Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca 17 Eylül 2017 tarihli 30183 sayılı resmi gazetede yayınlanan Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair 2017/39 sayılı tebliğ ile ülkemizde bitkisel üretimi artırmak, verim ve kaliteyi yükseltmek, sürdürülebilirliği sağlamak ve çevreye duyarlı alternatif tarım tekniklerinin geliştirilmesine yönelik, çiftçilere destekleme yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi.
Bu Tebliğ ile 5.6.2017 tarihli ve 2017/10465 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar kapsamında;
2017 yılında yapılacak Mazot ve Gübre Desteği, Toprak Analizi Desteği, Organik Tarım Desteği, İyi Tarım Uygulamaları Desteği, Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre Fark Ödemesi Destekleri, Bitkisel Üretim Yapan Küçük Aile İşletmelerinin Desteklenmesi, Fındık Alan Bazlı Gelir Desteği, Yem Bitkileri Desteği, Bombus Arısı Desteği, Yurt İçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği, Sertifikalı Fidan/Fide ve Standart Fidan Kullanım Desteği, Yurt İçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteği, Sertifikalı Fidan Üretim Desteği, Geleneksel Zeytin Bahçelerinin Rehabilitasyonu Desteği uygulamalarında görev alacak kurum ve kuruluşların belirlenmesi, tarımsal faaliyette bulunan çiftçilere ve Toprak Analiz Laboratuvarlarına yapılacak destekleme ödemelerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Görevli kurum ve kuruluşlar
Bu Tebliğde anılan destekleme uygulamaları, BÜGEM, il/ilçe tahkim komisyonları, il/ilçe müdürlükleri, il/ilçe keşif komisyonları, il/ilçe tespit komisyonları ve yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yürütülür.
Destekleme Uygulamalarına İlişkin Esaslar
Tarımsal destekleme başvurularının kabulü
- Üretim yılı içerisinde ÇKS ve/veya ÖKS’de kayıtlı olan ve desteklemelerden faydalanmak isteyen çiftçiler bu Tebliğde anılan desteklemeler için, Tebliğin yayımı tarihinden itibaren ÇKS ve ÖKS’de kayıtlı oldukları il/ilçe müdürlüklerine bitkisel üretime destekleme ödemesi başvuru dilekçesi şahsen veya yasal temsilcisi aracılığıyla başvuruda bulunurlar.
- 2017 üretim yılında ÇKS’ye kayıt yaptıran çiftçiler herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın mazot ve gübre desteğine başvurmuş kabul edilir.
- Çiftçiler, yararlanacakları desteklemeler için destekleme talep formunda belirtilen belgeleri destekleme uygulama takvimine göre belge teslim bitiş tarihinden önce il/ilçe müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.
- (4 destekleme talep formu iki nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası imza karşılığında çiftçiye teslim edilir, diğer nüshası çiftçinin ÇKS/ÖKS başvuru dosyasında muhafaza edilir. Çiftçinin başvuruda bulunduğu desteklemeler için ayrı ayrı dosya tanzim edilmez.
- Çiftçiler, destekleme uygulama takviminde belirtilen belge teslim bitiş tarihi sona eren bir destekleme için müracaatta bulunamaz.
- Toprak Analizi Desteklemesinden faydalanmak isteyen laboratuvarlar, dilekçeyle laboratuvar merkezinin bulunduğu İl Müdürlüğüne müracaat ederler.
- Kadastro görmemiş köylere ilişkin tahkim komisyonlarınca yapılan çalışma planına göre her köy için son müracaat tarihi, destekleme uygulama takvimine göre belge teslim bitiş tarihinden önce olmak kaydıyla belirlenebilir. Bu tarih 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre 15 gün önceden çiftçilere ilan edilmesi amacıyla ilgili muhtara tebliğ edilir.
- İl müdürlükleri merkez ilçelerde, ilçe müdürlüklerinin yapmakla yükümlü oldukları görevleri yapar.
- Başvuru yapan çiftçilerin bilgilerinde değişiklik olması halinde, ilgili yönetmelikler kapsamında ÇKS ve/veya ÖKS’deki bilgilerini güncellemesi gereklidir.
