Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
5510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununun 4. bölümü Uzun Vadeli Sigorta Hükümlerini açıklamaktadır. Kanunun 25. maddesi malul sayılmayı anlatmıştır. Malullükle alakalı Malulen Emeklilik hakkında bilinmesi gerekenler başlıklı makalemde ayrıntılı olarak bu hususu anlatmıştım. Bu makalemde ise, şartlarını tamamlayıp malulen emekli olan birinin tekrar çalışması durumunu ayrıntılı olarak anlatacağım.
- Önce sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi veya sosyal güvenlik destek primi uygulaması Kanunun 27 ve geçici 14. maddelerinde,
- Sonra sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi ise 27. madde hükümlerine, göre yapılacaktır.
- Bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,
- Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması, hallerinde kesileceği öngörülmüştür.
510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce, sigortalı olanlardan yaşlılık sigortasından aylık alanlar herhangi bir işte çalışabilmektedir. Ancak, bunların sigortalı çalışmaları sosyal güvenlik destek primi ödeyerek mümkün olabilmektedir. Fakat Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 4/a kapsamındaki sigortalılık sonucu malul sayılan ve malullük sigortasından aylık alanların 5510 sayılı yasanın 27/3. Maddesine göre her ne ad altında olursa olsun çalışmaları mümkün değildir, çalışabilir durumda olanlar, zaten malul sayılmayacaktır. Kurum tarafından malullük aylığı alırken çalıştığı tespit edilenlerin aylıkları hemen kesilmektedir. Ancak, engelli raporuyla emekli olanlar ise normal emeklilerden sayılırlar ve emekli olduktan sonra hem emekli aylığını alıp hem de bir iş yerinde çalışma hakkına sahiptirler. Öte yandan emekli özürlüler de engelli kontenjanından sayılır.
Malulen emekli olanlar çalıştıkları işten ayrılınca da tekrar sağlık kurulu kontrolü için sevke tabi tutulurlar ve malullük lerinin devam ettiği anlaşıldığında aylıkları tekrardan bağlanır.
Ancak malullük aylıklarının kesilmesi hangi statüden emekli olunduğuna (4/a, 4/b, 4/c) ve emekli olunan tarihe göre de değişiklik arz etmektedir.
4/a’lı (eski SSK) kapsamında malulen emekli olan kişilerin yine 4/a, yani işçi olarak çalışmaya başlamaları halinde emekli aylıkları kesilmektedir. Bu kişilerin malulen emekli olduktan sonra işveren olmaları (4/b kapsamında çalışmaları) ve 4/c kapsamında görev yapmaları durumunda ise farklı durumlar oluşmaktadır.
Bu çerçevede malulen emekli iken tekrar çalışmaya başlayacak olan sigortalıların anlatılan hususlar çerçevesinde, hangi kapsamda aylıklarının kesilmeme durumları var ise, onu tercih etmelerinde yarar vardır. İşverenlerin sigortalılık bildirimleri yapılmalı ve herhangi bir sigortalı personel için yapılması zorunlu tüm işlemler malulen emekli içinde yapılmalıdır. İşverenin bildirimde bulunmaması sonucu, şu yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır: Bunları topladığımız zaman 1 yıl için, 38 asgari ücret ceza ile işveren karşı karşıya kalacaktır. Tabi çalışan sayısı 10 kişinin üstünde ise Bu durumda işçinin hizmet akdini Fesih’i halinde Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğacaktır. Tabi bahsettiğimiz tüm bu cezalar dışında primler gecikme zammı ile alınacağı gibi işverenin kullandığı Teşvikleri de iptal edilecektir.
Malulen emekli olan biri engelli statüsünde çalışmak istiyorsa yapması gereken, en yakın yetkili hastaneler’ den birine başvurarak “4857 sayılı İş Kanunu’nun 30. maddesi kapsamında özel sektör ile kamu kurum ve kuruluşlarında sakat statüsünde çalışıp çalışamayacağına” dair özürlü sağlık kurulu raporu talep etmek olmalıdır. Bu şekilde malul statüsünde çalışıp çalışamayacağınız konusu değerlendirilir ve raporda yazacak durumlara göre malullüğünüze uygun çalışıp çalışamayacağınız durumlar belirtilir ve buna göre engelli arkadaş çalışabilir. Engelli aylığı alıyorken çalışmanız halinde ise, çalışmaya başladıktan en geç 90 gün içinde SGK’ya çalışmaya başladığınızı bildirip engelli aylığınızı durdurmakla mükellefsiniz. Aksi takdirde yersiz ödeme iddiasıyla size borç tahakkuk ettirilebilir.
Merhaba Nevzat Bey;
36 yaşındaki şeker hastası ve buna bağlı olarak 2 gözü de görmeyen+diyaliz hastası olan yakınım, şeker hastalığı sebebiyle engelli olarak başladığı çalışmasını malulen emekli olarak tamamladı.
