Dikkat Bu İş yerinde Mobbing Var !

Merhaba,

Öncelikle iş yeriniz de yaşadığınız olumsuzluklardan dolayı üzgün oluşumu belirtmek isterim size verebileceğim her konuda yardımcı olmaktan mutluluk duyarım.

İş Kanunun 24. Maddesinin II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa

d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından iş yerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

Yukarıdaki iki maddenin herhangi birinin oluşması halinde çalışan hizmet akdini noterden ihtar çekerek fesh edebilir bu durumda kıdem tazminatını da almaya hak kazanır. Sizin vakanız da sorun çalışan diğer personellerle olmasına rağmen yeni borçlar kanunu bu durumlar içinde işverene sorumluluklar yüklemiştir.

Şöyle ki 416. Maddede “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek, sağlığını gerektirdiği ölçüde gözetmek ve iş yerinde ahlaka uygun bir düzenin gerçekleştirilmesini sağlamakla, özellikle kadın ve erkek işçilerin cinsel tacize uğramamaları ve cinsel tacize uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.” Diyerek işverenin bu olumsuzlukları önleme sorumluluğunu hatırlatmaktadır.

Yine 4857 sayılı  İş Kanunumuzun  İşçi Sağlığı ve Güvenliği başlıklı Beşinci Bölümünün 77. maddesi : “ İşverenler iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar..” Hükmünü içermektedir. Bu maddeden korunmak istenen işçi sağlığının, sadece iş yeri maddi koşullarından korunması değildir. Mobbing ( tacizin) insanın mesleki bütünlük ve benlik duygusunu zedelediği bundan dolayıda  sağlık sorunları yaratabileceğinden, 4857 sayılı kanunun 77. maddesi anlamında, işverenin iş yerinde Mobbing/psikolojik tacizi önlemek için gerekli önlemleri alması gerektiği açıktır.

Mobbing konusunda mücadele amacı ile Başbakanlığın 2011/2 sayılı genelgesinde de psikolojik taciz tanımlanarak, bu hususa boşlukları dolduracak şekilde yer verildiği görülmektedir.

Genelge de;

“Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör iş yerlerin de gerçekleşen psikolojik taciz, çalışanların itibarını ve onurunu zedelemekte, verimliliğini azaltmakta ve sağlığını kaybetmesine neden olarak çalışma hayatını olumsuz etkilemektedir.

Kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre çalışanın aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi gerek iş sağlığı ve güvenliği gerekse çalışma barışının geliştirilmesi açısından çok önemlidir.

Bu doğrultuda, çalışanların psikolojik tacizden korunması amacıyla aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun görülmüştür:

1. İş yerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup işverenler çalışanların tacize maruz kalmamaları için gerekli bütün önlemleri alacaktır.

2. Bütün çalışanlar psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylem ve davranışlardan uzak duracaklardır.

3. Toplu iş sözleşmelerine iş yerinde psikolojik taciz vakalarının yaşanmaması için önleyici nitelikte hükümler konulmasına özen gösterilecektir.

4. Psikolojik tacizle mücadeleyi güçlendirmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi  ALO 170 üzerinden psikologlar vasıtasıyla çalışanlara yardım ve destek sağlanacaktır.

5. Çalışanların uğradığı psikolojik taciz olaylarını izlemek, değerlendirmek ve önleyici politikalar üretmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde Devlet Personel Başkanlığı, sivil toplum kuruluşları ve ilgili tarafların katılımıyla “Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu” kurulacaktır.

6. Denetim elemanları, psikolojik taciz şikayetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandıracaktır.

7. Psikolojik taciz iddialarıyla ilgili yürütülen iş ve işlemlerde kişilerin özel yaşamlarının korunmasına azami özen gösterilecektir.

8. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve sosyal taraflar, iş yerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme toplantıları ile seminerler düzenleyeceklerdir.” denilmektedir.

Genelgenin alınacak önlemlere ilişkin 1 inci maddesinde, iş yerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işverenin sorumluluğunda olup işverenlerin çalışanların tacize maruz kalmamaları için gerekli bütün önlemleri alacağı, 6 ıncı maddesinde ise, Denetim elemanlarının, psikolojik taciz şikayetlerini titizlikle inceleyip en kısa sürede sonuçlandıracaklarını belirtilmiştir. Başbakanlık Genelgesi, mobbing konusuna açıklık getirerek; psikolojik tacizin önlenmesinin işverenin yükümlülüğü olduğunu, psikolojik tacize uğrayanların başvuru ve denetim mekanizmalarının belirtilmesinin yanı sıra Genelgede, psikolojik tacizin önlenmesi iş sağlığı ve güvenliği yönünden önemi belirtilerek, 4857 sayılı Kanunun 77. maddesinin bu konuda uygulanmasına da açıklık getirilmesi yararlı olmuştur.

Tüm bu açıklamalardan sonra sizin durumunuzun değerlendirmesine devam edecek olursak sürekli ihtar almanız daha sonraki aşamada işveren tarafından haklı sebeple iş akdinizin sonlandırılmasında kullanılabilir.

Önerim bu konuda bilgisine güvendiğiniz iş hukuku alanında çalışan bir avukatla temas kurup mobbing uygulamasına maruz kaldığınızı ve haklı sebeple sözleşmenizi fesh ettiğinizi bildirir bir ihtarname çekmenizdir.  Mobbing uygulamasında bunu ispatlamanız halinde çalışan işçiler ve işvereninize de ayrıca tazminat davası hakkınız bulunduğunu da unutmamanızda fayda var.

Saygılarımla,