Nedir Bu Genel Sağlık Sigortası, SGK Değişiyor mu?

Toplumumuzun gündeminde ve basında çok fazla yer alan yeşil kart kalktı gibi haberlere konu olan şey aslında 28 Aralık 2011 tarihinde Genel Sağlık Sigortası Gelir Tespiti ve Tescil İşlemleri Yönetmeliğidir. Yönetmelik ile Genel Sağlık Sigortası (GSS) 1 Ocak 2012  tarihinden itibaren başladı Peki nedir bu toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren genel sağlık sigortası ?

01 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) kanunun 60. maddesinde kimlerin Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında olduğu detaylarıyla anlatılmıştır; Genel sağlık sigortası sisteminin en önemli hususlarından biri kapsadığı toplum kesimlerinin büyük ölçüde genişletilmiş olmasıdır. Sağlık sigortası sisteminin dışında kimsenin kalmaması sağlanmaya çalışılmıştır. Eskiden sadece zorunlu sigortaya tabi insanların ödedikleri hastalık sigortası primleri ile yararlandıkları sağlık hizmetlerinden, artık genel sağlık sigortası primi ile yararlanmaya devam edilecektir. Yine önceki sistemde sadece zorunlu sigortaya tabi kimselerin sağlık sigortası sisteminden yararlanması sağlanmakta iken yeni sistem ile özel sağlık sigortası sisteminde olduğu gibi, işsiz bir kimse de olsa, zorunlu sigortaya tabi olmadan prim ödemek suretiyle sağlık sigortası kapsamına girmekte ve devlet tarafından güvence altına alınmaktadır.

5510 sayılı Kanun uyarınca yeşil kart kapsamında sağlık yardımlarından faydalananlar ile herhangi bir sosyal güvencesi olmayan vatandaşların 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı. Yeşil kartı bulunan vatandaşların vize süresinin bitim tarihinden itibaren, herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar ise 1 Ocak 2012’ tarihinden itibaren Bulundukları ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurarak Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınacaklar.

Ayrıca sosyal güvenlik kurumu e devlet sistemi ile çapraz tarama yaparak herhangi bir sosyal güvencesi olmadığı tespit edilen kişilerin resen tescillerini  yapacak.Resen tescil işlemi yapılan kişilerin, bilgilendirme yazılarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde gelir tespiti için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurmaları gerekiyor Sosyal güvenlik kurumu bu konunun hızlı ilerlemesi için yani bilgilendirme yazılarının gönderilmesi için PTT ile protokol yaptı”Resen tescil işlemi yapılan bu kişilerden gelir testi yaptıranların gelir testi sonucuna göre, aile içindeki kişi başına düşen gelir miktarı aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olanların primleri devlet tarafından karşılanarak tescil edilecektir. Aile içindeki kişi başına düşen gelir miktarının aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden fazla olanların ise tescil işlemi gelir testi sonucuna göre güncellenecek.Yeni sistemde yeşil kartlı ifadesinin kaldırılarak bunun yerine ’60-C-1’ ifadesi getirildi Yine yeni istemde “Sigortalı olmakla birlikte kısmi süreli çalışanlar, ev hizmetlerinde çalışan veya çağrı üzerine çalışanlar, ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik günleri için Genel Sağlık Sigortası primini 30 güne tamamlamaları gerekmektedir. Örneğin; Ay içinde 20 gün çalışan bir işçinin eksik kalan 10 günlük süresi için kendisinin GSS primini yatırması gerekmektedir. Sağlık yardımından yararlanmak için son bir yılda 30 gün prim Ödemiş olabilirler. Ancak her ay 30 gün prim ödemek zorundadırlar. Eksik günlerini 30 güne tamamlamadıkları takdirde sağlık yardımı alamayacaklardır.” Bu yılbaşından itibaren yeşil kartlı olmayanlar ile herhangi bir sosyal güvencesi olmayanların genel sağlık sigortası tescilinin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılacak “Yeşil kartlı veya sosyal güvencesi olmayanların veya ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların 1 Ocak’tan itibaren bir ay içinde gelir tespiti için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurmaları gerektiğini söylemiştik . Gelir testi yaptırmak istemeyenlerden, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarının asgari ücretin iki katından fazla olduğu kabul edilerek prim tahsilatı yapılacaktır. Gelir testi yaptırma yükümlülüğü kişilerde olup, işverenlerin yasal sorumlulukları işe giriş bildirgesinde güncelleme yapılmasına ilişkindir.”

