Malülen Emeklilik Şartları Genişletilerek Yeniden Düzenlendi!

3 Ağustos 2013 tarihli ve 28727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maluliyet Tespiti  işlemleri Yönetmeliği’ “1 Eylül 2013 tarihinde yürürlüğe girdi söz konusu yönetmelikle yapılan yeni düzenlemelerle, bazı hastalıklar da maluliyet kapsamına alınarak malullüğüm kapsamı genişletildi, bazı kolaylıklar getirildi. Yeni yönetmelikle yapılan düzenleme ve getirilen yeniliklerden bazıları aşağıda belirtilmiştir;

• Eski yönetmeliğe göre sadece böbrek ve karaciğer nakli olan hastalar malul sayılıyorken, kalp, akciğer ve bağırsak nakli olan hastalara da maluliyet hakkı getirildi.

• Kronik böbrek hastalığı olan vatandaşlar diyalize girmeden de doktor raporuyla maluliyet hakkı kazanabilecekler.

• Down sendromu, otizm gibi hastalıklar da listeye eklendi.

• Eski yönetmelikte maluliyet şartlarıyla ilgili olarak çok farklı hastalık gruplarını içeren, somut olmayan kriterler, yeni yönetmelikte birçok hastalık için ayrıştırıldı, kriterler somut hale getirildi.

1 yıllık kontrol muayeneleri kaldırıldı. Sadece yönetmelik 15. maddede belirtilen durumlarda kontrol muayenesi yapılacak.

• Kemik iliği nakli hastalarına da maluliyet hakkı getirildi. Ancak kemik iliği nakillerinde 1 yıllık kontrol muayeneleri devam edecek.

• Birkaç istisna dışındaki tüm kanser hastalarına 18 ay, lösemi hastalarına 24 ay, bulaşıcılığı yüksek veya tedaviye dirençli olan hastalıklar için 2 yıl süreyle maluliyet hakkı getirildi. Malulen emeklilik hakkı verilenlerin tam listesi makalemizin sonunda bulunmaktadır.

• Yatalak, bakıma muhtaç kişiler yeni düzenleme ile malul sayılabilecek.

Yeni düzenleme, eski yönetmeliğe göre malullük başvurusu yapıp reddedilenlere tekrar başvuru yapma hakkı getiriyor.  Malulen emekli olabilmek için kişinin çalışma gücünün veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını veya tamamını kaybettiği sağlık kurulunca raporlanacak. Ayrıca en az 10 yıldan beri sigortalı olup, toplam 1800 gün sigorta primi ödenmiş olma şartı da bulunuyor.

Malulen emekli olabilmek için kemik iliği nakli hariç tüm organ nakilli hastalara koşulsuz maluliyet hakkı veriliyor. Böbrek nakli sonrası uygulanan kontrol muayeneleri ise kaldırıldı. Tüm kanser hastaları tanı aldıktan sonra(Tek doktor tespiti tanı için yeterli olmayabilir patolojik tahliller sonrası bölüm heyetince tanı onaylanmalı) koşulsuz olarak malul kabul edilecek.

Tüm kanser hastaları,Kesin tanı aldıktan sonra koşulsuz olarak 18 ay boyunca malul kabul edildi. Bu hastalara ayrıca tedavi süresince maluliyet hakkı verildi.

Tedavisi olmayan ve kişinin çalışmasına olanak vermeyen genetik hastalıklar maluliyet listesine alındı. Otizm gibi yaygın gelişim bozuklukları malul sayılma kriterlerine eklendi. MS, Parkinson, Alzheimer hastalığı, demans, sara gibi sık ve güncel nörolojik hastalıklar kapsama alındı.

Şeker hastalığına ilişkin maluliyet kriterleri genişletildi, en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması maluliyet kriteri olarak kabul edildi.

Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarını sürekli kullanan hastalar bakıma muhtaç olarak kabul edildi. Tedaviye dirençli ve bulaşıcılığı yüksek olan verem hastalarına 2 yıl süreyle maluliyet hakkı getirildi.