- Destekleme uygulamalarında haklarında destekleme ödemelerinden beş yıl süreyle yararlandırılmamaları yönünde il/ilçe tahkim komisyonunca karar alınan çiftçilerin başvuruları, Taahhütname-1 ve gerekli başvuru belgeleri ile birlikte kabul edilir. Destekleme öncesi işlemler tamamlanır ancak karar çiftçi lehine adli ve idari mercilerde bozulmadığı sürece, başvurunun kabulü herhangi bir hak doğurmayıp başvuran çiftçiye destekleme ödemesi yapılmaz.
- İl/ilçe müdürlüğü tarafından istenecek belgelerin asıllarının kaybolması veya zayi olması durumunda; belgeyi düzenleyen kişi veya kuruluştaki nüshasının il/ilçe müdürlüğünce görülerek onaylanması ve kopyasına “Aslı Görülmüştür” ibaresi yazılması durumunda alınır. Ancak, birlikler ve borsalar tarafından verilen belgelerin kaybolması veya zayi olması durumunda; “Bu belge, aslının zayi olması nedeniyle kişinin müracaatı üzerine verilmiştir” ibaresi yazılmış ve tasdik edilmiş olması kaydıyla geçerli sayılır.
- Destek müracaatı esnasında usulüne uygun olarak eksiksiz düzenlenen ve çiftçiler tarafından ibraz edilen alım satım belgesi ve sertifikanın kopyasına il/ilçe müdürlüğünce “Aslı Görülmüştür” ibaresi yazılarak dosyalanır, belgelerin aslına ise hangi destekten yararlandığına ilişkin ibare yazılarak çiftçiye iade edilir. Bu belgelerin asılları çiftçiler tarafından beş yıl süreyle saklanır.
- Kamu veya kamu yararına çalışan kuruluşlarca çiftçilere dağıtılan üretim materyalleri için; İl Özel İdaresi, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, Büyükşehir Belediyeleri ve Köylere Hizmet Götürme Birliği gibi kamu veya kamu yararına çalışan kuruluşlarca finanse edilen ve çiftçi katkısı alınarak çiftçilere dağıtılan üretim materyalleri destek miktarı, çiftçilere verilecek toplam destek miktarından düşülmez. Bu ve benzeri durumlarda kurumlara kesilmiş fatura ekinde, dağıtım yapılan çiftçilere ait miktar bilgilerini gösterir onaylı liste fotokopisi çiftçinin dosyasına eklenerek destekten yararlandırılır.
Mazot ve gübre desteklemesi
- Çiftçilere, 2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, üretim yılı içerisinde tarımsal üretimde bulunulan ÇKS’de kayıtlı tarım arazisi büyüklüğü dikkate alınarak mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılır.
- Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen; yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola (kolza), aspir, dane mısır, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, mercimek, nohut, çay, fındık, yem bitkileri, patates ve kuru soğan ürünlerinin dışında kalan diğer bütün ürünlere, “Diğer Ürünler” kategorisinde belirtilen miktar kadar mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılır.
- Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin havzası dışında yetiştirilmesi durumunda bu ürünlere mazot ve gübre desteği ödemesi yapılmaz.
- 2017 üretim yılında ÇKS’de kayıtlı olan çiftçiler, mazot ve gübre desteğinden yararlanmak istememesi halinde, bu taleplerini il/ilçe müdürlüklerine 29/12/2017 tarihine kadar yazılı olarak bildirirler.
- Bir üretim yılında aynı arazi üzerinde birden fazla üretim yapılması durumunda, sadece bir üretim için ödeme yapılır. Ödemede destek miktarı fazla olan ürün dikkate alınır.
- Tarım arazisinin aynı üretim yılında birden fazla çiftçi tarafından kullanılması halinde, destekleme ilk üretimi yapan çiftçiye ödenir. İlk üretimi yapan çiftçinin destekleme talep etmemesi durumunda; müracaat eden ve takip eden çiftçiye ödeme yapılır.
Türkiye tarım havzaları üretim ve destekleme modeline göre fark ödemesi destekleri
- 2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, 2017 yılında fark ödemesi desteğine esas ürünleri üreten çiftçiler 2017 üretim yılına dair ÇKS kayıtlarını zeytinyağı fark ödemesi desteği hariç, desteğe tabi ürüne ilişkin hasat dönemi öncesinde yaptırmış olmaları durumunda destekten yararlanırlar.
