Çalışanın Ücretinin Banka Kanalı ile Ödenmesi Yeterli midir?

Yasal mevzuatımıza göre; 10 kişinin üzerinde çalışanı olanlar ücretleri açılacak özel ücret hesabına yatırmak zorundadır. Kanunlarımıza göre ücret kavramı şu şekilde açıklanmaktadır:

•  Anayasanın 55/1 maddesinde ücret, “ücret emeğin karşılığıdır.”
• 4857 sayılı İş Kanunun 32. maddesinde  “Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya 3. kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır”.
• 5510 sayılı kanunun 3. Maddesinde ise “Ücret: 4. maddenin 1. fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutarı’’ diyerek tanımlanmıştır.
• 4857 sayılı İş Kanunu’ nun 37. maddesinde “İşveren iş yerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir. İmzalı veya iş yerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.’’ Tanımlaması yapılmıştır.
• Sosyal sigorta işlemleri yönetmeliğinin 105. Maddesinde “İşverenler, kuruma verdikleri prim belgesinde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte olmak ve Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin 5 numaralı alt bendinde sayılan hususları içerecek şekilde aylık ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdürler.’’ denilmektedir.

5754 sayılı Kanunla 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın – İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanununda yapılan değişikliklerle yeni bir uygulama getirilmiş, ayrıca uygulamanın ayrıntısını belirten ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakın bankalar aracılığıyla ödenmesine dair yönetmelik  18.11.2008 tarih – 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Buna göre işverenler 01.01.2009 tarihinden itibaren; 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalıştırdıkları işçi, gazeteci ve gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakını yönetmelikte belirtilen şartlar dahilinde  işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması halinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.

Konu değişen 6098 sayılı Borçlar Kanununun 407. maddesi ücretin korunması başlığı ile yer bulmuş maddede;

“Çalıştırılan işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde ödenenlerin özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, iş yerinin bulunduğu il ve benzeri unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir.”

Çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler.

Banka aracılığı ile ödeme yükümlülüğü bulunan işverenlerin bulunduğu yerde banka bulunmaması yada çalışanlara banka aracılığı ile ödeme yapılmasına imkan yok ise ödemeler T.C. Posta ve Telgraf Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığı ile yapmaları gerekmektedir. İşçiye, İş Kanunundan veya toplu iş sözleşmesinden veyahut iş sözleşmesinden doğan alacaklarını, bu yönetmelik kapsamında zorunlu tutulduğu halde bankalar aracılığıyla ödemeyen işverene veya işveren vekiline veyahut üçüncü kişiye, İş Kanununun 102. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili birimi tarafından idari para cezası verilir.

4857 sayılı İş Kanunun konu ile ilgili değişen 32. maddesi ise ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile iş yerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. İşçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya 3. kişiler, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka  hesapları dışında ödeyemezler.

 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 21.01.2009 Tarih 2007/34640 Esas 2009/00608 Nolu kararında:

•  Ücret hesap pusulasında işçinin imzasının olması ücretin ödendiği anlamına gelir.

• Banka aracılığı ile yapılan ödemelerde banka kayıtları da ödemeyi gösteren belge niteliğindedir.
• 4857 sayılı İş Kanununun 5754 Sayılı Yasayla değişik 32. maddesine göre işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler,” şeklinde kurala yer verilmiştir. Anılan hükme göre, belli koşulların varlığı halinde ödemeler işçi adına açılacak banka hesabına yatırılmalıdır.
• Ücretin ödendiğinin ispatı işverene aittir.

Ücretin ödendiğinin tanıkla ispatı mümkün değildir.

Özet olarak şunu söylemek gerekir 10 kişinin üzerinde çalışanınız var ise; maaşını bankaya yatırmak yeterli değildir. Özel olarak açılmış maaş hesabına yatırmalısınız. 10 kişinin altında çalışanınız var ise de; maaş ödemelerini bankadan yapıyorsanız  maaşının banka hesabına yatırılmasını talep eden çalışan yazısını özlük dosyasında bulundurmakta fayda var .