Emekliliginden sonra vaktiyle kendisini çalışmadan sigorta+maaşını yatıran sirket arayıp engelli kontenjanından çalışana ihtiyacımız var senin de gerekli evrakların bizde var diyerek iş teklifinde bulunur. Bu defa maaş yapmayacaktır. Vefa diyerek kabul eden yakınım, 1 hafta sonra annesinin kendisi üzerinden bakıcı ücreti aldığını çalışmasının kendisi için sıkıntı olup olmayacağını sorar. Şirket de tamam o halde biz seni işe başlatmıştık ama sigorta yatmadı henüz der ve kendisi icin bir problem olmayacağını söyler. Ta ki şirkete el konulup defterleri inceleninceye kadar bir problem olmaz.
Aralık 2016’da şu yazı eline ulaşır.
İlgi: Hizmet akdiyle çalışanlar emeklilik daire başkanlığının 2/11/2016 tarihli maili.
Başkanlığımızın ilgide kayıtlı maili gereğince “Sayıştay başkanlığınca kurumumuzdan 4/1-a (SSK) kapsamında malulluk aylığı almakta iken 4/1-a kapsaminda çalışmaları tespit edilen emeklilerin durumunun 5510 sayılı kanunun 27. Maddesi kapsamında degerlendirilerek ayliklarinin kesilmesi yönünde görüş bildirilmesi nedeniyle malulluk ayligi odenen 20.05.2015 tarihinde …….xxx…… Sicil numarali iş yerlerinde ise girdiğiniz bilgisayar kayıtlarımızın tetkikinden tespit edildiğinden 20.06.2015 tarihi itibariyle aylık/geliriniz durdurulmuştur.
5510 sayılı yasanın 27. Maddesi ve 2011/58 sayılı genelgeye göre işe girdiği tarihi takip eden dönemler icin tarafınıza yersiz yatırılan 20.06.2015 – 20-12.2016 süresi için 15.183 anapara + 903 faiz toplam 16086 yersiz odeme yapıldığı tespit edildiğinden ilgili odemenin borç kaydı yapılmış olup 5510 sayılı yasanın 96. Maddesinin a bendince tahsili icin merkezimizin yersiz ödemeler birimine muracat gerekmektedir.
Haftada 3 kere diyalize giren, annesinin yardımıyla yaşayabilen yakınım bu durumu “cinayet” olarak açıklıyor. Sağlık sigortası iptal edildiği için diyaliz tedavisi aksadı çünkü. Acil yesil kart çıkarmakla uğraştı vs.
Bu gayri resmi çalışmanın engelli çalışması kapsamında değerlendirilmesi mümkün mü?
Ya da malulluk hala devam ettiği için tekrardan maaşı haketmesi için ne gerekir.
Saygılarımla…
İyi çalışmalar..
Ali bey merhaba,
malülen emeklilikte çalışmaya başlanıldığında(sizin vakanızda hatır için bile olsa) maaşın kesilmesi gerekir burada malüllük maaşı alırken çalışılan süre bir aydır fakat tahakkuk ettirilen borç 7 aylık öncelikle bunun düzeltilmesi için işe giriş ve çıkış bildirgeleri ile müracat etsin bir aylık fazla alınan maaşı ödeyip malüllük maaşının bağlanması için tekrar başvursun
Çok teşekkür ederim Nevzat Bey,
Yalnız kesinti 17 ay,
2015-2016 yıl farkını gözden kaçırdınız sanirim.
Ilginize çok teşekkürler
diğer ihtimali yazmamıssınız. 5434 ten bir malulen emekli yıl 2017 de emekli oldu ve 5510 4c li olarak calısıyor bir devlet işinde. kesilir bence ama siz ne diyorsunuz
Merhaba,
7/04/2005 tarih ve 25798 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 21/04/2005 tarih ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamenin 30 uncu maddesinde yapılan bir düzenlemede
5335 sayılı Kanun Madde 30 hükmü şu şekildedir.
Madde 30-(İkinci fıkra) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.
Maddenin ikinci fıkrası kapsamına emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar girmektedir. Malullük aylığı alanlar girmemektedir.
Malullük aylığı alanlar kamuya ait işyerlerinde veya kamuya ait şirketlerde SSK.lı olarak çalışsalar dahi aylıkları kesilmez. Sadece iş kazası ve meslek hastalığı açısından kısa vadeli sigorta kolları üzerinden sosyal güvenlik destek primi kesilir.
Şayet malul aylığı alan bir kişi memur olarak göreve başlarsa malullük aylığı kesilir. İşçi statüsünde kesilmez.
– 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında ilk defa 2008 yılı Ekim ayı başından sonra memur olarak göreve başlayanlardan malul olarak aylık alanlar, özel veya kamu sektöründe işçi statüsünde göreve başlarlarsa malullük aylığı kesilir.