- Alım satım, ürün işleme, değerlendirme, depolama işlemlerinin belirlenen usul ve esaslara uygun gerçekleşmesi koşuluyla; 2017 yılında fark ödemesi desteğine esas ürünleri üreten çiftçiler ile YTK ile sözleşmeli üretim yapan çiftçiler de (kullanım şekilleri tohumluk olanlar dahil olmak üzere) fark ödemesi desteğinden yararlanır.
- Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda, 2017 üretim yılında ekilen nohut ve mercimek ürünlerine % 50 ilave destek ödemesi yapılır, damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmaz.
- Fark ödemesi desteğine esas olmak üzere; arazi miktarları öncelikle parsel ve ürün bazında tespit edilir. Bu tespitin yapılamaması durumunda desteklemeye tabi olabilecek köy bazlı toplam üretim alanının tespitine ve tespitin nasıl yapılacağına il/ilçe tahkim komisyonu karar verir.
- 2017 yılında üretilerek satışı yapılan; desteğe esas ürünlere Uydu Tabanlı Parsel Tanımlama Modeline göre, zeytinyağında ise tarımsal veriler kullanılarak belirlenecek olan verim değerlerine göre destekleme ödemesi yapılır.
- Ticaret borsaları tarafından tescil belgelerinin toplu liste ve/veya müşterek alım satım beyannamesi gönderilmesi durumunda liste halindeki tescil belgesi il/ilçe müdürlüklerince kabul edilir.
- Zeytinyağı fark ödemesi desteği kapsamında desteğe tabi ürün miktarının belirlenmesinde; üretim alanına karşılık gelen üretim miktarı, alım satım belgesi ve tasiriye faturası birlikte değerlendirilir.
- Kütlü pamukta sertifikalı tohum ekim normu 2 kg/da olarak belirlenmiştir. Müracaatlarda desteklemeye tabi arazi miktarı, faturada belirtilen tohum miktarının ekim normuna bölünmesi ile ortaya çıkan miktardan büyük olamaz. Ekim normuna uygun olan arazi miktarı esas alınarak destekleme ödenir. Kütlü pamuk için sertifikalı tohum kullanımıyla ilgili tohum ve sertifika bilgileri sisteme girilir. Mevcut tüm bilgiler, çiftçinin ibraz ettiği satış faturası ile karşılaştırılır.
İstenecek belgeler ve bunlarla ilgili yapılacak işlemler
a) Üretim yılına ilişkin hasat tarihi ile son başvuru tarihi arasındaki süreyi içeren alım satım belgesi ve desteklemeye tabi ürüne yönelik borsa altyapısı mevcut il ve ilçelerde zorunlu, diğer il ve ilçelerde ise il/ilçe tahkim komisyonlarının gerekli gördüğü durumlarda borsa tescil beyannamesi.
b) Kütlü pamuk ürünü fark ödemesi desteği müracaatında bulunan çiftçilerden, adına düzenlenmiş sertifikalı tohum satış faturası ile tohum sertifika belgesi;
1) Tohum fatura tarihi, tohumun kullanıldığı ekim dönemine uygun olur.
2) Tohumluk bayisi tarafından faturanın arkasına; “bu fatura ile satışı yapılan tohumluk, ……..tarih ve…..no’lutohum sertifikasına aittir.” ibaresi yazılarak fatura tasdik edilir.
3) Ekim tarihi itibarıyla beyan edilen tohum sertifikasının tarihi üzerinden bir yıl geçmiş ise sertifikaya “Tohumluk Analiz Raporu” eklenir. Eklenen tohumluk analiz raporu, ekim tarihi itibariyle bir yıldan daha eski olmaz ve üzerinde beyan edilen sertifika ile birlikte geçerli olduğu ibaresi yer alır.
4) Tohum sertifikalarının ve/veya tohumluk analiz raporunun düzenlenme tarihi, tohumun ekiliş tarihinden ve sertifikalı tohum faturasının tarihinden önce olur.
c) Zeytinyağı için tasiriye faturası;
1) Tasiriye faturalarının tarihi, il/ilçe tahkim komisyonları tarafından belirlenen zeytin sıkma başlangıç ve bitiş tarihleri arasında olur.
