Torba Yasa ile SGK Kanunumuzdaki Değişiklikler

Nisan 2014’e Kadarki SGK Borçları Yapılandırılabilir

Yasanın geçici 60. Maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunumuza aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir:

30.04.2014 tarihi öncesine ait

• SGK prim ve diğer borçlarının gecikme zammı ve gecikme cezaları silinecek,
• borç asılları enflasyon oranında güncellenerek 2 ayda bir ödenmek şartıyla 18 taksite kadar ödenebilecektir.
• Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili fıkralara göre belirlenen tutar;

1. Altı eşit taksit için (1,05),
2. Dokuz eşit taksit için (1,07),
3. On iki eşit taksit için (1,10),
4. On sekiz eşit taksit için (1,15)

katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

SGK Borç yapılandırma Başvuru Süresi: 01.10.2014 – 31.12.2014

SGK Borç yapılandırma Ödeme Süresi  : 01.10.2014 – 31.01.2015 ( 1. Taksit Ödemesi)

Yurt Dışında Bulunanların Sigorta Durumları

6552 sayılı torba yasanın 28. Maddesi ile yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen sürelerinin Sosyal Güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanunun 1. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da, çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin,

• on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve
• bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile
• yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri,

bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir.”

Yurt Dışına Götürülen İşçilerin Sigorta Pirimi Uygulaması

Yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi varsa bu sözleşme hükümlerine göre, yoksa bunlar hakkında 5510/5-g maddesi uyarınca kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. 5/g kapsamında yurt dışına götürülen işçilerin SPEK üst sınırı 3 asgari ücret ile sınırlandırılmıştır.

Örneğin: 10.000 TL ücretle çalışan bir mühendis için müteahhit firmalar değişiklik öncesi

7.371.00  *  0,145 = 1.068,80 TL SGK’ya prim ödemek zorunda iken,

yapılan değişiklik ile,

3.402,00  *  0,145 = 493,29 TL SGK primi ödeyecektir.

Sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin kurumca sonradan tespit edilmesi halinde, tespit edilen fark, prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.

Tüp Bebeğe Katılım Payı Ödemesi

6552 sayılı torba yasanın 47. maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununun Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Şartları ve Katılım Payı bölümündeki  katılım payı alınması başlıklı  68. maddesinin,

• Evli olmakla birlikte, çocuk sahibi olmayan genel sağlık sigortalısı kadın ise kendisinin, erkek ise karısının; tanımlı beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“63. maddenin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince sağlanan ve bir hastalığın tedavisinin başka tıbbi bir yöntemle mümkün olmaması nedeniyle yapılacak yardımcı üreme yöntemi tedavisi dışındaki, yardımcı üreme yöntemi tedavisinde

• katılım payı ilk denemede %30,
• ikinci denemede %25,
• üçüncü denemede %20 oranında uygulanır.

Ancak katılım payında dördüncü fıkra gereği uygulanan üst limit dikkate alınmaz.”

 Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı

6552 sayılı torba yasanın 55. Maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir:

• 5510 sayılı Kanunun “Sigortalı sayılmayanlar” başlıklı 6. maddesindeki ev hizmetlerinde çalışanlarla ilgili hüküm Torba Yasanın 40 ıncı maddesiyle değiştirildi. Eski düzenlemeye göre ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli çalışanlar dışındakiler sigortalı sayılmıyordu. Yeni düzenlemeye göre, Kanunun ek 9. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında
• ev hizmetlerinde çalışanlardan sigortalı olanlar ile,
• ücretle aynı kişi yanında ay içinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar sigortalı sayılacak,
• bunun dışındakiler sigortalı sayılmayacaktır.

Ev hizmetlerinde çalışanlar 10 günden az ve 10 günden çok çalışanlar olarak ikiye ayrılmıştır.

• Ayda 10 Gün veya Daha Fazla Süreyle Çalışanların Durumu

10 günden fazla ev hizmetlerinde çalışanlar tüm sigorta kollarına tabi tutularak zorunlu sigortalı sayılmış olup, 4/(a) bendi kapsamındaki (SSK) sigortalılara ilişkin hükümler uygulanacaktır. Bunların bildirimi, işverenler tarafından örneği SGK tarafından hazırlanan belgeyle en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılacaktır. Süresinde yapılmayan bildirim için işverene idari para cezası uygulanacaktır.

• Ayda 10 Gün veya Daha Az Süreyle Çalışanların Durumu

10 günden az çalışanlar sadece kısa vadeli sigorta kollarına tabi tutulmuş olup, çalıştıranlarca prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecektir. Bu şekilde çalışanların sigortalılık tescili, çalışan ve çalıştıran imzalarını da ihtiva eden ve en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar SGK’na verilmesi gereken örneği SGK tarafından hazırlanacak belgenin verilmesi ile sağlanacaktır. Sigortalılık başlangıcında bu belge üzerinde çalışma başlangıcına dair kayıtlı en eski tarih esas alınacaktır.