Malullük Aylığı Bağlanabilmesinin Koşulları

Kanunun 26. maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının:

– Kanunun 25. maddesine göre malul sayılması,

– En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,

– Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya iş yerini kapattıktan veya devrettikten sonra kurumdan yazılı istekte bulunması gerekmektedir.

Ancak, 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Maluliyet durumunun tespiti için sevk işlemi yapıldığı tarihte sigortalılığını sonlandırması şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilmektedir. Maluliyetine karar verilen sigortalının, sigortalılığı aylık bağlanması talebinde bulunduğu tarihte sonlandırılmış olmalıdır.

Malullük Aylığının Başlangıcı

5510 sayılı Kanunun 4/1-(a)(SSK) ve 4/1-(b)(BAĞ-KUR) bentleri kapsamındaki sigortalıların malullük aylığı;

Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi talep tarihinden önce ise yazılı istek tarihini,

Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi talep tarihinden sonra ise rapor tarihini, takip eden ay başından itibaren başlatılır.

Sigortalı, aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise, malullük aylığı geçici iş göremezlik ödeneğinin verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından başlatılır.

Bağlanacak malullük aylığı sigortalının almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinden fazla ise aradaki fark, tahsis talep veya rapor tarihine göre belirlenerek malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren verilir.

4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların tahsis talep tarihinde prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının bulunması halinde, talepleri reddedilerek borçlarını ödedikten sonra yeniden yazılı istekte bulundukları tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.

EK 1 HASTALIK LİSTESİ

A.        NÖROLOJİ

Epilepsi – konvülsif epilepsi: (grand mal veya psikomotor) Tipik bir nöbetin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, ilişkili olan tüm olayları içeren; en az 3 aylık tedaviye rağmen ayda üç ve üçten fazla yaşanan ve beraberinde;

Gündüz yaşanan ataklar (bilinç kaybı ve konvülsif nöbetler) veya gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştiren artçıları bulunan gece atakları.

Epilepsi – nonkonvülsif epilepsi: (petit mal, psikomotor, fokal) İlişkili olan tüm olayları içeren tipik bir nöbet şeklinin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, en az 3 aylık tedaviye rağmen haftada birden daha sık ortaya çıkan ve beraberinde

A. Bilinç değişiklikleri veya bilinç kaybı ve atipik davranış gibi geçici postiktal bulguların olması veya

B. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştirmesi.

Santral sinir sistemi vasküler hastalıkları: Aşağıdakilerden biri ile beraber en az 1 yıldır olan post-vasküler hastalık:

Sekel halini almış, başarısız konuşma veya iletişime neden olan duyusal veya motor afazi;

veya kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, etkilenen vücut yarısında veya tek ekstremitede motor fonksiyonun belirgin ve kalıcı olarak bozulması ve efektif ambulasyonun[1] ve kendine bakım aktivitelerinin sağlanamaması. (Bozukluğun değerlendirilmesi parmak, el ve kol kullanım engeli ve/veya hareket engeli derecesine bağlıdır.)

Benign beyin tümörleri: 1, 2, 3. başlıkları altında veya etkilenen vücut sistemi kriterleri içinde değerlendirilir.

Parkinson Sendromu: Tek başına veya diğer bulgular ile beraber kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, iki ekstremitede belirgin rijidite, bradikinezi veya tremor ile giden ve tedaviye yanıt vermeyen olgular.

Serebral Palsi:

IQ düzeyi 50 veya altında veya

Zarar vericilik veya duygusal instabilite gibi anormal davranış şekilleri veya

Konuşma, işitme veya görsel kusur nedeniyle olan belirgin iletişim bozukluğu veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Spinal kord, sinir kökü lezyonları, dejeneratif nörolojik hastalıklar veya herhangi bir nedene bağlı olan:

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu veya

Anal inkontinansveya

Daimi sonda kullanmayı gerektiren veya

Günde 3 kez ve üzeri TAK yapmak zorunda olan idrar inkontinansı.

