21/5/2024 tarihli ve 32552 sayılı Resmi Gazete’de “Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 4)” yayımlandı.
Bu Tebliğ ile 13/12/2011 tarihli R.G’de yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir.
1) e-Defter dosyalarının oluşturulması ve berat dosyalarının e-Defter uygulamasına yüklenmesine ilişkin süreler
Bu Tebliğ iel Elektronik Defter Genel Tebliği’nin “e-Defter Dosyalarının Oluşturulması ve Berat Dosyalarının e-Defter Uygulamasına Yüklenmesi” başlıklı 4.3 bölümünde yapılan değişiklikle, e-Defter dosyalarının oluşturulması ve berat dosyalarının e-Defter uygulamasına yüklenmesine ilişkin süreler aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Özel hesap dönemini kullanan mükellefler, tabloda yer alan bilgileri, hesap dönemlerinin başlangıç ve bitiş aylarına uygun olarak dikkate alacaklardır.
Dönem | Aylık Yükleme Tercihinde Bulunulması Halinde | Geçici Vergi Dönemleri Bazında Yükleme Tercihinde Bulunulması Halinde | |
Ocak | Mayıs ayının 10 uncu gün sonu | Ocak- Şubat- Mart |
Haziran ayının 10 uncu gün sonu |
Şubat | Haziran ayının 10 uncu gün sonu | ||
Mart | Temmuz avının 10 uncu gün sonu | ||
Nisan | Ağustos ayının 10 uncu gün sonu | Nisan- Mayıs- Haziran |
Eylül ayının 10 uncu gün sonu |
Mayıs | Eylül ayının 10 uncu gün sonu | ||
Haziran | Ekim ayının 10 uncu gün sonu | ||
Temmuz | Kasım ayının 10 uncu gün sonu | Temmuz- Ağustos- Eylül |
Aralık ayının 10 uncu gün sonu |
Ağustos | Aralık ayının 10 uncu gün sonu | ||
Eylül | Ocak ayının 10 uncu gün sonu | ||
Ekim | Şubat ayının 10 uncu gün sonu | Ekim- Kasım- Aralık |
Gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verileceği ayı takip eden aynı 10 uncu günü sonuna kadar. |
Kasım | Mart avının 10 uncu gün sonu | ||
Aralık | Gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verileceği ayı takip eden ayın 10 uncu günü sonuna kadar. |
Bu düzenleme, 2024/1 dönemi için oluşturulacak e-Defterlerden başlamak ve bu dönem ile bu dönemi takip eden dönemlere uygulanmak üzere 21/5/2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Aynı Tebliğin “e-Defter Uygulamasına Dâhil Olma Zorunluluğu” başlıklı 3.2. bölümünün 3.2.6. numaralı fıkrasından sonra gelmek üzere yeni fıkralar eklenerek aşağıdaki hususlarda açıklamalara yer verilmiştir.
e-Defter uygulamasına dâhil olduktan sonra veya dâhil olmak zorundayken işi bırakıp daha sonra yeniden mükellefiyet tesis ettiren gerçek kişi mükellefler, bilanço esasına göre defter tutma yükümlülüğünün bulunması halinde, işe başladıkları tarih itibarıyla e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır.
e-Defter uygulamasına dâhil olan veya dâhil olmak zorunda olan bir gerçek kişi mükellefin ticaret şirketine dönüşmesi halinde, yeni kurulan ticaret şirketi de e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorundadır. Uygulamaya dâhil olma süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini takip eden ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
Haklarında iflas kararı verilen mükelleflerin e-Defter hesapları, iflas idaresi/dairesinin talebine istinaden kapatılabilir. e-Defter hesapları kapatılan mükelleflerin defterleri kağıt ortamında tutulmaya devam edilir. İflas kararının kaldırılması halinde söz konusu mükellefler yeniden e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır. Bu durumda uygulamaya geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini takip eden ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen uygulamaya dâhil olmayan mükelleflerin e-Defter hesapları, zorunluluğun başladığı tarih itibarıyla Başkanlık tarafından re’sen açılır ve durum mükellefe bildirilir. Bu bildirimin yapılmamış olması mükellefin e-Defter uygulamasına dâhil olma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Bu mükellefler, e-Defter uygulamasına dâhil olmaları gereken tarihten itibaren kağıt ortamında defter tutamazlar, kağıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır. 21/5/2024 tarihi itibarıyla e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen uygulamaya dahil olmayan mükelleflerin e-Defter hesapları, Başkanlık tarafından mükelleflere yapılan bildirim tarihini takip eden ay başından geçerli olmak üzere re’sen açılır ve bu durum mükellefe bildirilir. Söz konusu mükellefler, bahse konu ay başından itibaren kağıt ortamında defter tutamazlar, kağıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır.
Aynı Tebliğin “7. Diğer Hususlar” başlıklı bölümünün 7.1. numaralı fıkrasında yapılan değişiklik uyarıca, e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 30 gün içinde (değişiklik öncesi 15 gündü) ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.
Aynı Tebliğin “4.4. e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı bölümünün 4.4.1 numaralı fıkrasının (e) bendinin ilk cümlesinde yer alan “ikincil” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, son cümlesinde yer alan “ikincil kopyalarının” ibaresi “kopyaların” şeklinde değiştirilmiş ve (g) bendinde yer alan “ikincil” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu (e) ve (g) bentlerinin yeni hali:
Aynı Tebliğin “2. Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı bölümüne;
Nitelikli Elektronik Sertifika (NES): 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde tanımlanan ve yalnızca gerçek kişi mükelleflerce kullanılabilen elektronik sertifikayı, TÜBİTAK BİLGEM KAMU SM: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi Kamu Sertifikasyon Merkezini