İşyerlerinde, işveren veya işveren vekili tarafından yürütülecek iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin yönetmelik, 29.06.2015 tarihli resmi gazetede yayınlandı.
Yayınlanan bu yönetmelikte özetle aşağıda ki hususlar yer almakta.
Ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tarafından yürütülebilmesine ilişkin usul ve esasları belirlendi.
Çalışan sayısının, ondan az olup olmadığının tespitinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
- Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinin olması halinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri üstlenilebilecek iş yerlerinin belirlenmesinde Sosyal Güvenlik Kurumundaki tescil kayıtları esas alınır.
- İşverenden iş alan, alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar çalışan sayısına dahil edilmez.
- Öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmaz.
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekillerince yürütülmesi
- Bu yönetmelikte, belirtilen eğitimi tamamlayan işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya iş yeri hekimine verilen görevleri, 7 ve 8. maddelerde belirtilenler hariç olmak üzere yürütebilir. İşveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek için çalışan başına aylık en az 10 dakika ayırmak zorundadır.
- Bu yönetmelik kapsamında işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin tamamını ya da bir kısmını hizmet alımı yoluyla da temin edebilir.
- Bu yönetmelik kapsamında, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek isteyen işveren veya işveren vekillerinin İSG – KATİP üzerinden sisteme kaydolmaları zorunludur. İşveren veya işveren vekilinin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütme yükümlülüğü İSG – KATİP’e kayıt tarihi itibari ile başlar.
- Eğitimi tamamlayan işverenin, ondan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan ayrı bir iş yeri açması veya işveren vekilinin hizmet akdinin sona ererek, ondan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan başka bir iş yerinde çalışmaya başlaması halinde; yeni iş yerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilmesi için işverence İSG – KATİP üzerinden başvuruda bulunulması gerekir. Bu tür görevlendirmelerde görevlendirilecek kişinin işveren vekili olması esastır. Aksi takdirde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirme yapılmamış sayılır.
- Birinci fıkrada belirtilen iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesi veya iş yeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, kanunda ilgili mevzuatta işverenler için öngörülen yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri
- Çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde, 15/5/2013 tarihli ve 28648 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 13. maddesi hükümleri esas alınır.
- İş güvenliği uzmanlığı veya iş yeri hekimliği belgesi sahibi olan işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı uyarınca çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini kendileri verebilir.
Sağlık gözetimi
- Bu Yönetmelik kapsamında eğitim alan işveren veya işveren vekillerinin üstleneceği iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri; işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz.
- Birinci fıkrada belirtilen hizmetler, iş yeri hekimlerinden alınabileceği gibi Kanunun 15. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.
Çalışma ortamı gözetimi
Kanun ve alt düzenlemelerinde yer alan hükümler uyarınca iş yerinde yapılması gereken ölçümler, Bakanlık tarafından yetkilendirilen laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilir.
Eğitimin kapsamı ve şekli
- Bu Yönetmelik kapsamında; işveren veya işveren vekillerine verilecek eğitimin programı, ı Açık öğretim yoluyla düzenlenecek.
- Ders içerikleri; uluslararası standartlara uygun, yazılı, işitsel ve görsel materyallerle desteklenmiş bir şekilde hazırlanır.
- Eğitimler; açık öğretim sistemi ile eğitim vermede yetkin, her ilde sınav merkezi, büro ve akademik danışmanlık hizmetleri bulunan üniversitelerce Bakanlıkla protokol yapmak suretiyle verilir.
- Eğitim sonunda yapılacak sınavdan başarılı olanlara, ek-2 örneğindeki içeriğe uygun protokolle belirlenen eğitimi tamamlama belgesi düzenlenir.
İşyerinin kapsam dışında kalması
- İş yerinin tehlike sınıfının değişmesi ve/veya çalışan sayısının 10 ve üzerine çıkması durumlarında, altmış gün içerisinde 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda görevlendirmeler yapılır.
- İşveren veya işveren vekilinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenmek istememesi halinde de birinci fıkrada belirtilen yönetmelik hükümleri doğrultusunda görevlendirmeler yapılır.
Eğitim tamamlama belgesi bulunmayan işverenler veya işveren vekilleri
- Bu yönetmelik kapsamında, eğitim almak istemeyen veya eğitim tamamlama belgesini almaya hak kazanamayan işveren veya işveren vekilleri 16. maddede belirtilen yönetmelik hükümlerine tabidir.
İşyeri Hekimliği veya İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesine sahip işveren veya işveren vekilleri
- Bu yönetmelik kapsamındaki, iş yerlerinde iş güvenliği uzmanlığı belgesi bulunan işveren veya işveren vekilleri, 7. ve 8. maddelerde belirtilen hizmetler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
- Bu yönetmelik kapsamındaki iş yerlerinde iş yeri hekimliği belgesi bulunan işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