Multiple Skleroz:

3B’de tarif edildiği şekilde olan kalıcı motor fonksiyon bozukluğu veya

Görme veya mental bozukluğun bulunması.(Bu durumlarda değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır) veya

Multiple skleroz sürecinde patolojik olarak etkilendiği bilinen santral sinir sistemi alanlarındaki nörolojik işlev bozukluğundan kaynaklanan, fizik muayene ile gösterilen, motor fonksiyonda belirgin yorgunluk ile tekrarlayıcı aktivitedeki anlamlı kas zayıflığı veya

EDSS 5,5 ve üzeri olması.

Amyotrofik lateral skleroz

Anterior poliomyelit ile birlikte:

Konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Myastenia gravis ile birlikte:

Tedavi altında olmasına rağmen konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması veya

Tedavi altında olmasına rağmen, dirence karşı olan tekrarlayıcı eylemde yer alan ekstremite kaslarında belirgin motor zayıflık olması.

Müsküler distrofi ile birlikte: 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Periferal nöropatiler ile birlikte:

Tedaviye rağmen sekel halini almış 3B’de tarif edildiği şekilde  motor fonksiyon bozukluğu veya

Tek veya çift taraflı sekel halini almış total brachial plexus lezyonu(EMG ile kanıtlanmış)

Tedaviye rağmen anlamlı düzelme göstermeyen subakut kombine kord dejenerasyonu (pernisiyöz anemi v.b) ile birlikte 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu.

Huntington Koresi, Friedrich ataksisi gibi  dejeneratif hastalıklar, spino-serebellar dejenerasyon veya serebellar hastalıklar: Beraberinde;

Başkasının yardımını gerektirecek düzeyde denge bozukluğu, 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu, veya

Kronik beyin sendromu (Bulgular Psikiyatri bölümünde yer alan maddelere göre  değerlendirilir)

Serebral travma:

Bu bölümde yer alan 1, 2, 3 maddelerine ve Psikiyatri bölümünde ki kriterlere göre  değerlendirilir.

Syringomyeli:

Ciddi bulbar belirtiler veya

3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

Demans:

Günlük yaşam aktivitelerini yapabilmesi için yönlendirme ve destek gerektirecek düzeyde kognitif bozulma (ileri derecede demans)

B.        PSİKİYATRİ

(IQ 50 ve altı) Zeka gerilikleri

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizofreni ve alt tipleri

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizoafektif bozukluk

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen sanrısal bozukluklar

Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen progresyon gösteren ve çalışma olanağı vermeyen bipolar bozukluk

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu, v.b.)

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen psikotik özellikli kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi[2]

Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik v.b. tablolar)

Yaygın gelişimsel bozukluklar (otistik bozukluk, asperger v.b.)

C.        GÖZ HASTALIKLARI

Görme azlığı

Bariz bir patolojinin varlığını ileri tetkiklerin de desteklediği en iyi düzeltmeyle bile artmayan, her bir gözün görme keskinliğini ileri derecede bozan görme azlığı (Bilateral 0,1 [20/200] ve bu seviyenin altında görme keskinliği olması)

Bu madde kapsamında yer alan katarakt, üveit, glokom, retina hastalıkları tedavi sonrası değerlendirilir.

Pterjium ve semblafaron

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan korneada ileri derecede bulanıklığa neden olan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen iki taraflı pterjium veya semblafaron

Keratitler ve grefon hastalığı

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan keratitler veya grefon hastalığı

Keratokonus

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, kontakt lensten yararlanmayan iki taraflı keratokonus

Üveitler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen üveitler

Retina Kanamaları

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, sık  tekrarlayan, sekel bırakmış, tedavisi güç retina kanamaları

Orbita Patolojileri

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, her iki göz yuvarlağını hareketsiz kılan, sekel bırakmış orbita travmaları, iltihapları veya tümörleri

Retinopatiler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tedaviden fayda görmeyen retinopatiler, retina dejeneresansları, makülopatiler

Görme alanı patolojileri

Her iki gözde periferik görme alanının 10°’ye kadar daralarak sekel oluşturması ve tübüler görme seviyesine düşmesi

Ptozis

Cerrahi tedaviden yarar görmeyen, görüş alanına engel olan, sekel halindeki bilateral göz kapağı düşüklüğü

Diplopi

Primer pozisyonda çift görmeye neden olan, sekel halindeki her iki göz kaslarının paralizisi