2) Zeytin sıkma tesisi, aynı zamanda çiftçi olan gerçek veya tüzel kişiliğe ait ise üretilen zeytinin maliyet bedeli ölçüsüne göre değerlendirilerek, tasiriye faturasında yer alması gereken bilgilerin açıklama yapılmak suretiyle kanuni defterlerde kayıt altına alınması gerekmektedir. Söz konusu kayıtlar, il/ilçe müdürlüğü tarafından kayıt fotokopileri üzerine “Aslı Görülmüştür” ibaresi yazılarak onaylanması halinde tasiriye faturası yerine kabul edilir.
3) Üreticiye ait zeytinyağı alım satım belgelerinin tarihi üreticiye ait en erken tarihli tasiriye faturası ile aynı veya daha sonraki tarihli olabilir ancak en erken tarihli tasiriye faturasından önce olmaz.
d) Gerçek ve tüzel kişi çiftçilerin işletmelerine kayıtlı arazilerden elde ettikleri fark ödemesi desteğine konu tarımsal ürünleri işletmelerinde kullanmaları durumunda, hiçbir belge düzenlemeden açıklama yapmak suretiyle kanuni defterlere kayıt altına alınması gerekir. Söz konusu kayıtlar, il/ilçe müdürlüğü tarafından kayıt fotokopileri üzerine “Aslı Görülmüştür” ibaresi yazılarak alım satım belgesi yerine kabul edilir. Bu tür kayıtlarda borsa tescil beyannamesi aranmaz.
Toprak analizi desteği
Toprak analizi desteği ödemelerine yönelik uygulama esasları ve bu ödemelerden yararlanmak isteyen toprak analiz laboratuvarları ile ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir.
- Parsel büyüklüğü asgari 50 dekar ve üzeri ÇKS’ye kayıtlı tarım arazilerinde, her bir analiz en fazla 50 dekarlık alanı temsil edecek şekilde yapılan toprak analizlerine, toprak analizi desteği ödenir.
- Toprak numuneleri koordinat belirleyen cihaz kullanılarak toprak analiz laboratuvarlarının teknik elemanlarınca alınmış olur.
- Toprak analizleri, 1.8.2016-30.6.2017 tarihleri arasında yapılması gerekir.
Numunelerin alındığı ve analizlerinin yapıldığı tarihlerde laboratuvarların yetkilendirilmiş olması gerekir.
- Toprak analizi yapılan parsellere ait koordinat verilerinin, laboratuvarlar tarafından laboratuvar bilgi sisteminde (LABBİS) 29/12/2017 tarihine kadar kayıt altına alınması gerekir.
- Aynı parselde her bir 50 dekarlık alan için birden fazla toprak analizi yapılması durumunda sadece bir analize ödeme yapılır.
- Bir üretim sezonu içerisinde aynı parsel için bir defa toprak analizi desteği ödenir.
- Bir üretim sezonu içerisinde aynı parsel için birden fazla laboratuvar tarafından toprak analizi yapılması durumunda, ilk analizi yapan laboratuvara ödeme yapılır.
ğ) Parsel büyüklüğü 50 dekarın altındaki alanlar ile nadasa bırakılan parseller için yapılan toprak analizlerine destekleme ödemesi yapılmaz.
Bitkisel üretim yapan küçük aile işletmelerinin desteklenmesi
- ÇKS’ye kayıtlı ve tarımsal faaliyet yapılan alan toplamı beş dekar veya altında olan çay ve fındık ürünleri hariç, açıkta ve/veya örtüaltı ünitelerinde meyve, sebze, süs bitkisi ile tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği yapan gerçek ve tüzel kişilere 2017 üretim yılında küçük aile işletmesi desteği ödemesi yapılır.
- Örtüaltı ünitelerinde meyve, sebze, süs bitkisi ile tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği yapan üreticilerin ÖKS’ye kayıtlı olmaları gerekir.
- 2017 üretim yılında küçük aile işletmesi desteğine esas arazide/örtüaltı ünitelerinde birden fazla üretim yapılması durumunda sadece bir üretim dönemi için desteklemeden yararlandırılır.
