İmtiyaz, Para Toplama, Suç, Cezalar ve Ana Sözleşmeler

İmtiyaz, Para Toplama, Suç ve Cezalar ve Ana Sözleşmelerin Uyumlanması

Ticaret kanunumuzda yapılan değişiklikler içerisinde yer alan İmtiyaz, para toplama, suç ve cezalar ve ana sözleşmelerin uyumlanması ile ilgili değişikleri bu bölümde okuyabilirsiniz.

•  İmtiyaza ilişkin düzenlemeler

Önemli bir değişikliğin de imtiyaza ilişkin düzenlemelerde yapıldı, yüzde 50’den fazla kamu payı olan şirketlerde, kamu aleyhine imtiyaz tesis edilmesi önlendi.

Yeni TTK Tasarısında ”kusuru ispat yükü” kavramının yeniden düzenlendi, şirket kurucularının, yönetim kurulu üyelerinin, tasfiye memurlarının kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal ettikleri takdirde şirkete, pay sahiplerine ve şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumlu olacaklarını, bu durumda kusuru iddia edenin ispatlayacağı kaydedildi.

•  Limitet şirketlere ilişkin düzenlemeler
  • Kuruluşta ve sermayenin artırılmasında, sermaye payı bedellerinin ödenmesinde anonim şirketlere tanınan, sermayenin 4’te 1’inin kuruluş anında, kalan kısmının ise 24 ayda ödenmesi imkânının limitet şirketler için de tanındı, şirket ortaklarının şirkete verdiği borçların da iflas halinde en son sırada ödenmesi hükmünün; şirketlerin, ortaklar tarafından mali açıdan desteklenmesini engelleyeceği gerekçesiyle kaldırıldı.
  • Limitet şirket ortaklarına da anonim şirket ortaklarında olduğu gibi kar payı avansı alma hakkı tanındı.
  • Bakanlar Kurulu tarafından denetim kapsamına alınan şirketlerin, internet sitesi oluşturmak zorunda yalnızca kanunen yapılması gereken ilanların internet sitesinde yer alacak.
  • · Para toplanmasına ilişkin düzenlemeler

Anonim şirketlerle ilgili Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, şirket kurmak veya sermayesini artırmak amacıyla halktan para toplanmasının yasaklandı  ”Bu hükme aykırılığın yaptırımı 6 aya kadar hapisti. bunu 1 yıla kadar hapis şeklinde yeniden düzenlendi.

• Bugün Türkiye’de 247 bini aşkın şirketin gayri faal durumda  Onların tasfiyesi, mevcut hükümlere göre uzun bir merasime tabi. Dolayısıyla bunlar ticari hayatın yükü haline gelmiş. Bu şirketlerin de kısa sürede tasfiye edilmesini ve hukuken bunların ticari hayattan çekilmelerini sağlayacak bir geçici madde düzenlemesi getirildi.’
• Mahkemeler arasında iş bölümüne yönelik düzenleme yapıldı,
• İşlem denetçilerinin kaldırıldı,
• Kamu gözetimi, muhasebe ve denetim standartları kurumunun yetkisine yönelik düzenlemeler yapıldı,
• Küçük ölçekli şirketlere tanınan bazı hakların, (tüm ortakların onayı halinde, birleşme, bölünme ve tür değiştirme raporlarının düzenlenmesinden, incelenmesinden vazgeçilmesi) orta ölçekli şirketlere de tanındı.
• Kuruluş ve ilan maliyetlerinin azaltılmasına yönelik de düzenlemeler yapıldı,
• Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayınlanan bazı hususların ulusal gazetelerde de yayımlanmasına ilişkin yükümlülük ile taahhüt edilen sermayenin kurucular tarafından tamamen taahhüt edildiğine ilişkin noter şerhinin yeni düzenlemede ortadan kaldırıldı.

 

•  Şirket sözleşmelerinin kanuna uyarlanması süresi

6335 sayılı kanunun 23. Maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 470 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

“(1) Yönetim Kurulu, sermaye artırımı beyannamesinde, yeni çıkarılan payların sayısını, itibarî değerini, türlerini, belirli gruplara tanınan imtiyazları veya hesap döneminin sonundaki sermayenin durumunu belirler. Yönetim kurulu esas sözleşmeyi mevcut duruma uyarlar.”

