İnternette Aracılık Yapan Sitelerde Belge Düzeni Nasıl Olmalı?

E-Ticaret kapsamında internet ortamında çeşitli müşterilerden gelen talepler doğrultusunda her türlü eşyanın imalatı yapılmaksızın tedarikçilerden doğrudan müşterilere ulaşması şeklinde bir faaliyette bulunanlar, müşterilerin internet ortamında vermiş oldukları siparişlere ilişkin ödemeleri almakta, bunun üzerine anlaşma yaptıkları çeşitli tedarikçiler ile bağlantıya geçerek siparişlerin tedarikçiler  tarafından alıcıya teslim edilmesini sağlamaktadırlar.

Mal bedeli ise e ticaret yapan firma tarafından tedarikçilere ödenmektedir.

Bahsettiğim bu süreçlerde belge düzeninin nasıl olacağı ve E Ticaret kapsamında vergi kanunlarında özel bir düzenlemenin bulunup bulunmadığı hususu web de aracılık yapan firmalar açısından önemlidir. Bu makalemde bu hususu ayrıntılı olarak anlatacağım.

Bilindiği üzere, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 229. maddesinde; “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” şeklinde tanımlandıktan sonra müteakip maddelerde faturanın şekli ve nizamına ilişkin hükümler yer almıştır. Vergi Usul Kanununun “Fatura Kullanma Mecburiyeti başlıklı  232. maddesinde ise ; 1. ve  2. sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;

2. Serbest meslek erbabına;

3. Kazançları  basit usulde tespit olunan tüccarlara;

4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;

5. Vergiden muaf esnafa.

Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler demektedir.

Yukarıdakiler dışında kalanların, 1. ve 2. sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin (Vergi Usul Kanunu 422 numaralı Genel Tebliğine göre 2013 yılı için ) 800,00 -TL‘yi geçmesi veya bedeli 800,00 TL.’den az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir  hükmü yer almaktadır.

Yine Vergi Usul Kanununun 230. Maddesinin (5) numaralı bendinde; “Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.) demektedir.

Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231. madde hükmü uygulanır. İrsaliyeler de malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.

Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.” hükümlerine yer verilmiştir.

Öte yandan, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti hakkında 3100 sayılı Kanunla, perakende mal satan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tacirlere, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura düzenleme mecburiyetinde bulunmadıkları satışları için ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti kullanma mecburiyeti getirilmiştir.

Diğer taraftan, 173 sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; bazı mükelleflerin başka mükelleflere teslim edilmek üzere üçüncü şahıslara talimat vererek mal sevk ettirmesi durumunda sevk irsaliyesinin nasıl düzenleneceğine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Buna göre, “tedarikçiler tarafından müşterilere gönderilen mallar için mezkûr tebliğde açıklandığı şekilde sevk irsaliyesinin tedarikçiler tarafından düzenlenmesi, mal bedeline ilişkin faturanın ise tarafınızca müşterilerinize düzenlenmesi dolayısıyla tedarikçiler tarafından da malın bedeline ait faturanın aracı firmaya düzenlenmesi gerekmektedir.”

Birçok markayı web sitesinden pazarlayanda fatura düzeni nasıl olacak?

İnternet üzerinden satış yapan web sitelerinin bir portal üzerinden kendi web sitesinden hizmet alma hakkı veren bir şifreyi web sayfaları üzerinden bu şifreyi ibraz eden kişilere  yeme içme hizmeti kendi  müşterilerine satışı da son zamanlarda önemli bir husus arz etmektedir. Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince tüketiciye düzenlenmesi gereken belgenin ne olacağı ve bu belgenin kimin tarafından düzenleneceği hususlarında tereddütler de çokça yaşanmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229, 231, 232. maddesi hükümlerini yukarıda açıkladık. Yine 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunun bu kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde oldukları hükme bağlandığını da ayrıntılı açıkladık.

Bu hüküm ve açıklamalara göre;

– İnternet üzerinden satışı gerçekleştirilen ürün veya hizmet ile ilgili olarak; internetten satış yapan tarafından satılan ürün veya verilen hizmete ilişkin olarak alıcı adına fatura düzenlenmesi gerekmekte olup Vergi Usul Kanununun 232. maddesine göre fatura düzenleme haddinin altında kalan satışlarınızı belgelendirmek için ise ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlemeniz gerekmektedir.

– Web sitesi sahibi şirketin web sitesi üzerinden vermiş olduğu aracılık hizmeti karşılığında aldığı komisyon için 7 gün içinde  portalın da hizmet verdiği firmalar adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.