Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
Nevzat Bey,
4857 iş kanun maddesinde “bulunan hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir” cümlesinde süre belirtilmemiştir. Bu durumda:
- Hamile çalışan rapor aldığında iki güne kadar olan süre işveren tarafından ödenir mi ?
- Rapor ve çalışabilir kağıdında periyodik kontrol ibaresi bulunmalı mıdır?
- Aylık bir süre var mıdır?
Vakit ayırdığınız için şimdiden teşekkür ederim.
Saygılarımla,
Fatma……
Siz Sordunuz Nevzat Erdağ Yanıtladı :
Fatma Hanım Merhaba,
İş kanunun sizinde belirttiğiniz gibi 74. Maddesinde ” … Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.” denmektedir.
Yönetmelik m.12’ de; hamile kadın işçilere hamilelikleri süresince, periyodik kontroller için ücretli izin verileceği düzenlenmiştir. Söz konusu hükümler ile, kadın işçinin ve doğacak bebeğin sağlığının ve hayatının korunması amaçlanmaktadır.
92/85/EEC sayılı Avrupa Birliği Yönergesine göre de; 9. Maddede “üye devletler, hamile çalışanın muayeneleri iş saatleri içinde yapılması gerekiyorsa, ulusal mevzuat ve/ veya uygulamaya uygun olarak ücretli izin sağlanması yönünde gerekli önlemleri alacaklardır” demektedir.
1475 sayılı İş Kanunu döneminde 81. madde gereğince çıkarılan 1987 tarihli Gebe ve Emzikli Kadınların Çalışma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Tüzükte; gebe ve emzikli kadınların çalışma şartları düzenlenmişti. Tüzüğün 4. maddesine göre; kadın işçiler başvururlarsa gebeliğin ilk üç ayında işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde ise, sırasıyla en yakın SSK sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerince muayene ve tedavi edilirler. Yine ilk üç aydan sonraki aylarda da, ayda en az bir defa tıbbi muayeneye gitme izni verilir. Demektedir. Doktor raporunda rapor gerekçesinde periyodik kontrol yazması gerekir ki bu kötü niyetle istismarı önlemek adına ispatlayıcı bir belgedir .
Başka sorunuz varsa cevaplamaya çalışalım.
Mrb benim çalıştığım tekstil fabrikasında işe alırlarken 3yıl hamile kalmayacağım gibi bir belge imzalatıyorlar ve 3 yıldan önce hamile kalanları kişiye göre 1 ila 5 ay çalıştırıp sonra istifa ettiriyorlar.iş veren işten çıkaramaz biliyorum ama istifa etmeden doğum öncesi iznimiz dolana kadar çalışmaya devam etsek bile bizi daha zor işlere vererek istifa ettirmeye zorlarlar gibi geliyor.benim çalıştığım bölüm biraz ağır. hamile iken çalışma şartlarını kolaylaştırıcı haklarımız varsa nelerdir.hamile olduğumda bütün haklarımı kullanıcam.size çok teşekkür ederim.
Merhaba Vildan hanım,
Hamile kadın işçilerin çalıştırılmalarında dikkat edilmesi gereken hususlar ile doğum ve süt izinlerini kullandırılmalarının usul ve esasları İş Kanununda ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda , ilgili tüzük ve yönetmeliklerle , uluslararası sözleşmelerle belirlenmiştir. İşverenler hamile kadın işçileri yasaların öngördüğü şekilde çalıştırmak zorundadır.
Anayasamız kimsenin, yaşına, gücüne ve cinsiyetine uymayan işlerde çalıştırılamayacağını, kadınlar, küçükler ile ruhsal ve bedensel açıdan yetersizliği olan çalışanların, çalışma şartları bakımından özel olarak korunacağını hükme bağlamıştır.
Gebe işçinin iş mevzuatından doğan hakları şu şekilde sıralanabilir:
• İşe almada ya da işine son vermede hamilelik kaynaklı bir ayrımcılık yapılamaz. ( İş Kanunu Md. 5)
• Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik durumunda doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 hafta eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olurda, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. ( İş Kanunu Md. 74)
• Kadın işçiler, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen süre boyunca gece çalışmaya zorlanamazlar. (Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik)
• Gebe işçi günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. (Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik)
• Gebe işçilere gebelikleri süresince, periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir. (Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik)
Slm personelim hamile duzensizce herangi bi şeyi bahane edip işe gelmiyo nasil bir yol izlemeliyim yasal surec nedir ilk aylarda iznine ayirsam sgk den parasını alirmi
Merhaba Ali bey,
4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi kadın işçilerin hamilelilik döneminde ve sonrasında sahip oldukları ücretli ve ücretsiz izin haklarını açıkça belirtmiştir. Yasal doğum öncesi izni tekil hamilelerde 32. haftadan itibaren, ikiz hamileliklerde ise 30. haftadan itibaren başlar. Anne adayları doktorlarından onay alarak 32.-37. hafta arasında çalışmaya devam ederek, çalıştıkları ek süreyi doğum sonrasına aktarabilirler.Hamile kadının, yaptığı işin özelliği veya sağlık nedenleri ile doğum öncesi ve sonrası ücretsiz iznini daha uzun süreli kullanması gerekiyor ise fazladan kullanacağı bu süreler için hekim raporu gerekmektedir. Hekimin raporunun gerekli olduğu diğer bir husus ise hamile kadın işçinin doğum öncesi iznini daha az süre ile kullanmak isteyip, eksik kullandığı bu süreleri doğum sonrası iznine ilave etmek istediği durumlarda aranmaktadır.