Organik tarım desteklemesi
- OTD ödemesi, Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre organik tarım yapan, OTBİS’te ve ÇKS’de 2017 üretim yılında kayıtlı, 2017 yılı hasadını gerçekleştirmiş ve bu Tebliğde OTD uygulamaları ile ilgili belirtilen usul ve esaslara göre başvuru yapan çiftçilere yapılır.
- OTD ödemesi, Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre organik tarım yapılan OTBİS’te 2017 yılı hasadı gerçekleştirilmiş, OTBİS’te ve ÇKS’de 2017 üretim yılında kayıtlı arazilere yapılır.
- OTD ödemesi, 2017 yılı hasadı yapılmış ürün için OTBİS’te yetkilendirilmiş kuruluşça kontrolü yapılmış ve Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre uygun bulunmuş Geçiş Süreci-2, Geçiş Süreci-3 ve Organik Statüde yer alan tarım arazileri ve bu arazilerde kayıtlı ürünlerden desteklemeye uygun bulunan arazilere yapılır.
- OTD ödemesi, 2017 üretim yılında aynı hasat döneminde birden fazla üretim yapılan alanlarda OTBİS’teve ÇKS’de kayıtlı ürünlerin ürün alanları üzerinden hesaplanır.
- OTD ödemesi, 2017 üretim yılında farklı hasat döneminde peş peşe yapılan birden fazla üretimlerde toplam ödeme miktarı büyük olan ürün üzerinden sadece bir ürün için hesaplanır.
- OTBİS’te bilgilerinin tamamlatılması görev ve sorumluluğu desteklemeye başvuran çiftçiye aittir.
- Yetkilendirilmiş kuruluşlar, OTBİS’e veri girişlerini ve Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe uygun olan gerekli düzeltmeleri yapmak zorundadır.
- OTD uygulamasına ilişkin olarak OTB tarafından ön inceleme yapılır. OTD müracaatları başladıktan sonra il müdürlüklerinin uygun göreceği tarihte ön inceleme başlatılır. Ön inceleme yapılan illerde/ilçelerde daha sonra tespit edilecek usulsüz işlemlere ilişkin sorumluluklar ortadan kalkmaz. Uygulamalar, ön incelemenin yanı sıra mevzuatın öngördüğü her türlü denetime de tabidir.
- Ön inceleme, örnekleme yöntemiyle belirlenecek ilçe, köy veya mahallelerde, çiftçilerin yapmış oldukları başvurular üzerinden yapılır.
- OTD ön incelemeleri OTB’nin görev ve yetkileri çerçevesinde gerçekleştirilir.
- Ön incelemede, OTB tarafından daha önce yapılmış veya yapılacak kontroller ile OTBİS’te bilgilerin uyumluluğu karşılaştırılır. OTB tarafından gerektiğinde yerinde tespit çalışmaları yapmak veya kullanımı ihtilaflı tarım arazilerini kullanan çiftçilerin ve kullandıkları arazilerin yerinde tespitini yapmak üzere il/ilçe tespit komisyonlarından faydalanılır. Çiftçilerin OTBİS ve ÇKS’de kayıt ettirdikleri bilgiler ile gerek görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluşlardan talep edilecek bilgilerde, gerçeğe aykırı beyan ya da verdikleri belgelerde sahte evrak tespit edilmesi halinde söz konusu desteklemeden faydalanmaması için gerekli tedbirler alınır. OTB gelen münferit şikâyet ve ihbarları ayrıca değerlendirir.
İyi tarım uygulamaları desteği
Aşağıdaki şartları haiz çiftçiler;
- İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmeliğe göre bireysel veya grup sertifikasyonu seçeneğine göre meyve, sebze, çeltik, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitki ürünlerinde veya örtüaltında iyi tarım uygulamaları faaliyetleri sonucunda yetkilendirilmiş kuruluşlarca 2017 üretim yılında düzenlenmiş iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip olanlar,
- Örtüaltında iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilerden ÖKS’de kayıtlı olanlar,İTUD ödemesinden yararlandırılır.
- Meyve, sebze, çeltik, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitki ürünlerinde iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere İTUD ödemesi, yetkilendirilmiş kuruluşlarca sertifikalandırılan tarım arazilerinin ÇKS’ye işlenmesi sonucu desteğe tabi alan hesaplanarak yapılır.
