Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
Çek Defterlerinin baskı şekline ve bankaların hamile ödemekle yükümlü olduğu miktarın belirlenmesine ilişkin tebliğ ’de değişiklik yapılmasına dair tebliğ 27/01/2024 tarih ve 32442 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
20/1/2010 tarihli ve 27468 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çek Defterlerinin Baskı Şekline ve Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktarın Belirlenmesine İlişkin Tebliğ (Sayı: 2010/2)’in “Bankanın sorumlu olduğu miktar” başlıklı 4 üncü maddesinde yer alan “altı bin Türk Lirası” ibareleri “dokuz bin iki yüz yetmiş Türk Lirası” olarak değiştirilmiştir. Aynı Tebliğin geçici 2. maddesinde yer alan “altı bin Türk Lirası” ibareleri “sekiz bin altı yüz elli Türk Lirası” olarak değiştirilmiştir. Tebliğ 31/1/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Çeki elinde bulunduran alacaklının çekin üzerinde yazan meblağı temin etmek amacıyla borcun devredildiği bankaya müracaat etmesi gereken zaman aralığına çek ibraz süresi denir. Kanunda belirlenmiş olan süreler çeşitli durumlara göre farklılıklar gösterir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu çekle ilgili genel düzenlemeler içerir. Ayrıca çek için özel bir düzenleme olan 5941 sayılı Çek Kanunu mevcuttur. Hukuki inceleme yapılacağı zaman bu iki mevzuat düzenlemesi birlikte incelenmelidir. Çekte ibraz sürelerine ilişkin olarak TTK 796 ve devamında ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir.
Kanunda gösterilen çek ibraz süreleri hak düşürücü özelliktedir. Bu bakımdan çeki elinde bulunduran alacaklı, ibraz sürelerine itibar etmezse hak kaybına uğrayacaktır (Düzenlenme yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise) İbraz süresi ne zaman başlar: Çek ibraz süresi çekte düzenlenme tarihi olarak gösterilen tarihten itibaren işlemeye başlar. İbraz süresi tatil gününe gelirse ne olur: kanunca belirlenen sürelerin son günleri pazar gününe veya bir tatil gününe denk geldiğinde, süreler onu izleyen ilk iş günü kapsayacak şekilde uzar.
İbraz Süresi
Çekin düzenlendiği yerde ödenecekse
10 Gün
Düzenlendiği yer dışında bir yerde ödenecekse
1 Ay
Ödeneceği ülke dışında bir ülkede düzenlenen çek
1 Ay
Ayrı kıtalarda ise
3 Ay
Çek süresinde ibraz edildiğinde, kambiyo hukukuna ilişkin birçok avantajdan yararlanarak çek üzerindeki meblağ temin edilebilirken, süresinde ibraz edilmemesi sonucu çek kambiyo senedi olmaktan çıkar. Bankalar ibraz süresi geçmiş çekleri ödemekle yükümlü değildir.
