Teknolojinin çok hızlı değiştiği ve yeniliklerin çığ gibi yayıldığı bir dönemdeyiz. Teknolojik gelişmenin hızına sadece vatandaş değil, sektörün içinde olanlar bile yetişemez duruma geldi.
2023 hedefleri olan Türkiye’nin de bu küresel değişim rüzgarının dışında olması elbette düşünülemez. İşte bu yüzden devletimizin ülkemizde araştırma, geliştirme ve tasarım faaliyetlerin gelişmesi için verdiği önem ve destek son yıllarda ciddi şekilde artmıştır. Bu olumlu bir gelişme olarak sevindiricidir. Rekabetin arttığı, markalaşmanın önem kazandığı, teknolojinin çığ gibi büyüdüğü bir dönemde, Türkiye için kalkınmanın vazgeçilmez yapı taşı anlamına gelen sanayi çok önemli bir duruma geldi.
Artık durma dönemi değil; sanayicimiz, üniversitelerimiz ve kamu hep birlikte yeni çağın gereklerini yapıyor olmamız gerekiyor. Çağımız bilgi çağı olunca, rekabet gücünü artırabilmenin ve ilerlemenin yolu bilgiye hükmede bilmekten geçiyor. Tabi bilgiden kasıt kullanılabilir bilgidir. Çünkü biliyoruz ki; kullanılabilir bilgi ancak ekonomik değer taşır. Bunun farkında olan devletimiz de bu farkındalık çerçevesinde araştırma, geliştirme ve tasarım faaliyetlerinin gelişmesi için ülkemizde mevzuatlarını güncelleyip, vergisel ve diğer teşvik mekanizmalarını geliştiriyor. Türkiye Ar-Ge, tasarım ve inovasyon konusunda teşvik unsurlarında son dönemde yaptığı düzenlemeler ile önemli adımlar attı. Bu yazımızda kısaca bunlardan bahsetmek istiyorum.
2016 Yılında Ar-Ge, Tasarım ve İnovasyon Konusunda Teşvikler İçin Yapılan Düzenlemeler
- 6728 Sayılı “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 09.08.2016 tarihli ve 29796 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım harcamalarının Gelir ve Kurumlar Vergisi kapsamında indiriminin Artırımlı Olarak Uygulanması konusunda 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Ar-Ge veya tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışında Geçirdiği Sürelerin Gelir Vergisi Stopajı Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında 2016/9091 Sayılı BKK 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek En Az Tam Zamanlı Ar-Ge Personel Sayısı Hakkında 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı,
- Tasarım Faaliyet Alanlarının Belirlenmesiyle İlgili Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlandı
Görüldüğü gibi; devlet Ar-Ge, tasarım ve inovasyonu desteklemek, bunun katma değer oluşturulmasına destek için mevzuat konusunda neredeyse sil baştan her şeyi düzenledi.
Peki, Bu Yepyeni Düzenlemeler İle Neler Getirildi?
- Sipariş yöntemiyle Ar-Ge yapılmasına imkan verildi,
- Üniversite-sanayi işbirliklerinin oluşması kolaylaştırıldı,
- Ar-Ge merkezi kurmak için 50 olan asgari Ar-Ge personel sayısı 15’e düşürüldü,
- Gümrük vergisi kolaylığı, temel bilim mezunlarına verilen maaş desteği ve gelir vergisi istisna oranının yükseltilmesi,
- Ar-Ge personeli için izin ve bayramların destek süresine dahil oldu,
- Ar-Ge ve İnovasyon Projesi kapsamında Ar-Ge merkezi dışında çalışacak personelin gerekli izinler alınmak kaydıyla ücretlerin %100’ü teşvik kapsamına alındı,
- Yüksek Lisans ve Doktora eğitimler amacıyla, Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında zaman geçiren çalışanın ücretleri teşvik kapsamına alındı ve ücretlerin % 100’ü Gelir Vergisi Stopajı muafiyeti kapsamına girdi,
- Ar-Ge merkezlerinde bir önceki yıla göre artan Ar-Ge harcamasının ilave %50 olarak desteklenmesi imkanı getirildi,
- Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi Kanun’larında düzenlenen Ar-Ge indirimi 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’a taşınarak, uygulayıcıların tereddüt ettiği Gelir, Kurumlar vergisi ve Ar-Ge Kanun’ları arasındaki uygulama farklılıkları ortadan kaldırıldı. Düzenlemeler artık Maliye ve Sanayi Bakanlığı tarafından birlikte yapılacak,
- Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanununda değişiklik yapılarak, ileri teknolojiye sahip şirketlerin satın alınmasında istisna uygulaması getirildi,
- Sınai Mülkiyet Haklarında İstisnayı düzenleyen Kurumlar Vergisi Kanunu maddesi yeniden düzenlendi. Böylece sınai mülkiyet hakkının Maliye Bakanlığı tarafından değerlemesine gerek kalmadı,
- Yurt dışına sunulan “yazılım, tasarım, mühendislik, mimarlık” gibi belli nitelikli hizmetlerin %50 kurumlar vergisi istisnasından yararlanmasına imkan getirildi,
- Hizmet ihracatı yapabilecek sektörler artırıldı,
- Bölgesel Ar-Ge yönetim merkezlerine kurumlar vergisi muafiyeti getirildi,
- İşletmeye dahil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilme imkanı getirildi,
- Ar-Ge veya tasarım harcamaları için vergi indiriminden %100 olarak değil, %150 olarak yararlanabilme imkanı getirildi.
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