Merhaba Nevzat bey… iyi çalışmalar. Bir konuda fikrinize ihtiyacım var yardımcı olrsanız çok sevinirim. Bi tanıdığım malulen emekli oldu(börek nakli oldu ) belirli sürelerde kontrolü var ve sürekli ilaç kullanıyor. Sorun Bir şirkette çalışan yetkili TC kimlik numarasını yanlışlıkla malulen emekli olan yakınımın kimlik numarasını girmiş yetkililer arayarak sigortadan suan için yararlanamayacagını bu durum 4-5 ay süreceğini belirtmiş. bu ayki maaşını da yatmadı. Bizden dilekçe istediler ve süreci hızlandıracaklarını belirttiler. Biz nasıl bir yol izleyeceğiz. Şimdiden teşekkürler.
Merhaba
Selamlar hocam. Vergi indirimi üzerinden malulen emekli olmuş bir şahıs kendi iş yerini kurup çalışmaya başlarsa maaşı kesilir mi
Merhaba,
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 4/a kapsamındaki sigortalılık sonucu malul sayılan ve malullük sigortasından aylık alanların 5510 sayılı yasanın 27/3. Maddesine göre her ne ad altında olursa olsun çalışmaları mümkün değildir, çalışabilir durumda olanlar, zaten malul sayılmayacaktır
Merhaba;
Nevzat bey , ben 2000 yılı ssk sigorta girişliyim.2004-2006 yılları arasında askerlik görevimi yapmakta iken böbrek yetmezliği rahatsızlığı oluştu.2007-20013 yılları arasında bir kısmı normal statüde bir kısmı engelli statüsünde çalışarak , 2013 yılında 1800 işgünü prim gün sayısını 2004-2006 yıllarındaki askerlik süresini borçlanarak tamamlayıp ,malülen emeklilik için başvurdum ve 2014 ocak da malül aylığı almaya başladım.2016 yılında ekpss ile memur olarak atandım ve göreve başladım.Malül aylığım bir süre sonra kesildi.
Size sorum ;
5510 sayılı kanun kapsamında 2008 yılı öncesi sigorta girişi olup malülen emekli olanlar 4c kapsamında çalışabilir maaşı kesilmez ,durumuna haiz miyim?
Eğer böyle bir hakkım var ise ne tür de bir dilekçe vermeliyim ilgili makama,
Bilgilenidirirseniz çok memnun olacağım şimdiden teşekkürler.Saygılarımla…
Fatih bey merhaba,
aslında sorunuzun cevabı makalede var ama tekrarlayayım
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 4/a kapsamındaki sigortalılık sonucu malul sayılan ve malullük sigortasından aylık alanların 5510 sayılı yasanın 27/3. Maddesine göre her ne ad altında olursa olsun çalışmaları mümkün değildir, çalışabilir durumda olanlar, zaten malul sayılmayacaktır. Kurum tarafından malullük aylığı alırken çalıştığı tespit edilenlerin aylıkları hemen kesilmektedir. Ancak, engelli raporuyla emekli olanlar ise normal emeklilerden sayılırlar ve emekli olduktan sonra hem emekli aylığını alıp hem de bir iş yerinde çalışma hakkına sahiptirler. Öte yandan emekli özürlüler de engelli kontenjanından sayılır.siz malül aylığı bağlanarak emekeli olmuşsunuz malüliyet kalkarak çalışmaya başlamak alınan hakkıda durdurur sigortalı işe girmekte malüliyetin kalktığı anlamına gelir fakat engellilikte durum farklıdır onlar çalışabilir
Öncelikle iyi çalışmalar dilerim. TSK dan 5434 kanun gereği malulen emekli bir kişi tekrar memur olarak çalışabilir mı? Derece kademe ilerlemesi nasil olur? Malulluk maasi kesilir mi? Herhangi bir iş yerinde sigortalı olarak çalışabilir mı? Sartlar ve kurallar nelerdir? Tesekkur ederim.
Nevzat bey merhaba iyi çalışmalar. Benim 21.07.2007 sigorta başlangıcım oldu. 2014 yilinda bobrek nakli oldum. 10 yil 1800 gun doldurdum. Malulen emeklilik basvurusu yaptim. Size sorum ben 2008 oncesi sigorta girişim olduğu için malulen emekli olursam 4b li serbest meslek erbabi olarak çalışabilir miyim? Ve malulen emeklilik sonucu mu beklemeden 4b li olarak çalışırsam sorun olur mu? Ilginize simdiden teşekkür ederim.
Merhaba,
Malulen emeklilik aylığının hangi durumlarda kesileceği konusu ise yine 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Buna göre malulen emeklilik aylığı alan malul kişi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirtildiği gibi herhangi bir işte çalışmaya başlarsa malulen emeklilik aylığı kesilir.Bagkurluluk durumu ücretli çalışma değildir