Limitet Şirket Hissemi Sattım Karım Ne Olacak?

Limitet şirkete ortaklık hakkı veren bir payın devri, şirket hakkında ancak şirkete bildirilmek ve pay defterine kaydedilmek şartıyla hüküm ifade eder. Devir hususunun pay defterine kaydedilebilmesi için, ortaklardan en az dörtte üçünün devre muvafakat etmesi ve bunların esas sermayesinin en az dörtte üçüne sahip olması şarttır. Öte yandan ortağın vermeyi taahhüt ettiği sermaye ayın ise, payını şirketin kuruluşunu takip eden üç yıl içinde başkasına devredemez.

Şirket esas mukavelesi ile payların devri yasak edebileceği gibi, ortakların devre muvafakat etmesi için öngörülen oran ve payların devredilebilme süresine ilişkin öngörülen şartlar daha da ağırlaştırılabilir. Sözleşmede aksine hüküm olmadıkça, her bölümü 25 Türk Lirasından aşağı olmamak şartıyla bir payın bölünmesi ve bölünmüş payların devri caizdir.

Bölme ve devir işlemlerinin muteber olması için, tam bir payın devri hakkındaki hükümlerin uygulanması şarttır. Limitet şirketler uygulamada sıklıkla rastlanılan bir sermaye şirketi türüdür. Limitet şirket ortaklığını temsil eden paylar bir başkasına devredilebilmektedir. Ortaklık hakkını temsil eden payların devri, şirketin diğer ortaklarından birine veya bir kaçına yapılabileceği gibi tamamen şirket dışından birine de yapılabilmektedir. Bu hususta herhangi bir sınırlama yoktur. Limitet şirket ortaklık payları veya hisseleri elden çıkarılırsa, bunlardan elde edilen kazançlar değer artışı kazancıdır. Bu husus Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80. maddesinde, ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artışı kazancı olduğu zikredilmek suretiyle hükme bağlanmıştır.

Limitet şirket ortaklık hakkının elden çıkarılmasından doğan gerçek kazancı hesaplamak için söz konusu kazancı paranın satın alma gücündeki azalmadan, bir başka değişle enflasyondan arındırmak gerekmektedir.

Limitet şirket ortaklık hakkının elden çıkarılmasından doğan kazancın gerçek ve safi tutarını hesaplamak için öncelikle edinim tarihinden ve elden çıkarılma tarihinden bir önceki aylara ilişkin ÜFE endeksleri kullanılarak, edinim bedelinin paranın satın alma gücündeki azalış kadar arttırılması gerekmektedir. Bu husus endeksleme olarak adlandırılmaktadır. Değer artışı kazançlarına ilişkin GVK’da yer alan endeksleme uygulamasının amacı, sahip olunan mal ve hakların elden çıkarılmasında, elden çıkarma bedelinden maliyet bedelinin güncellenmesidir. Öte yandan endeksleme yapılabilmesi için, edinim tarihi ve elden çıkarma tarihi arasında geçen süre için ÜFE artış oranının %10 veya üzerinde olması şarttır. Aksi takdirde edinim bedeli olarak alınacak tutar, endekslemeye tabi tutulmamış normal edinim bedeli olacaktır. Bu şekilde güncellenen (endekslemeye tabi tutulan) edinim bedeli, ortaklık hakkının elden çıkarılması karşılığında alınan bedelden düşülecek ve ayrıca elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçlar da safi kazancın tespiti sırasında elden çıkarma bedeli üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

Kalan tutara GVK’nın mükerrer 80. maddesinde yer alan istisna tutarı uygulanacaktır. Bu tutar 285 seri no’lu GVK Genel Tebliği ile 2014 yılı için 9.700 TL olarak belirlenmiş olup, her yıl yeniden değerleme oranında arttırılmaktadır. İstisna tutarının üzerinde kazanç elde edilmesi durumunda, bu kazanç genel hükümler çerçevesinde beyan edilecektir. Kazanç yıllık beyanname ile beyan edilip, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen oranlar üzerinden gelir vergisi hesaplanarak, 25 Mart’a kadar beyannamesi verilecektir ve Mart, Temmuz aylarında olmak üzere 2 eşit taksitle hesaplanan vergisi ödenecektir.

Limitet şirket ortaklık payının elden çıkarılmasından elde edilen safi kazancının tespiti aşamaları:

• Öncelikle ortaklık payının edinim tarihinden önceki aya ilişkin ÜFE (X) endeksi tespit edilecek,
• Ortaklık payının elden çıkarıldığı aydan önceki aya ilişkin ÜFE (Y) endeksi tespit edilecek,
• (X) ve (Y) kullanılarak ilgili döneme ilişkin endeks artışı oranı bulunacak,
• Tespit edilen endeks artışı oranı %10’un altında ise ortaklık payının edinim bedelin reel değerinin belirlenmesine ilişkin endeksleme yapılmayıp, elden çıkarma bedelinden edinim bedeli düşülerek değer artışı kazancı bulunacaktır.
• Endeksleme yapılırken {1 + [(Y-X) / X] * İktisap bedeli} formülü kullanılarak ortaklık payının reel (endekslenmiş) edinim bedeli tespit edilecek,
• Ortaklık payının elden çıkarılmasına ilişkin bedelden ortaklık payının endekslemeye tabi tutulmuş reel değeri çıkarılarak değer artışı kazancı bulunacaktır.
• Tespit edilen endeks artışı oranı %10 veya daha fazla ise ortaklık payının edinim bedelinin reel değerinin belirlenmesine ilişkin endeksleme yapılacaktır.

Limitet Şirketlerde Hisse Devri Aşamaları

• Limitet şirketlerde, ortağın sermaye payını devri yani hisse devri, noterde düzenlenen devir sözleşmesi ile yapılacaktır (TTK md. 520/5).
• Hissenin devredilebilmesi için; ortakların en az dörtte üçünün onayı ve bunların esas sermayenin en az dörtte üçüne sahip olması gerekiyor (TTK md. 520/2).
• İmzaları noter tarafından tasdik edilmiş, devir sözleşmeleri ile devre muvafakat edildiğini gösteren ortaklar kurulu kararının, noter tasdikli bir örneğinin ticaret sicili memurluğuna verilerek tescili yapılacaktır (TTK md. 519).
• Ortağın şirketteki sermaye payını yani hissesini devretmesi durumunda, payı devreden ve devralan şahıslar, devir öncesine ait kamu alacaklarının örneğin vergi borcunun şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan kısmından, sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar (6183 sayılı Yasa md. 35).

Hissesini Devreden Ortak Nelere Dikkat Etmelidir?

Birçok kişi, limitet şirketteki sermaye payını noterden devrettikten sonra işlem tamamlanmış zannediyor. Oysa ortakların muvafakati ile birlikte, devir sözleşmesi ticaret sicili memurluğuna tescil için verilmediği sürece, devir hukuken gerçekleşmiş sayılmıyor. Özellikle vergi ve sigorta primi borçlarından sorumlu olmadan dolayı, olayın bu yönüne dikkat edilmesinde yarar var.