Nevzat Bey Merhaba,İşe 18.10.2016 Tarihinde başladım,şuan 3,5 aylık gebeyim.İşe girerken 1 Yıllık sözleşme imzalattılar “Belirli Süreli İş Sözleşmesi 18.10.2016 Tarihi itibari ile 1 Yıl sürelidir” yazıyor. Gebe olduğumu öğrenmeden önce bu sözleşmenin “1 Yıl sürelidir ” kısmını silip “16.10.2017 tarihinde sona ermektedir”olarak güncelleyerek sözleşmeyi tekrar imzalatmak istediler,bende imzalamadım ve gebe olduğumu da söyledim bu vesile ile. Akabinde nasıl bir süreç izleyecekler bekliyorum 2 hafta oldu endişeliyim.
Gebelik haklarımdan yararlanabilir miyim?
1 Yıl dolduğu zaman ihbar alamam ama onlar çıkartırsa eğer kıdem tazminatı alabilir miyim?
Eğer 1 yıl dolmadan çıkarırlarsa haklarım ne olur?
Şimdiden teşekkür ederim cevabınız için,iyi Haftalar.
Neslihan A.
Merhaba Neslihan hanım,
sizin gibi birçok okurumdan soru geliyor bu hususu tüm yönleri ile bu hafta makale konusu yaptım hafta başında sitemden kafanızdaki tüm sorulara cevap bulacak makaleyi okuyabilirsiniz
Merhabalar,
öncelikle verdiğiniz hizmetten ötürü teşekkür ederim.
Nisan ayı başında işe girdim ve birkaç hafta sonra hamile kaldım. Şu an 12 haftalık hamileyim. İşe girerken hamile kalamazsın vs gibi bir sözleşme yapılmadı. İş yerimde bariz mobbing uygulanıyordu bana karşı. Hamile olduğumu bildirince de daha arttı tabi. Yarın doktor kontrolüme gitmem gerekiyor. İzin talebinde bulundum onaylanmıyor. İşten çıkartacaklar mı bilmiyorum. Yarın doktor kontrolüme gidersem ne olur onu da bilmiyorum. Ne yapmamı önerirsiniz? Yasal haklarım nelerdir?
Bilgilendirme için şimdiden teşekkür ederim.
Meral hanım merhaba,
Hamile bir kadın hem rutin kontroller hem de ekstra kontroller için çalıştığı kuruma bildirerek kontrole gidebilir. Anne adayı, doktora gidebilir veya doktor iş yerine gelebilir. Hekimle ilgili izinlerini suistimal etmemek kaydıyla, hekimin talebi doğrultusunda doktor izni kullanabilir. İş yerinde ani bir durum meydana geldiyse herhangi bir işçiye olduğu gibi sağlık önlemlerinin alınması gerekir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, çalışan anne adayı sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.
merhabalar Nevzat bey,
benim sorum şu şekilde;
Gebe işçi günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. (Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik)
maddesine istinaden yazıyorum.
6 haftalık hamileyim.
09:00/18:00 saatlerinde çalışıyorum ve 1 saat yemek molam var.
cumartesi günleri de öğlene kadar çalışıyorum. çalışma saatim günlük 8 saat oluyor ben de insan kaynaklarına günlük yarım saat fazla çalışma saatim oluyor ve ben bunları toplayıp cumartesi işe gelmesem olur mu diye sormuştum fakat bana olmaz haftalık 45 saati doldurman gerekiyor dendi ?
doğru mu bu hakkımı nasıl savunabilirim ?
şimdiden teşekürler.
Merve hanım merhaba,
haftalık çalışma süresi 45 saattir çalışmanızda bunu esas alarak hesaplama yapmanız gerekir yemek molası ister işyerinde verilmiş olsun, isterse dışarıda yemek yenmiş olsun; yemek saatlerinde geçirilen süreler çalışma süresinden sayılmamaktadır.
Merhaba ; hamilelik süresi boyunca yasal olarak da ayda bir kez doktor kontrolü için ücretli izin hakkım varmı 12 haftalık hamileyim özel sektör de çalışıyorum.
Merhaba Gülşen hanım,
kadın işçiler başvururlarsa gebeliğin ilk üç ayında işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde ise, sırasıyla en yakın SSK sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerince muayene ve tedavi edilirler. Yine ilk üç aydan sonraki aylarda da, ayda en az bir defa tıbbi muayeneye gitme izni verilir.
merhaba,
danışman vatandaşlar kadın işçi ayda 1 kez doktor kontrolüne gittiği süre yıllık izinden düşülür mü ? düşülmez mi ? kısaca cevap alabilirmiyiz
merhaba,
doktor kontrol kadın işcinin hamilelik dolayısı ile kontrollerse her gidişinde rapor almak kaydıyla raporda periyodik kontrol yazarsa ücretten düşülmez
Merhaba;
Ayda en az bir kere dediniz fakat 2 defa izin alma hakları varmıdır acaba
Merhaba,
İş Yasası’nın 74. maddesine göre “Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir”.demektedir.
Periyodik kontrollere ilişkin bir sınırlama yoktur. Hamileliğin 32. haftasına kadar ayda en az 1 kez periyodik kontrol yapılması tavsiye edilmektedir. Bazı hamileliklerde daha sık kontrol de gerekebilir. Hamile işçi ne kadar gerekiyorsa o kadar periyodik kontrol yaptırır ve bu kontroller için işçiye ücretli izin verilmek zorundadır.