabancı memlekette vergi ödendiğinin, yetkili makamlardan alınan ve Türk temsilcileri tarafından tasdik olunan vesikalarla tevsik edilmesi şarttır. Yabancı memleketlerde ödenen vergilerin ilgili bulundukları kazanç ve iratlar mükellef tarafından hangi yılın gelirine ithal edilmiş ise, bu vergilerde o gelire ait vergiden indirilir. Yapılan vergi indiriminde yabancı para ile ödenen vergilere, bunları ilgili bulunduğu kazanç ve iratlara uygulanan kambiyo rayici uygulanır.

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesinde ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Buna göre; Türkiye’deki bir şirket müdürü, ortağı tarafından Türkiye’deki Ortağı olduğu şirketten bağımsız olarak Rusya’da kurulmuş olan söz konusu şirketin yurtdışında gerçekleştirdiği işlemler katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.