Anonim şirket esas sözleşmelerinin ve limitet şirket sözleşmelerinin kanuna uyarlanmasına ilişkin sürenin 1 Temmuz 2013 olarak belirlenmişti ”Denetçilerin seçileceği tarih 1 Mart 2013 iken, 31 Mart 2013 şeklinde değiştirildi. Bilgilerin belgelerde gösterilmesine ilişkin yükümlülüğün 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girmesi düzenlendi”

• Suç ve cezalara ilişkin düzenlemeler

Cezaların suç ve cezada orantılılık ilkesi gereğince yeniden düzenlendi:

”Cezaların caydırıcı olmasını gözetilerek. 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasını gerektiren 18 suçun yaptırımı idari para cezasına dönüştü. Karşılığında adli para cezası yaptırımı öngörülen 14 suçun yaptırımı, idari para cezasına çevrildi. Hapis veya adli para cezası gerektiren 5 fiilin yaptırımı sadece adli para cezasına dönüştürüldü. 2 suç tanımı vardı bunları kaldırıldı, 7 fiilin cezası değişmedi, 1 fiilin cezası ise artırıldı. Özetle, bu kanunda 46 adet fiil yaptırıma bağlanmıştır. Bunlardan 33 tanesi ile ilgili idari para cezası düzenlemesi var, 5 tanesi adli para cezası, 8 fiil için hapis cezası öngörüldü.”

Bu kanunun hedefinin ise şeffaflaşmayı sağlamak, kayıt dışılığı önlemek, rekabet gücünü artırmak, şirket yapılarını güçlendirmek, sermaye yapılarını korunaklı hale getirmek, denetimleri etkinleştirmek ve güçlü ekonomi oluşturmak olarak belirlendi.

Hapis cezaları

Yeni TTK’da aşağıdaki işlemlerde doğrudan hapis cezası öngörülmüştü;

•  Bağlı ve hâkim şirket raporlarının düzenlenmemesi
•  Kamunun denetim elemanı tarafından istenen bilgi ve belgelerin verilmemesi, eksik verilmesi veya bu denetim elemanlarının görevlerinin yapılmasının engellenmesi
•  Şirketin kuruluşu, sermaye arttırması, menkul kıymet çıkarılması gibi işlemlerle ilgili belgelerin hileli ve sahte olması
•  Ayni sermayenin veya devralınacak işletmenin ve ayınların değerlenmesinde yolsuzluk yapılması
•  Halktan izinsiz para toplanması ve
•  İnternet sitesinin kurulmaması veya içeriğinin yasal düzenlemelere uygun olmaması.
  Değişiklik tasarısında ise; “internet sitesinin kurulmaması veya içeriğinin yasal düzenlemelere uygun olmaması”, “ayni sermayenin veya devralınacak işletmenin ve ayınların değerlenmesinde yolsuzluk yapılması” ve “bağlı ve hakim şirket raporlarının düzenlenmemesi” fiilleri için hapis cezası kaldırılmakta bu fiiller için adli para cezası öngörülmektedir.
  Kanunda yer alan diğer “adli para cezası” gerektiren fiilere uygulanacak cezaların bir kısmı ise hafifletilmekte ve “idari para cezası”na dönüştürülmektedir.
• ·         Kâğıt ve belgelerde yer alması gereken bilgiler

Yeni TTK’nın 39’uncu maddesinde yer alan “tacirin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve belgede” bulunması gereken kayıtlar; tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin, müdür ve yöneticilerinin ad ve soyadları, internet sitesinin adresi ve numarası iken, yapılacak değişiklik tasarısında, bu maddedeki “her türlü kağıt ve belgede” ibaresi “ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde” şeklinde değiştirilmiştir. Keza bunlarda yer alması gereken bilgiler de “tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi” olarak sınırlandırılmıştır.
Şirket internet sitesi düzenlemek zorunda ise bu internet sitelerinde, yukarıdaki bilgilerin yanı sıra anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı da yayınlanacaktır.