- Örtüaltında iyi tarım uygulamaları yapanlara İTUD ödemesi, yetkilendirilmiş kuruluşlarca sertifikalandırılan ayrıca ÖKS’de kayıtlı olan alanların ÇKS’ye işlenmesi sonucu desteğe tabi alan hesaplanarak yapılır.
- Meyve, sebze, çeltik, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitki ürünlerinde veya örtüaltında iyi tarım uygulamaları yapanlara yönelik İTUD ödemeleri, çiftçilerin ÇKS’de kayıtlı toplam alanlarını geçmemek kaydıyla yapılır.
- Bir üretim yılında aynı arazi üzerinde birden fazla üretim yapılması durumunda, sadece bir üretim için ödeme yapılır.
- Yetkilendirilmiş kuruluşlar, çiftçilerin T.C. kimlik numarası/vergi numarası ile tarımsal faaliyette bulunduğu alanlarını, yetiştirilen ürün adını, il, ilçe, köy/mahalle ile kadastro gören yerlerde ada ve parsel bilgilerini, kadastro geçmeyen yerlerde ise il/ilçe keşif komisyonları tespitlerine göre tarım arazisi bilgilerini ve örtüaltı üretim yapan çiftçilerin üretim şeklini düzenledikleri sertifikada veya eklerinde göstermekle sorumludur.
- Yetkilendirilmiş kuruluşlar, İTUD’dan yararlanmak üzere kendilerine başvuruda bulunan çiftçiler tarafından talep edilen bu Tebliğe konu belgeleri düzenlemekle görevli ve sorumludurlar.
- Meyve, sebze, çeltik, süs bitkileri, tıbbi aromatik bitki üretiminde iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilerin, 1/1/2017-31/12/2017 tarihleri arasında düzenlenen ve 2017 yılında geçerli olan İTU sertifikası ve yetkilendirilmiş kuruluşlarca düzenlenen EK-6’da yer alan İTU destekleme ödemesi sertifikası EK-2’de yer alan destekleme uygulama takvimine göre il/ilçe müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.
- Örtüaltı üretiminde iyi tarım uygulamaları yapan çiftçilerin, 1/1/2017-31/12/2017 tarihleri arasında düzenlenen ve 2017 yılında geçerli olan İTU Sertifikası, yetkilendirilmiş kuruluşlarca düzenlenen EK-6’da yer alan İTU destekleme ödemesi sertifika ekini ve EK-7’de yer alan örtüaltı alanlarda iyi tarım uygulamalarına ait kayıt sistemi belgesini, EK-2’de yer alan destekleme uygulama takvimine göre il/ilçe müdürlüğüne teslim etmek zorundadır.
- Yetkilendirilmiş kuruluşlarca düzenlenecek EK-6 belgesi, çiftçilerin il/ilçe müdürlüklerinden alacakları 2017 üretim yılına ait ÇKS belgesi ile EK-7’ye uygun olarak tanzim edilir.
- İTUD uygulamasına ilişkin İTUB tarafından ön inceleme yapılır. İTUD müracaatları başladıktan sonra il müdürlüklerinin uygun göreceği tarihte İTUD’a ilişkin ön inceleme başlatılır.
- İTUD’de ön inceleme, çiftçilerin yapmış oldukları başvurular üzerinden ilçe, köy veya mahallelerde yapılır. İTUB tarafından çiftçinin üretim alanının bulunduğu köy veya mahalleye gidilerek, başvuruda ibraz edilen bilgiler, ÇKS’de kayıt edilen bilgiler ve yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından il müdürlüklerine gönderilen kontrol ve dönem raporlarında yer alan bilgiler köy/mahalle muhtarının da katılımı ile karşılaştırılarak ön inceleme tamamlanır.
- İTUD’de ön inceleme; iyi tarım uygulamaları hakkında yönetmelik hükümleri gereğince kontrol veya dönem raporları şeklinde henüz il müdürlüklerine bildirilmemiş veya bildirimler ile müracaatlar arasında uyumsuzluk bulunan haller ile İTUB tarafından gerek duyulması halinde inceleme başlatılır.
