Serbest meslek erbapları tarafından mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için düzenlenen serbest meslek makbuzu
Vergi Usul Kanunumuzun 236 . maddesinde; serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hüküm altına alınmıştır.
2020 yılı için e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-SMM, e-İrsaliye ve Diğer e-dönüşüm ürünlerine geçiş şartları, mükelleflerin kullanım limit ve zorunlulukları 19 Ekim 2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 509 Sıra nolu Vergi Usul Kanunu ile yeniden belirlendi.
19.10.2019 tarihinde resmi gazetede yayımlanan bu tebliğe göre;
Tüm Serbest Meslek Erbabları’na 01.06.2020 tarihi itibariyle e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması’na geçme zorunluluğu getirilmiştir.
Zorunlu Olan Serbest Meslek Mensupları Kimlerdir?
- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir,
- Yeminli Mali Müşavir,
- Avukat,
- Diş Hekimi,
- Doktor,
- Diğer Serbest meslek erbapları
Tüm serbest meslek erbabı 2020 yılı Haziran ayından itibaren serbest meslek makbuzlarını e-Serbest Meslek Makbuzu olarak düzenlemek zorunda olacaklardır.
1.2.2020 tarihi itibariyle faaliyetine devam etmekte olanların 1.6.2020 tarihine kadar,
1.2.2020 tarihinden itibaren faaliyetine başlayacak olanların işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna kadar,
e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması’na dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.
e-Serbest Meslek Makbuzu, yeni bir belge türü olmayıp, kağıt serbest meslek makbuzu ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
e-Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Düzenlenecek?
Mükellefler, e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasından;
- Kendi bilgi işlem sistemlerini Gelir idaresi Başkanlık sistemlerine entegrasyonu yoluyla,
- e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına ait temel fonksiyonların İnternet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Gelir idaresi Başkanlığı tarafından oluşturulan ve www.efatura.gov.tr İnternet adresinde hizmete sunulan GİB Portalı aracılığıyla,
- Gelir idaresi Başkanlığından izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla, olmak üzere üç yöntemden herhangi birini seçerek yararlanabileceklerdir.
Mükellefler, belirtilen yöntemlerden biri ile uygulamaya dahil olmak istediklerinde; Gelir idaresi Başkanlığının “www.efatura.gov.tr” internet adresinde yayımlanan “Elektronik Serbest Meslek Makbuzu Başvuru Kılavuzu”na uygun olarak gerekli başvuru işlemlerini yerine getirmeleri gerekmektedir.
- e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına izin almış özel entegratörlerden herhangi birine başvuracak olanlar ayrıca Başkanlığa başvuruda bulunmalarına gerek bulunmamaktadır.
- e-Serbest Meslek Makbuzu geçişiniz için e-İmza ya da mali mührünüzün olması yeterli.
e-Serbest Meslek Makbuzu Düzenlenmesi ve Teslimi:
elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Serbest Meslek Makbuzu belgesinin, muhatabının talebi çerçevesinde ıslak imzalı kağıt çıktısı verilerek ya da elektronik ortamda iletilerek teslim edilmesi gerekmektedir.
- e-Serbest Meslek Makbuzu çıktısının ıslak imza ile imzalanması yerine serbest meslek erbabının imzasının notere tasdik ettirilip, e-Serbest Meslek Makbuzu üzerine atılacak ıslak imza yerine geçmek üzere hazır imzalı olarak düzenlenip teslim edilmesi de mümkündür.
- Tebliğ kapsamında Başkanlıktan e-Serbest Meslek Makbuzu izni alan mükelleflerin, elektronik ortamda oluşturdukları serbest meslek makbuzunu elektronik ortamda muhafaza ve ibraz etmeleri gerekmektedir.
- Kendisine e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlenen mükellefler ise teslim yöntemine göre e-Serbest Meslek Makbuzunun kağıt çıktısını veya elektronik ortamdaki halini muhafaza ve ibraz etmeleri gerekmektedir.
- Düzenlenecek e-Serbest Meslek Makbuzlarının Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması ve doğrulanmasına imkan vermek üzere; kare koda veya barkoda belge üzerinde yer verilmesi zorunludur.
- e-Serbest Meslek Makbuzu ve Raporunun oluşturulması ve gönderilmesinde uyulması gereken format, standart ve Raporlama süresi www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan teknik kılavuzlarda açıklanmıştır.
e-Serbest Meslek Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler
e-Serbest Meslek Makbuzu belgesinde aşağıda yer alan bilgilerin bulunması zorunludur.
- Serbest meslek erbabının; adı, soyadı, vergi dairesi, VKN veya TCKN’si, adresi,
- Müşterinin adı, soyadı veya unvanı, adresi, vergi mükellefi ise vergi dairesi, VKN veya TCKN’si,
- Belgenin düzenlenme tarihi ile saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası,
- Alınan paranın miktarı (varsa vergi tevkifatı tutarları ve katma değer vergisi tutarları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde)..
- Belge türleri itibariyle “e-Serbest Meslek Makbuzu” ibaresi bulunur.
- Düzenlenen belgelerde, seri-sıra numarası yerine 3 haneli birim kodu ve 13 haneli sıra numarasından oluşan belge numarası kullanılır.
- Mükellefler e-Serbest Meslek Makbuzu üzerindeki zorunlu bilgilere ilave olarak ihtiyaçları doğrultusunda farklı bilgilere de yer verebileceklerdir.
- Başkanlık, ihtiyaç duyulması halinde söz konusu bilgilere ilave bilgilerin de e-Serbest Meslek Makbuzu belgesinde bulunmasını mükelleflere gerekli duyuruları www.efatura.gov.tr internet adresinde yaparak isteyebilir.
e-Serbest Meslek Makbuzu Bilgilerinin Raporlanması: e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasını kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık sistemleri ile entegrasyonu yöntemi ile kullanan mükellefler ve e-Serbest Meslek Makbuzu hizmeti verme konusunda Başkanlıktan izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturulan e-Serbest Meslek Makbuzu belgelerine ilişkin olarak, Başkanlığın www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan veri formatı ve standardına uygun “e-Serbest Meslek Makbuzu Raporu”nu elektronik sertifika ile zaman damgalı olarak imzalayarak www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan teknik kılavuzlarda açıklanan yöntem veya yöntemlerle Başkanlık sistemine elektronik ortamda aktarmak zorundadır.
Muhafaza ve İbraz Yükümlülüğü
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre muhafaza yükümlülüğü olanlar, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen elektronik belge ve kayıtları kendilerine iletim/teslim şekline uygun olarak yasal süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler.
Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler
ilgili teknik kılavuzlarda belirlenen format ve standartlara uygun olarak düzenlenmeyen elektronik ortamdaki belgeler, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenen belge olarak kabul edilmeyecektir.
elektronik ortamda düzenlenmesine olanak sağlanan belgeleri düzenlerken, süreler başta olmak üzere bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
