TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ve 09.11.2023 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 7471 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 6306 sayılı Kanun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve birçok kanunda değişiklik yapılmıştır.
Kanunla, deprem bölgesinde yıkım kararlarının iptalinin talep edilmesi nedeniyle yıkılamayan binalarla ilgili yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.
Riskli yapı tespitinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya idarece resen yapılmasına imkan sunan kanun kapsamında, riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Yapıların tahliyesi, engellenmesi durumunda kolluk kuvveti marifetiyle gerçekleştirilecek.
Kentsel dönüşüm, maliklerin salt çoğunlukla aldığı karara istinaden yapılabilecek.
Uygulama imar planı ve mimari, statik, tesisat ile her türlü fenni mesuliyetin Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla 30 gün içinde yapı ruhsatı verilecek.
Asgari şartları taşıyan ancak ilgili bilirkişilik bölge listelerinde yer almayan bilirkişilerin görevlendirilmesine imkan tanınacak.
Yapılan önemli düzenlemeler şöyle özetlenmiştir:
- Kahramanmaraş ve çevresinde meydana gelen depremler nedeniyle oluşan hasarlarla bağlantılı olan ve hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davaları ile ilgili süreci kısaltmaya yönelik yasal düzenlemeler yapıldı,
- “Kentsel Dönüşüm Başkanlığı” kurularak 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanununda ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanununda değişiklikler yapılmıştır
- Riskli yapıların tespitinin yapılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi,
- Riskli yapıların tespitine engel olunamayacağı, engel olunması halinde kolluk kuvveti nezaretinde tespitin resen yapılacağı düzenlendi
- Riskli olduğu tespit edilen yapıların tapu kütüğüne şerh edilmesi ve maliklere tebliği ve ilan esasları belirlendi
- Uygulama alanları veya tescil dışı alanların hazine adına tescil yapılacağı belirlendi
- Yeni kentsel dönüşüm düzenlemesinde rezerv yapı talebi için ön şart getirildi
- Kanun kapsamındaki alanlarda imar ve yapılaşma haklarının kısıtlanmasına yönelik kapsam genişletildi
- Tahliye edilen yapılar için kira yardımına ilave olarak yapım için yardım yapılabilmesi yönünde düzenleme yapıldı
- Riskli yapıların yıktırılması için maliklere 90 gün süre verilip, bu sürede yıktırılmayan riskli yapıların idari makamlarca cebren yıktırılmasına yönelik düzenleme yapıldı
- Tahliye ve yıkım kararlarının hak sahiplerine tebliğ usulleri belirlendi
- Kentsel dönüşümlere ilişkin işlemlerin “salt çoğunluk kararı (%51)” ile yapılabilmesine imkan sağlandı,
- Salt çoğunluk ile alınan kararlara katılmayanların arsa payları rayiç değerinden az olmamak üzere belirlenecek değer üzerinden satılabilmesine imkan sağlandı
- Salt çoğunluk ile alınan kararın, salt çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere tebliğ usulü belirlendi,
- Satış işleminin, satış bedelinin eksik hesaplandığı gerekçesi ile iptali durumunda yargı kararının dikkate alınması yönünde düzenleme yapıldı,
- Yoksul ve dar gelirli hak sahiplerine ve eşine oturum hakkı tanındı,
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na devredilecek hazine taşınmazlarının, bazı kurum ve kuruluşlar ile yapı sahipleri ve kanuni mirasçılarına doğrudan satış veya kiralama yapılabilmesine imkan sağlandı,
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na ön alım hakkı tanındı,
- Kentsel dönüşüm kapsamındaki alanlar ve parsellere ilişkin onaylanan imar ve parselasyon planları ilan edilecek, ilanlara itiraz edilebilecek,
- Kanun kapsamındaki uygulamalar ile bu uygulamaların yürütülmesi Bakanlıkça lisanslandırılacak kuruluşlar tarafından yapılabilecek
- Arsa haline gelen taşınmazda ortaklığın giderilmesi için dava açılabilecek
- Riskli yapıların tespitine yönelik çalışmalar hak sahiplerinin rızası aranmaksızın Başkanlık tarafından resen yapılabilecek
- Verilen süre içinde tahliye kararına uyulmaması halinde gerekli izinler alınarak yapıların tahliye ve yıkım işlemleri Başkanlık tarafından cebren yaptırılabilecek
- Hak sahipliği çalışmaları ve hak sahibinin borçlanması ve tapu devri
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından inşa edilecek yapılara “yapı ruhsatı” ve “yapı kullanma izin belgesi” verilmesi süreci hızlandırılıyor,
- Kahramanmaraş ili ve çevresinde meydana gelen deprem nedeniyle afet bölgesi ilan edilen yerlerde depremle bağlantılı davalarda bilirkişi görevlendirilecek.
KAYNAKÇA :
– 7471 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