10 Günden Az Çalışanlar Emeklilik ve GSS Primlerini Kendileri Ödeyecektir

Yukarıda belirtildiği üzere, ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanların işverenleri bunlar adına sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödeyecek olup, kanun uygulamasında işveren sayılmayacaktır. Dolayısıyla bu şekilde çalıştırdıkları kişilerin iş kazası ve meslek hastalığı olaylarında işveren gibi sorumlu tutulmayacaklardır. Bu durumdaki çalışanlar, işverenleri tarafından adlarına ödenen iş kazası ve meslek hastalığı sigortası priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar prime esas kazanç alt sınırının, yani brüt asgari ücretin yüzde 32,5’i oranında kendi adlarına prim ödeyebilecekler. Bu 32,5 oranındaki primin

• % 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, yani emeklilik için,
• % 12,5′i ise, genel sağlık sigortası, yani sağlık yardımları için ödenecektir.

Ay sonuna kadar ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecek, dolayısıyla daha sonra ödeme imkanı olmayacaktır. Ödenen primler 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalılık olarak sayılacak olup, bunlar emeklilik yönünden de SSK sigortalılarıyla aynı şarta tabi olacaklar.

GSS borç­lu­la­rı için üç al­ter­na­tif çö­züm

6552 sayılı torba yasanın 57. Maddesi ile  5510 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

Tor­ba Ka­nunu GSS borç­lu­la­rı için üç al­ter­na­tif çö­züm ge­ti­ri­yor;

• Eğer hiç ge­lir tes­ti­ne git­me­di­niz ve bu se­bep­le bor­cu­nuz bi­rik­tiy­se, Tor­ba Ka­nunu Res­mi Ga­ze­te’de ya­yım­lan­dık­tan son­ra 6 ay içe­ri­sin­de ge­lir tes­ti­ne baş­vu­ra­bi­le­cek­si­niz.
• Ge­li­ri­niz as­ga­ri üc­re­tin üç­te bi­rin­den az çı­kar­sa, bor­cu­nuz ta­ma­men si­li­ne­cektir.
• Ge­li­ri­niz da­ha yük­sek çı­kar­sa, bu­na gö­re he­sap­la­na­cak bor­cu­nu­zu is­ter fa­iz­siz ola­rak pe­şin, is­ter­se­niz 18 tak­si­te ka­dar va­de­li öde­ye­bi­le­cek­si­niz. Ge­lir tes­ti­ni geç yap­tır­dıy­sa­nız, ge­cik­ti­ği­niz dö­nem­de adı­nı­za çı­ka­rı­lan bor­cu­nuz, son test so­nu­cu­na gö­re ye­ni­den he­sap­la­na­caktır.

100 TL ye kadarki borçlar silinecek

“İşyerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2013 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş, sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası ile özel kanunlardaki hükme istinaden Kurumca 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre  takip   edilen  eğitime   katkı  payı,  özel  işlem  vergisi  ve  damga vergisi borçlarından borç türü bazında borç asılları toplamı 100 Türk lirasını aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi ferî alacakların tahsilinden vazgeçilir.”

Doğum Borçlanması Hakkı

6552 sayılı torba yasanın 43. Maddesi ile  5510 sayılı Kanunun 41. maddesine ekleme yapılmış buna göre;

• Doğum borçlanmasının kapsamı, 4/a, 4/b ve 4/c’li kadın sigortalıların üç doğumla sınırla olmak üzere her doğumdan sonraki iki yıla kadar süreleri borçlanılabilecekleri kadar genişletilmiştir. Artık Bağ-Kur’lular da doğum borçlanması yapabilecektir. Sigortalı olduğu tarihten sonra doğum yapan kadınlar, çocuklarının yaşaması şartıyla, doğumdan sonra çalışmadıkları 2 yıla kadar olan süreyi borçlanabilecektir. Ancak, sigortalılık öncesi doğumları borçlanmak yine mümkün olmamıştır.

SGK’dan Uyuşmazlıklar Hakkında Düzenleme

Sosyal güvenlik mevzuatından doğan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumu’na müracaat edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse, talep reddedilmiş sayılacaktır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şartı aranacaktır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma resen ihbar edilecek, İhbar üzerine 13 davaya davalı yanında ferî müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dâhi kanun yoluna başvurabilecektir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlü olacaktır.

30/04/2014 tarihi öncesine ait SGK prim ve diğer borçlarının gecikme zammı ve gecikme cezaları silinecek, borç asılları enflasyon oranında güncellenerek 2 ayda bir ödenmek şartıyla 18 taksite kadar ödenebilecektir. Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili fıkralara göre belirlenen tutar;

1. Altı eşit taksit için (1,05),
2. Dokuz eşit taksit için (1,07)

olarak uygulanacaktır.