D.        KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI

Komplikasyonlu sağırlık

Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte olan, ameliyat ve işitme cihazlarıyla düzeltilemeyen kalıcı iki taraflı çok ileri düzeyde işitme kaybı

Dil

Etiyolojisine bakılmaksızın dilin en az 2/3 ünün alınması

Larenks

Etiyolojisine bakılmaksızın sürekli kanül kullanmayı gerektiren total yada kısmi larenks  yokluğu

Ses organları

Düzeltilemeyen ağır dispne ve afoni ile birlikte olan iki taraflı hastalık, travma ve tümörleri

E.        ONKOLOJİ[3]

Baş ve boyunun yumuşak doku ve diğer malign tümörleri : Tüm kulak (iç,orta,dış), burun, paranasal sinüs, nazofarenks, dudak, yanak, dil, ağız tabanı, çene (tükrük bezleri ve tiroid bezi hariç)

Antineoplastik tedaviyi takiben ilerleyen hastalık veya

Antineoplastik tedavi sonrasında rekurrens gösteren (gerçek vokal kordlarda olan rekürrens hariç) hastalık veya

Bölgesel lenf nodları dışındaki uzak organ veya uzak lenf nodları metastazı varlığı

Cilt

Sarkom veya karsinom: Anrezektabl lokal veya anrezektabl metastatik hastalık

Melanoma: 1 veya 2’de tanımlandığı şekilde;

Geniş eksizyon sonrası metastaz yapmış (rekürren hastalık olarak kabul edilmeyen, başka bir bölgede ortaya çıkan primer melanoma hariç)

a  veya b’de tanımlanan metastazları bulunan;

Anrezektabl 2 veya daha fazla değişik anatomik bölgede lenf bezi metastaz varlığı (Görüntüleme yöntemleri veya fizik muayene ile saptanabilmelidir)

Anrezektabl komşu cilde veya daha uzak bölgelere olan metastazlar

Yumuşak Doku Sarkomu

Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazlar ile beraber olan veya

Antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen veya tekrarlayan anrezektabl hastalık

Lenfoma (T-hücreli Lenfoblastik Lenfoma hariç)

Non-Hodgkin lenfoma: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

Agresif lenfoma (diffüz büyük B-hücreli lenfoma dahil), başlangıç antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen hastalık

12 aylık periyot süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan, yavaş ilerleyen lenfomalar (mikozis fungoides ve foliküler küçük çentikli hücreli dahil)

Hodgkin hastalığı:  Antineoplastik tedaviden  sonra ilerleyen hastalık

Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Lösemiler

Akut lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

Kronik myelojenöz lösemi: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

Hızlanmış (akselere) veya blast fazı; tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle, kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Kronik faz; a veya b’de tanımlanan şekliyle:

Kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul  olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Antineoplastik tedaviye rağmen progresif  seyreden hastalık

Kronik lenfositer lösemi:

Akut lösemiye dönüşüm gösteren veya

12 aylık periyod süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan

Multipl Myelom

Antineoplastik tedavi sonrasında tedaviye yanıtın alınamadığı veya progresif seyrettiği veya

Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan durumlar; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

Tükrük bezleri

Anrezektabl uzak metastazları bulunan karsinom veya sarkom

Tiroid bezi

Anaplastik (andiferansiye) karsinom veya

Anrezektabl ve bölgesel lenf nodlarını aşan metastazları bulunan ve radyoaktif iyot tedavisine cevap vermeyen progresif seyreden karsinom veya

Anrezektabl uzak metastazı bulunan medüller karsinom

Meme (sarkoma hariç)

Anrezektabl lokal olarak ilerlemiş karsinom (inflamatuar karsinom, göğüs duvarı veya cilde doğrudan uzanımı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör, aynı taraftaki internal mamarian lenf nodlarına metastazı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör) veya

Lokal ileri evre veya metastatik hastalıkta verilen antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen hastalık

İskelet sistemi  sarkomu

İnoperabl veya anrezektabl hastalık veya

Antineoplastik tedavi sonrası tekrarlayan ve anrezektabl olan hastalık veya

Anrezektabl uzak metastazı bulunanlar

Maxilla, orbita veya temporal fossa

Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazı bulunan, herhangi bir tip sarkom veya karsinom veya

