İnternet üzerinden tebrik kartı gönderme hizmeti faaliyetinde bulunduğunda verilen hizmet bedelinin sanal pos aracılığı ile tahsil edilmesi halinde kart gönderme hizmetleri karşılığında ayrı ayrı fatura düzenlenmesi yerine gün sonunda topluca tek fatura düzenlenip düzenlenemeyeceği, faturada kişiye özel adresin tam olarak yer alması gerekip gerekmediği, şehir ve ülke adı belirtilmesinin yeterli olup olmayacağı, son zamanlarda çok sorulan sorulardandır. Bu yüzden tüm bu soruların cevabı olması amacı ile bu makalemi paylaşıyorum.
I- Vergi Usul Kanunu Yönünden Değerlendirme
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229. maddesinde fatura: “…satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” şeklinde tanımlanmıştır. “Faturanın Şekli” başlıklı 230. maddesinde de “Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur:
- Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası;
- Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası;
- Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası;
- Malın veya işin nev’i, miktarı, fiyatı ve tutarı;
- Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, …” denilmiş, 231. maddesinin (5) numaralı bendinde ise; “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Vergi Usul Kanununun 232. maddesinde sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve almak mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Öte yandan, 157 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, “…Münhasıran nihai tüketiciye yapılan satışlar için düzenlenecek faturalarda, 3 ve 4 numaralı bentlerle ilgili olarak sadece:
a) Müşterinin adı ve soyadının bulunması,
b) Satılan malların ayrı ayrı miktar, cins ve nev’i itibariyle ayrıntılı olarak güçlük arz ettiği durumlarda gruplandırılmak suretiyle, ….
Aynı Kanunun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak diğer bilgilerin noksansız yer alması ve 231. maddede yazılı fatura nizamına uyulması şartıyla yeterli görülmüştür.” denilmektedir.
Öte yandan, Vergi Usul Kanununun 215. maddesinde;
- Bu Kanuna göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur. Ancak, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden kayıt da yapılabilir. Bu kayıtlar vergi matrahını değiştirmeyecek şekilde tasdik ettirilecek diğer defterlere de yapılabilir.
- Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki, yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranılmaz. …“;
280. maddesinde ise “Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tespit olunur.” hükümlerine yer verilmiştir.
Ayrıca, 412 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, “130 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 217 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtildiği üzere değerleme günü itibariyle Bakanlığımızca kur ilan edilmediği durumlarda T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen kurların esas alınması gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak değerlemelerde efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış kurunun (bulunmaması halinde döviz alış kurunun), döviz cinsinden yabancı paralar içinse döviz alış kurunun uygulanacağı tabiidir.” açıklaması yapılmıştır.
Yukarıda açıklanan hükümlere göre, sanal ortamda verilecek internet hizmetlerine ilişkin olarak yukarıda belirtilen Kanun maddeleri gereğince, her bir müşteriye ayrı fatura düzenlemeniz gerekmekte olup, gün sonunda topluca tek fatura düzenlemeniz mümkün bulunmamaktadır.
Ayrıca, münhasıran nihai tüketiciye verdiğiniz hizmetler için düzenlenecek faturalarda, diğer bilgilerin noksansız yer alması ve 231. maddede yazılı fatura nizamına uyulması şartıyla, müşterinin ad ve soyadı ile ülke ve şehir bilgilerinin bulunması halinde, adres bilgilerinin belirtilme mecburiyeti bulunmamaktadır.
Öte yandan, yurt içindeki müşterileriniz adına düzenleyeceğiniz faturalarınızın, Türk para birimi ile düzenlenmesi esas olup, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla yabancı para birimine göre de düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı bulunmamaktadır.
Bu durumda, yabancı para birimi kullanarak düzenlediğiniz faturaların Türk Lirasına çevrilmesinde, faturanın düzenlendiği tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kurunun kullanılması gerekmektedir.
II- Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun,
– 1/1. maddesinde, Türkiye de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
– 4/1. maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
– 6/b maddesinde, işlemlerin Türkiye de yapılmasının, hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade ettiği,
– 11/1-a maddesinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin KDV den istisna olduğu, hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun’un 12/2. maddesine göre, bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için;
- Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
- Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.
Öte yandan hizmet ihracı konusunda 26 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (K), 30 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A), 60 No.lu KDV Sirkülerinin 3.1.1 bölümündeki açıklamalarda, hizmet ihracı istisnası uygulamasında;
- Hizmetin, Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması,
- Fatura ve benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi,
- Hizmet bedelinin, döviz olarak Türkiye’ye getirilmesi,
- Hizmetten yurt dışında yararlanılması, şartlarının aranılacağı belirtilmiştir.
Buna göre, kurmuş olduğunuz internet siteniz üzerinden yurt dışındaki müşteriler tarafından doldurulan sanal kartların söz konusu müşterilere posta yoluyla göndermek suretiyle yapmış olduğunuz hizmetin, yukarıda sayılan şartları taşıması kaydıyla hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.