- İTUD’de incelemede; İTUB tarafından üretim alanlarının yerinde incelemesi yapılır. Bu incelemelerde; çiftçi ile yetkilendirilmiş kuruluşlar arasında yapılan veya tüzel kişilik ile üyesi çiftçiler arasında yapılan sözleşmeler, kontrol raporları ile çiftçilerin saklamakla yükümlü oldukları tarımsal uygulamalarına ve analizlere ait kayıtları incelenir.
- İTUD’de örtüaltında üretim yaptığını beyan ederek başvuran çiftçilerin ön incelemesi ile ÖKS’de kayıtlı üretim alanlarının yerinde incelemesi yapılır.
- İTUD’de ön inceleme ve/veya incelemede çiftçilerin, ÇKS’de ve ÖKS’de kayıt ettirdikleri bilgiler ile İTU sertifikasında veya eklerinde gerçeğe aykırı beyan ya da verdikleri belgelerde sahte evrak tespit edilmesi halinde, sorumlular il/ilçe tahkim komisyonuna bildirilir. İTUB, gelen münferit şikâyet ve ihbarları ayrıca değerlendirir.
- İTUD’de ön inceleme ve inceleme, illerde/ilçelerde daha sonra tespit edilecek usulsüz işlemlere ilişkin sorumlulukları ortadan kaldırmaz. Bütün uygulamalar, ön inceleme ve incelemenin yanı sıra mevzuatın öngördüğü her türlü denetime de tabidir.
Bombus arısı desteği
Alçak plastik tüneller hariç, örtüaltı ünitelerinde polinasyon amaçlı bombus arısı kullanan üreticilere aşağıdaki esaslara göre destekleme ödemesi yapılır:
- a) Örtüaltı Kayıt Sistemi Yönetmeliği hükümleri kapsamında ÖKS’de kayıtlı üreticilere, Bakanlıkça bombusarısı üretim izni verilmiş işletmelerden veya bu işletmelerin bayilerinden, o yıla ait üretim sezonu boyunca bombus arı kolonisi satın alarak kullanmaları halinde, koloni başına destekleme ödemesi yapılır.
Yem bitkileri desteği
2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, 2017 yılında yem bitkileri desteğine esas ürünleri üreten çiftçiler yem bitkileri desteğinden yararlanır.
Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği
- Susam ve yerfıstığı hariç olmak üzere 2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, 2017 yılında yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteğine esas ürünleri üreten çiftçiler sertifikalı tohum kullanım desteğinden yararlanır.
- Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere verilir:
- Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumu kullanarak üretim yapan çiftçiler,
- YTK adına sözleşmeli olarak sertifikalı tohum yetiştiricisi çiftçiler,
- ÇKS’ de kendi adına kayıtlı arazilerde mahsul veya tohum elde etmek amacıyla sertifikalı tohum kullanarak üretim yapan YTK’ lar,
- Desteklemeye tabi arazi alanı, faturada belirtilen tohum miktarının her bitki türü için aşağıdaki tabloda belirtilen ekim normuna bölünmesi ile ortaya çıkan miktardan büyük olamaz. Büyük olan müracaatlarda destekleme, ekim normuna uygun olan arazi miktarı esas alınarak ödenir.
Yurt içi sertifikalı tohum/fidan üretim desteği
- ÇKS’ye kayıtlı arazilerde, yurt içinde üretilip sertifikalandırılan ve yurt içinde satışı gerçekleşen türlerin tohumları için kilogram, fidanları için adet başına destekleme ödemesi yapılır.
- Yurt içi sertifikalı tohum veya fidan üretimi desteklemesine yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu belgesine sahip gerçek ve tüzel kişiler başvuru yapabilir.