GSS primlerini ödemeyenlerin sağlık yardımı alamayacakları söylemiştik  bu nedenle 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle yeşil kart vizesi dolanların, part time çalışanların gelir testini 31 Ocak tarihine kadar yaptırmaları gerekir.  Yapılan gelir tespiti sonucunda ailede kişi başına düşen gelir miktarının aylık tutarının asgari ücretin üçte birinden az olması halinde, bu kişilerin primlerinin devlet tarafından karşılanacak

Güncel bir konu olduğu için Genel sağlık sigortası ile alakalı yazdığımız bu yazı aslında büyük resmin detayı. Peki nedir büyük resim diye soran okurlarımız olabilir? Türkiye’de bu köşede de zaman zaman aktardığım vergi konusundaki kayıt dışılığın yüksekliği konusu sadece vergide değil istihdamda da ülkemizde çok yüksek  sizlere birtakım resmi verileri aktararak bunu somutlaştırmak isterim Türkiye’nin 2011 yılı kayıt dışı istihdam açığı 27 milyar TL 2011 yılı Haziran ayı itibari ile kayıt dışı istihdam oranı % 43,5 yani ülkemizde Sosyal güvenlikte en önemli sorunların başında kayıt dışı istihdam gelmekte işte tüm bu sebepler vergi idaresinde olduğu gibi sosyal güvenlik alanında da yeni değişimlere gitmeyi zorunlu kılmıştır. Evet ülkemizde vergi idaresindeki gibi bir hızlı değişim ve gelişim yaşan masada sosyal güvenlik kurumunda da köklü değişimler yapıldı ve yapılmaya devam ediyor Sosyal Güvenlik Kurumunda kayıt dışıyla mücadeleye yeni bir anlayış getirildi Yeni bir teşkilatlanma yapıldı rehberlik anlayışını ön plana çıkaran doğrudan denetleme ve cezalandırma yöntemini seçmeyen bir yöntemle insanları sosyal güvenliğe götürme ve sosyal güvenlik alanını denetleme yoluna başlandı .SGK artık Kayıt dışı ile mücadelede eski yöntemlerle çalışmıyor. kayıt dışı istihdamla mücadele işlemlerinin gerçekleştirilmesini temin için, müstakil olarak Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele (KADİM) Servisleri kuruldu. Bu servislerce verilen hizmetlerin kalitesini yükseltmek için çeşitli çalışmalar yürütülmekte yine  E devler sistemi sayesinde “Emniyet, Sağlık Bakanlığı gibi kuruluşlarla protokoller yaparak. Oralara iletilen çalışma bilgilerini kurum kayıtlarıyla karşılaştırarak kayıt dışını rahatlıkla tespit eder hale geldi yine  Kayıt dışılığı çözmek adına eğitim gibi çeşitli çalışmalar da yapıyor. Bütün bunlar bir anda kayıt dışılığı sıfırlayacak çalışmalar değil ama güzel bir söz vardır. ‘Taşta iz yapan suyun kendisi değil, damlaların sürekliliğidir.’ diye. O yüzden bu tür faaliyetler uzun süreçte kendisini gösterecek ve kayıt dışı sorununu çözmede yardımcı olacaktır.kayıt dışının sıfırlanması halinde Kurumun hazineden yardım almasına gerek kalmayacağı gibi , bu para ile yüzlerce hastane, okul, yol yapılabilecek Bu yüzden vergide olduğu gibi kayıt dışı istihdamda ülkemiz için önemli ve çözülmesi gereken bir sorun.