Orbitaya veya etmoid veya sfenoid sinuslere uzanımı bulunan antrum  karsinomu (nazofarinks tümörü hariç) veya

Kafa tabanına, orbitaya, meninkslere veya sinuslere uzanımı bulunan tümörler

Sinir sistemi

1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, santral sinir sisteminin (beyin ve spinal kordun) malign tümörleri:

Medulloblastom veya diğer primitif  nöroektodermal tümörler (PNET) gibi oldukça malign olan, belgelenmiş metastazı olan tümörler, glioblastome multiforme, ependimoblastom, diffüz intrinsik beyin sapı gliomları veya primer sarkomlar

Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren anrezektabl hastalık veya

1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, periferal sinir veya sinir kökü malign tümörleri:

Metastazı bulunan

Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

Akciğerler

Akciğerin küçük hücreli olmayan karsinomları

İnoperabl, anrezektabl, rekürens gösteren veya hiler nodlara veya daha uzağa metastazı bulunan veya

Küçük hücreli karsinom: Toraksa sınırlı hastalıkta uygulanan tedavilere rağmen ilerleyen veya yaygın hastalık olması veya

Anrezektabl superior sulcus karsinomu (pancoast tümörleri dahil)

Plevra veya mediasten

Antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen plevranın malign mezotelyoması

1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mediastenin malign tümörleri:

Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan (germ hücre tümörleri hariç)

Başlangıç antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

Ösefagus veya mide

Ösefagusun karsinomu veya sarkomu (gastrointestinal stromal tümör hariç)

1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mide karsinomu veya sarkomu;

İnoperabl, anrezektabl, komşu yapılara uzanımı bulunan veya rekürrens gösteren

Uzak organ ve uzak lenf nodlarına metastazı bulunan

Antineoplastik tedavilere dirençli veya ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

İnce barsağın karsinomu, sarkomu veya karsinoid tümörleri

İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren (gastrointestinal stromal tümör hariç) veya

Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan (gastrointestinal stromal tümör hariç) veya

Antineoplastik tedavilere dirençli veya sistemik tedaviye cevap vermeyen ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

Kalın barsak (ileoçekal valvden itibaren, anal kanal dahil)

İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren  adenokarsinom veya

Cerrahi sonrası rekürrens gösteren anüsün skuamoz hücreli karsinomu veya

Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan

Karaciğer, safra kesesi, safra yolları

Anrezektabl karaciğerin malign tümörleri

Anrezektabl safra kesesinin malign tümörleri

Anrezektabl safra yollarının malign  tümörleri

Pankreas

Anrezektabl karsinom (adacık hücreli karsinomlar hariç) veya relaps hastalık veya

Fizyolojik olarak aktif, inoperabl veya anrezektabl olan adacık hücreli tümörler

Böbrekler, adrenal bez veya üreterlerin karsinomu

İnoperabl, anrezektabl hastalık veya

Cerrahi olarak çıkarılamayan nüks veya uzak metastazı olan karsinomlar

Mesanenin karsinomu

Mesane dışına taşan hastalık veya

Total sistektomi sonrası rekürrens gösteren veya

İnoperabl veya anrezektabl olan

Kadın genital yollarının karsinomu veya sarkomu

1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin korpus:

Antineoplastik tedavilere cevap vermeyen ilerleyen lokal ileri hastalık veya antineoplastik tedaviye cevap vermeyen uzak organ metastazları

Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin serviks:

Pelvik duvara, vajinanın alt bölümüne veya komşu veya uzak organlara metastazı bulunan

Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

1 veya 2 veya 3’de tanımlandığı şekliyle vulva veya vajina:

Komşu organlara invazyon gösteren

Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan

Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

Fallop tüpleri: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, overler:

Aşagıdakilerden en az bir tanesinin bulunduğu germ hücreli tümörler dışındaki tüm malign tümörlerde:

Pelvis dışına uzanım gösteren tümör(örneğin; periton, omentum veya barsak yüzeylerinde tümör implantlarının bulunması)