- Başvuru, Destekleme Uygulama Takvimine göre, süresi içerisinde, dilekçe ile ilk başvuru ve dosya teslimi şeklinde iki aşamada gerçekleşir. Dilekçe ile ilk başvuru esnasında il/ilçe müdürlüğü tarafından aşağıdaki iş ve işlemler yapılır:
Sertifikalı fidan/fide ve standart fidan kullanım desteği
Destekleme kapsamında yer alacak kapama bahçe tesisinde kullanılan sertifikalı fidan/fide ile standart fidanda aranacak şartlar aşağıda belirtilmiştir:
- a) Sertifikalı fidan/fide ile standart fidanın; yetkili fidan/fide üreticisi veya tohumluk bayisinden temin edilmiş olması,
- b) Kullanılacak sertifikalı fidan/fide ile standart fidanın; yurt içinde üretilmiş ve TTSM tarafından düzenlenmiş sertifikalı fidan/fide veya standart fidan belgesine, antepfıstığı anacı üretim materyali sertifika belgesine sahip olması,
- c) 2015 yılında standart/sertifikalı fidan olarak belgelendirilmiş açık köklü ve tüplü fidanların 2017 yılı dikimlerinde, geçerli bitki muayene raporuna sahip olması,
ç) 2016 yılında sertifikalı fidan/fide ile standart fidan olarak belgelendirilmiş açık köklü ve tüplü fidanlar kullanıldığında; sertifika belgesinde beyanname yılının 2015 ve 2016 olması halinde 2017 üretim yılı dikimlerinde fidanlarda bitki muayene raporuna sahip olma şartı aranmaz,
- d) 2017 yılında üretilen açık köklü ve tüplü fidanların kapama bahçelerde kullanılması halinde sertifikalı veya standart sınıfta fidan sertifikasına sahip olması,
- e) Çilek bahçelerinde kullanılacak fidenin 2016 ve 2017 yılı sertifikasına sahip olması gerekir.
Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği
- Geleneksel zeytin bahçesi alanının, en az 1/5’inde, ihtiyaç duyulan ağaçlarda gençleştirme budaması yapacağını tespit ettiren ve 15.10.2017 – 30.4.2018 tarihleri arasında gençleştirme budamasını yapan çiftçilere budanan alan üzerinden destekleme ödemesi yapılır.
- Gençleştirme budaması yapılacak ÇKS’ye kayıtlı zeytinlik tapu hisse alanı (tasarruf alanı) en az beş dekar olmalıdır.
- Destekleme ödemesinden faydalanmak isteyen çiftçilerin 2017 üretim yılında ÇKS’ye kayıt yaptırmaları koşuluyla EK-23’de yer alan Geleneksel Zeytin Bahçelerinin Rehabilitasyonu Desteklemesinden Yararlanma Talep Formu ile gençleştirme budaması yapılmadan önce il/ilçe müdürlüğüne müracaat ederek tespit yaptırmaları gerekmektedir.
Fındık alan bazlı gelir desteği
2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, 22/11/2001 tarihli ve 2001/3267 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda fındık üretimi yapan fındık kayıt sistemine kayıtlı gerçek ve tüzel kişilere fındık alan bazlı gelir desteği ödemesi yapılır.
Askı ve sonrasında yapılacak iş ve işlemler
Tebliğde anılan desteklemelere ilişkin ödeme icmalleri il müdürlükleri tarafından ÇKS ve/veya ÖKS’den alınarak oluşturulur. İlçe müdürlüklerince, ilçeye ait destekleme türüne esas İcmal-1 ile 2016 öncesi üretim yıllarına ilişkin çok yıllık yem bitkileri için düzenlenecek olan icmaller, ilçe müdürlüğünde ve ilgili köy/mahallede ilgili ilçe müdürlükleri veya muhtarlıklar marifetiyle belirtilen süre ile askıya çıkarılır. Askıya çıkma tarihi ve saati ile askıdan indirme tarihi ve saati tutanağa bağlanır. Tutanak muhtar ve/veya aza tarafından güncel tarihle imzalanır. Askı ve itiraz süresince herhangi bir itiraz olmaz ise icmaller deki bilgiler doğru kabul edilir. Askı süresi ve askı süresinin bitimini takip eden üç iş günü içinde yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucunda karara bağlanamayan itirazlar il/ilçe tahkim komisyonlarınca değerlendirilerek sonuçlandırılır.
Haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti
Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.
Finansman ve ödemeler
2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar çerçevesinde bu Tebliğde anılan 2017 yılı tarımsal destekleme türleri ve destekleme miktarları tebliğin ekinde EK-1’de açıklanmıştır.
Destekleme ödemeleri için gerekli finansman 2017 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararda belirtilen esaslar çerçevesinde Bakanlık tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır. Ödemeler bankanın ilgili şubelerinde daha önce çiftçiler adına açılan veya açılacak olan hesaplara yapılır.
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
