Mart ayına günler kaldı Mart ayına girmekle birlikte, önceki yıl elde edilen gelirlerin beyan dönemi de başlamış olacak Bu ayın 26’sına kadar gerçek kişilerin 2011′ yılında elde ettiği gelirlerin beyan edilmesi gerekiyor.
Bildiğiniz gibi vergi mevzuatımıza göre Gerçek kişilerin gelirleri Gelir Vergisi’ne tabi tutuluyor. Vergi mevzuatımızda Gelir; “bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır” şeklinde tanımlanmıştır .Gelir vergisinin konusu da; Ticari, zirai, serbest meslek kazançları, ücretler, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile bunların dışında kalan ve gerçek kişilerce elde edilen diğer kazanç ve iratlar olarak tanımlanmıştır.
Her bir kazancın niteliği ve vergilendirilmesi farklı şekillerde yapılıyor. Mesela gayrimenkul sermaye iradında tahsil esası geçerliyken, yani vergilendirme için gelirin tahsil edilmiş olması gerekirken; ticari kazancın vergilendirilmesi için gelirin elde edilmiş olması şartı aranmıyor. Buna göre ticari kazançta gelirin hak edilmiş olması yeterli. Gelirin miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmesi, alacaklıları açısından, tahakkukun gerçekleştiğini ifade eder. Öte yandan ücret, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı gibi gelirlerde tevkifat(kesinti) yoluyla vergilendirme öne çıkarken; ticari kazançta beyanname üzerinden vergilendirme geçerli. Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde eden gerçek usul mükellefleri yıl içerisinde kazanç temin etmemiş olsalar bile beyanname vermek zorunda. Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iratlarda ise elde edilen gelirin belli sınırı aşması halinde beyanname verilmesi gerekiyor. Geçtiğimiz yıllarda bu gelirler için beyanname veren mükelleflerin, 2011’da böyle bir gelirleri olmadığı için beyanname vermeyeceklerse, durumu bir dilekçeyle vergi dairesine bildirmelerinde fayda var. Çünkü vergi daireleri tarama yoluyla önceki sene beyanname verip bu yıl vermeyenleri tespit ederek, bu mükellefleri takdir komisyonuna sevk edebiliyor. Komisyon da bir rakam takdir ederek bu mükelleflerin vergi matrahını tespit ediyor. 26 Mart’a kadar verilecek beyanname üzerinden hesaplanacak Gelir Vergisi, mart ve temmuz ayında iki eşit taksitte ödenecek. Gurbetçi vatandaşlarımız da Türkiye’de elde ettikleri ticari kazançlar için beyanname vermek zorunda.
HANGİ HALLERDE BEYANNAME VERİLECEK?
- Gayrimenkulün mesken olarak kiraya verilmesinde elde edilen gelir herhangi bir stopaja tabi tutulmuyor. Bu gelirin yıl bazında toplamı 2011 yılında elde edilen kira gelirlerinin yıllık 2 bin 800 liralık kısmı vergiden istisna tutulmuştur. Bu miktarın altında kira geliri elde edenler vergi ödemeyecek. Bu miktarın aşılması halinde ise 2 bin 800 liradan çıkarılarak, aradaki kısmın beyan edilip vergisi ödenecek. Bu tutarı aşmayan mesken kira gelirleri vergiden istisna olduğu için beyanname verilmeyecek. Burada unutulmaması gereken bir ayrıntı var. İstisna, haddini aşan bir gelir elde edildiği halde beyanname verilmemesi ve daha sonra bu gelir tespit edilip vergi hesaplanması halinde bu istisnadan faydalanılamaz. Ayrıca ticari, zirai veya serbest meslek kazancı elde eden mükellefler de bu istisnadan yararlanamaz. Daha önce bu köşede kira gelirleri ile alakalı yazdığım makalede maliyenin bu yıl ilk kez vatandaşın tapu, vergi ambarı, banka, sigorta bilgileri gibi verileri kullanarak beyannameleri otomatik doldurarak gelir elde edenlerin adreslerine bir mektup ile göndereceğini , Kira geliri elde edenler bunu ya kabul edip imzalayacak. Ya da kendileri gelip beyanda bulunacaklarını yazmıştım Mart ayında eğer bu beyanlar elinize ulaşmadı ise mutlaka vergi dairenize giderek durumu kontrol etmenizde fayda var
- İşyeri kiralarında ise kiracı, ödeyeceği paradan vergi kesintisi yapar. Bu yüzden Tevkifata(kesintiye) tabi tutulmuş iş yeri kira gelirleri 2011 yılı için 23.000.-TL, ‘yi aşması halinde beyanname verilecek.
