Ermenek’teki kaza ile yeniden gündeme gelen işçi sağlığı ve iş güvenliği ile madenciliğe ilişkin yeni yasa tasarısı, bu hafta meclis’e gelecek.
Bilindiği gibi iş sağlığı ve güvenliği düzenlemesi ilk kez Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına bir müstakil yasa olarak 2012 yılında girdi. İş sağlığı hizmetini alma ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğunu 1 Ocak 2014’ten itibaren yürürlükte mevcut yasada iş yerleri 3 kısma ayrılmış durumdadır. Bunlar;
- Tehlikeli,
- Çok tehlikeli ve
- Az tehlikeli.
Tehlikeli ve çok tehlikeli iş yeri sayısı 680 bin, 1 Ocak 2014’ten bu güne 205 bin iş yeri, iş güvenliği ve sağlığı uzmanından hizmet alımı ile ilgili sözleşme yaptı. 470 bin iş yerinde halen iş güvenliği ve sağlığı uzmanı ile ilgili sözleşme yok.
Yapılan basın açıklamalarına göre meclise bu hafta gelecek pakette şunlar var:
- Çok tehlikeli işlerde çalışanlara mesleki yeterlilik belgesi alma zorunluluğu geliyor,
- Meslek liselerinde iş sağlığı ve güvenliği dersi zorunluluğu getiriliyor,
- Yapı denetim firmalarına iş güvenliği sağlama zorunluluğu getiriliyor,
- Şantiye şeflerinin aynı zamanda iş güvenliği uzmanı olması zorunluluğu geliyor,
- Yaptırımlarda ödül – ceza dengesi getiriliyor. İdari para cezaları artırılacak ama iş kazası olmayan iş yerlerine ödüllendirme getirilecek
- Rödavans (maden ruhsat sahalarının hukuku uhdesinde kalmak kaydıyla hak sahibi tarafından sözleşme ile özel veya tüzel bir kişiye bir süre tahsis edilmesi durumu) sürelerinin 15 yıldan az olmamak üzere uzatılacak, özel sektörde rödavans olmayacak
- Ölümlü iş kazasında işverenin kusurlu bulunması halinde aldığı cezaya ek olarak iki yıl kamu ihalelerinden men cezası geliyor,
- Ölümlü kaza olsun olmasın hapis cezası, para cezasına çevrilmeyecek. Burada 2,5 yıldan başlayan 5 yıla kadar çok ciddi cezalar geliyor,
- Yeraltı çalışmalarında hazırlanan planlar üç boyutlu olacak maden işletme projelerinin elektronik ortamda paylaşılacak,
- Madenler iki yoldan yer üstüne bağlanacak, maden ve inşaatlarda iş sağlığı ve güvenliği denetimi görüntülü yapılacak,
- Madenlerde acil durumlarda çıkış için fosforlu hayat hattı kurulacak.
- Yılda bir yapılan acil durum plan ve tatbikatları altı ayda bir yapılacak
- Kömür madenleri için ayrı bir mevzuat hazırlanacak,
- Maden şirketleri bir geçiş süreciyle çalışanlara yaşam sigortası yaptıracak,
- Maden sahalarının denetiminin bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılması düzenleniyor,
- Madenin türüne göre ruhsat harçlarını yeniden düzenlenecek,
- Madenlerde devlet hakkı bedeli yeniden düzenlenecek,
- Yeni iş güvenliği düzenlemesinde faaliyeti durdurulan iş yerinin çalışmaya devam etmesi durumunda iş yeri sahibine hapis cezası verilecek ve bu para cezasına çevrilemeyecek,
- Madenlerde oksijen değişim istasyonlarının kurulması zorunlu hale gelecek.