Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesabı, TL cinsinden USD, EUR ve GBP kurunun vade sonunda faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı koruması sunan rekabetçi bir mevduat ürünüdür.
Hepimizin bildiği gibi KKM hesaplarında büyük bir birikim var ve bu birikimin bir bölümünün bile dövize yönelmesi büyük bir risk oluşturabilir. Bu riski önlemek için faizlerin cazip hale getirilme politikası öne çıkmış oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası mevduatları artıracak KKM’yi azaltacak düzenleme kararını geçen haftalarda açıklamıştı. Bizde https://www.nevzaterdag.com/merkez-bankasinin-kur-korumali-hesaplara-iliskin-duyurusu/ makalemizde açıklamayı duyurmuştuk merkez bankası duyurusunda döviz mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldığına dair. Merkez Bankası, bankaların menkul kıymet tesisi uygulamasında da değişiklik yapmıştır. Değişikliğe göre, vadesi gelen kur korumalı mevduat hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirilmişti. Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankaların ise ek menkul kıymet tesisine mecbur olacağı bildirilmişti.
Merkez Bankası’nın yeni uygulama talimatında Kur korumalı mevduatların toplam mevduat içerisindeki payını azaltma hedefini Resmi Gazete’de yayımlayan TCMB, bu enstrümanla ilgili olarak 28/08/2023 tarihinde bankalara gönderdiği uygulama talimatına göre; Bankalar için gerçek kişi dönüşüm hesaplarından vadeli TL’ye aylık dönüşüm hedefi yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltildi.
TL kur korumalı mevduatlar için en az yüzde 50 olarak belirlendi. KKM’den TL mevduata geçiş için TL mevduatın vadesi en az 32 gün olarak belirlendi. Katılım bankalarına TL mevduata geçiş hedefi için ise Nisan 2024’e kadar süre tanındı. TL payı hesaplamasında standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payına bakılacağını duyurmuştu.
Bundan sonra ne olur. MB’sının KKM ile ilgili almış olduğu son kararlar TL vadeli mevduata geçişi teşvik eden bir adım olarak, 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli Kur Korumalı Mevduatlar için zorunlu karşılık oranı yüzde 25’e çıkarıldı. 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5 olarak belirlendi
Yayımlanan kararla, 23.2.2022 tarihli ve 5206 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Mevduat ve Katılma Hesaplarının Kur Artışlarına Karşı Desteklenmesine İlişkin Karar’da yapılan değişiklikle kur korumalı Türk lirası (TL) mevduat ve katılma hesapları 31 Aralık 2023’e kadar açılabilecektir.
Bu hesap türü, Türk Lirası’ndaki değer kaybından endişe duyanlar için mantıklı bir seçenek olabilir. Döviz kuru hareketlerini öngörmekte zorluk çekenler için: Kur korumalı mevduat hesabı, döviz kuru hareketlerini öngörmekte zorluk çekenler için mantıklı bir seçenek olabilir.
Sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın Türk lirası mevduata geçişine ilişkin adımlar Para Politikası Kurulu’nun ilan ettiği ilkeler doğrultusunda devam edecektir. Fakat maliye bakanlığının açıklamaları ve merkez bankası açıklamalarına bakıldığında Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkış planları yapıyor. Merkez Bankası’nın KKM’yi azaltma ve TL vadeli mevduata dönüştürmeyi hedefleyen yeni adımları sonrası bankalar harekete geçti. Birçok özel banka KKM’de yeni giriş ekranını kapattı. Bankacılık kaynakları Kur Korumalı Mevduat hesaplarından çıkanların oranı yüzde 20’yi aşarken çıkan paranın önemli bir bölümünün döviz, altın ve hisse yatırımına gittiğini söylüyor. Kaynaklar KKM hesaplarından TL’ye dönüş oranlarının yüzde 8-9’larda kaldığını hala büyük bir bölümünün yani yüzde 70 civarında bir oranın KKM’de kalmaya devam ettiğine dikkat çekti. Yeni kararlar sonrası, mevduat faizleri ve reel faizlerin kısa vadede enflasyona paralel yükseleceği beklenmektedir. Ancak, döviz kurlarını aşağıya çekmesi yerine yükselme hızını kesmeye yaracağı görülebilir. Alınan bu radikal kararların sonucu olarak, enflasyon bir süre daha yüksek seyredecek, reel piyasalarda yaşanacak finansal sorunlar daha fazla hissedilecek. Döviz kurlarındaki artışın kur korumalı hesaplardan çıkışı hızlandıracağı kanaatindeyim Bu durumun yatırımlar ve istihdam üzerinde bırakacağı olumsuzluklara çare olarak kamu bankaları aracılığıyla bir an önce KOBİ’lere KGF benzeri imkanlı kredi musluklarının açılması elzem olmuştur. Uygun olanı, faizin enflasyona paralel seyretmesi ve enflasyonun aşağı çekilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasıdır.