- Gurbetçiler sadece Türkiye’de elde ettikleri ve vergi kesintisine uğramamış menkul sermaye iradını beyan edecek. Yurtdışında veya yurtiçinde elde edilip vergi kesintisine tabi tutulmuş menkul sermaye iratları için beyanname verilmeyecek.
- Off-shore’lardan elde edilen faiz gelirleri, her türlü alacak faizleri, iskonto bedelleri gibi herhangi bir tevkifata tabi tutulmayan gelirlerin yıllık toplamı 1.170 lirayı aşıyorsa menkul sermaye iradı olarak beyan edilmeli.
- Limitet veya anonim şirketlerden elde edilen kâr payı şeklindeki gelirlerin yarısı Gelir Vergisi’nden istisna. Bu durumda bu gelirlerin diğer yarısı 25 bin lirayı geçiyorsa beyanname verilmesi gerekir. Ancak hesaplanacak vergiden tüm kâr payı üzerinden tevkif edilen vergiler mahsup edilebilir.
- Aynı şekilde birden fazla işverenden ücret alınması halinde de birinci işverenden elde edilen dışındaki ücret gelirleri 23 bin lirayı geçiyorsa beyanname verilmesi gerekiyor.
Gerçek kişilerce geçen yıl elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı, tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek, bir kısmı belirli bir tutarı aşması halinde bildirilecek, bir kısmı ise vergi kesintisine tabi tutularak vergilendirilmeleri halinde beyan edilmeyecek.
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLECEK GELİRLER
- Her çeşit senetlerin ıskonto edilmesi karşılığında alınan ıskonto bedelleri.
- İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayinler.
- Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller.
- Adi Komandit Şirketlerin, komanditer ortağının elde ettiği kâr payı.
HİÇBİR ŞEKİLDE BEYANA TABİ OLMAYAN GELİRLER
- Kesintiye tabi tutulmuş mevduat faizleri,
- Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları,
- Repo gelirleri
- Menkul Kıymet Yatırım Fonları’nın katılma belgelerine ödenen kar payları
- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından ayrılanlara yapılan ödemeler,
- Telif Kazancı
- Kurumlardan elde edilen kâr payları (31.12.1998 ve daha önceki yıllarda sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı) (Kârın sermayeye ilavesi suretiyle elde edilenler hariç)
- Diğer her türlü tahvil ve bono faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler.
Mart ayı içinde unutulmaması gereken bazı vergisel işlemleri de aşağıda kısaca hatırlatmamızda fayda var
İlk Tarih |
Son Tarih |
Konu |
01.03.2012 | 20.03.2012 | Şubat 2012 Dönemine Ait İlan ve Reklam Vergisinin Beyanı ve Ödemesi |
01.03.2012 | 26.03.2012 | 2011 Yılına İlişkin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin Verilmesi |
01.03.2012 | 02.04.2012 | 2011 Yılına İlişkin Yıllık Gelir Vergisinin 1. Taksit Ödemesi |
01.03.2012 | 02.04.2012 | 6111 Sayılı Kanunun 2, 3, 5, 6, 7 ve 8. Maddeleri Hükümleri Uyarınca Ödenmesi Gereken 6. Taksit Ödemesi |
01.03.2012 | 02.04.2012 | 2011 Yılına İlişkin Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Gelir Vergisi Mükellefleri İçin Kesin Mizan Bildirimi |
01.03.2012 | 31.05.2012 | 2012 Yılı Emlak Vergisi 1. Taksit Ödemesi |
01.03.2012 | 31.05.2012 | 2012 Yılı Çevre Temizlik Vergisinin (İşyeri ve Diğer Şekilde Kullanılan Binalar ile Su İhtiyacını Belediyece Tesis Edilmiş Su Şebekesi Haricinden Karşılayan Konutlar İçin) 1. Taksit Ödemesi |
01.03.2012 | 31.03.2012 | 201 Yılı Envanter defteri kapanış tasdiki yapılacak |