Antineoplastik tedaviyi takiben rekürrens gösteren

Germ hücreli tümörler; antineoplastik tedaviyi takiben progresif /nüks gelişen ve anrezektabl olanlar

Prostat bezinin karsinomu

Hormon tedavisine rağmen progresyon gösteren ileri evre hastalık veya

Kemik dışı visseral metastazı bulunan (iç organlara olan metastazlar)

Testis: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya cerrahi olarak çıkartılamayan  rekürrens veya  metastatik tümör

Penis: Anrezektabl bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan karsinom

Uygun incelemeye rağmen primer kaynağın bilinmediği durumlar

Cerrahi, radyoterapi, antineoplastik tedaviye yanıt vermeyen, ilerleyici hastalık gösteren boyun lenf nodlarına yayılmış, metastatik karsinom veya sarkom

Kemik iliği veya kök hücre nakli ile tedavi edilmiş malign neoplastik hastalıklar

Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

veya

Otolog transplantasyon: Nakil de dahil olmak üzere, tedavi planı altında tedavinin başladığı ilk tarihten itibaren en az 12 ay süreyle malul  olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

28. Diğer maddelerde maluliyet süresi belirtilmeyen ve “İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri” dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir

F.        HEMATOLOJİ

Anemiler

Ağır aplastik anemi (nötrofil 200-500, trombosit 20000’in altı); sık transfüzyon gereksinimi[4]

Fankoni aplastik anemisi ve diğer konjenital aplastik anemiler; sık transfüzyon gereksinimi olan

Diamond Blackfan anemisi (konjenital hipoplastik anemi); tedavilere yanıt vermeyen

Eritrosit enzim ve membran defektleri ile seyreden, Hb <8 g/dl olan ağır anemiler

Ağır ve terminal dönem Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri

Oto-immün hemolitik anemiler(İdiyopatik ve sekonder otoimmün hemolitik anemiler) Tedaviye yanıt vermeyen ve Hb <8 g/dl ile seyreden

Orak hücre hastalığı veya varyantları: Aşağıdakilerden biri ile beraber

5 ay boyunca en az 3 kez olduğu tespit edilen ağrılı trombotik     krizler

12 ay boyunca en az 3 kez uzamış hospitalizasyona (acil bakımın dışında) ihtiyaç duyulması

Htc seviyesinin %26 veya altında seyrettiği kronik ciddi anemi

Kalıcı bozuklukların değerlendirilmesi; etkilenen vücut sistemi kriterleri altında yapılır.

Thalassemi majör ve/veya intermedia

Sık transfüzyon gereksinimi olan homozigot talasemi majör

veya

Hipersplenizm bulguları olan, Fe şelasyon tedavisi gerektirecek düzeyde serum Fe ve Ferritin değerlerinde yükselme olması

Myelodisplastik sendrom; IPSS’e göre orta risk olarak değerlendirilen beraberinde kompleks sitogenetik bozukluk veya standart tedaviye yanıt vermeyen ağır sitopenisi olan

Primer Myelofibrozis; COLOGNE kriterlerine göre evre 3-4 olan

Ağır ve remisyona girmeyen Malign Monoklonal Gammapatiler

Primer Hemofagositik Sendrom

Kronik granülositopeni : A ve B’ deki maddelerle beraber

Kesin nötrofil sayısının tekrarlayan sayımlarda mm3 de 1000’in altında olması

5 ay boyunca en az 3 kez oluştuğu tesbit edilen rekürren sistemik bakteriel enfeksiyonlar

Esansiyel trombositemi, esansiyel polistemi, polistemia vera v.b. myeloproliferatif hastalıklar; (KML ve KLL dışında) Hayatı tehdit eden tromboz ve/veya kanamaya neden olan veya lösemik dönüşüm gösteren

Hemostaz bozuklukları (İTP, trombosit fonksiyon bozuklukları, vasküler nedenler); Ağır ve hayati kanamalar ile seyreden primer hemostaz bozuklukları (tedavinin bitiminden bir yıl sonra kontrol)

Koagülasyon defektleri (hemofili veya benzer hastalıklar)

5 ay içinde en az 3 kez transfüzyona ihtiyaç duyan spontan hemoraji ile beraber

veya

Faktör aktivitesi % 3’ün altında olan (en az iki kez , farklı zamanda ölçülmüş)

Kemik İliği/ Kök Hücre Nakli: Onkoloji bölümünde yer alan kriterlere göre değerlendirilir.

G. ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ

Amputasyonlar

Üst Ekstremite Amputasyon Düzeyi

Skapulotorasik (tek taraflı)

Omuz dezartikülasyonu (tek taraflı)

Kol (omuz ile dirsek arası) (tek taraflı)

Dirsek dezartikülasyonu (tek taraflı)

Bilateral ön kol

Bilateral el bileği

Bilateral metakarpofalangiyal eklemden tüm parmaklar

Bilateral metakarpofalangiyal eklemden baş parmak dahil 8       parmak

Alt Ekstremite Amputasyon Düzeyi

Hemipelvektomi

Kalça dezartikülasyonu (tek taraflı)

Diz üstü

a. Proksimal (tek taraflı)

b. Bilateral orta ve distal

Bilateral diz dezartikülasyonu

Diz altı

a. Bilateral proksimal

b. Bilateral orta

c. Bilateral distal

Ayak – Bilateral Syme

Dizaltı veya üstündeki seviyelerden bir alt ekstremite amputasyonu ve bir el bileğinin amputasyonu sonucu efektif ambulasyonun sağlanamaması

Eklemlerin Majör Disfonksiyonları

Herhangi bir sebebe bağlı olarak etkilenen eklemlerde ciddi anatomik deformite (subluksasyon, kontraktür, osseöz veya fibröz ankiloz, instabilite v.b.) ile beraber hareket kısıtlılığı veya anormal hareketlerin bulunduğu durumlar.

Bilateral kalça ekleminin tam ankilozu

Bilateral diz ekleminin 30° ve üzerinde fleksiyon pozisyonunda ankilozu

Kürek kemiğinin sabit hale gelmesine neden olan iki taraflı omuz eklem ankilozu

Bilateral üst ekstremite eklemlerin tutulumu sonucu ince ve kaba hareket becerilerinin kaybı ve kendine bakım aktivitelerinin gerçekleştirilememesi

Skolyoz, kifoz, kifoskolyoz gibi omurganın anormal eğrilikleri sonucu kardiyak veya solunum sisteminin etkilendiği durumlar (değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır.)

H. ROMATOLOJİ[5]

Sistemik Sklerosis (skleroderma)

3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

veya

Aşağıdakilerden birinin bulunması.

Ayaklarda parmak kontraktürü veya sabit deformite sonucu efektif ambulasyonu sağlayamama

Her 2 elde parmak kontraktürleri veya sabit deformiteler nedeniyle ince ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama.

Alt ekstremitelerde atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu efektif  ambulasyonu  sağlayamama

Her 2 üst ekstremitede atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

veya

Raynaud’s fenomeni

En az 2 ekstremiteyi etkileyen gangren

veya

El veya ayak  parmaklarındaki  iskemiyle beraber bulunan ülserler nedeniyle efektif ambulasyonu   veya ince, kaba hareket becerilerini sağlayamama

Polimyozit ve Dermatomyozit: Aşağıdakilerden birinin bulunması;

Proksimal kuşak (pelvis veya omuz) kalıcı kas gücü kaybı nedeniyle efektif ambulasyon veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

Kas zayıflığına bağlı tedaviye cevap vermeyen aspirasyon ile beraber  yutma güçlüğü (disfaji)

İnterkostal ve diyaframatik kaslarda güç kaybına bağlı solunum bozulması.

Diffüz kalsinosis sonucu efektif ambulasyonu veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlamasına engel olacak eklem limitasyonları

Sistemik Lupus Eritamatozis, Sistemik Vaskülit, Sjögren Sendromu, Undifferansiye ve Mixed Konnektif  Doku Hastalığı v.b.

3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

Behçet Hastalığı

Vena cava superior ve/veya vena cava inferior sendromu gibi vasküler komplikasyonlar,  görme kaybıyla sonuçlanan göz tutulumu veya pulmoner veya SSS gibi en az 2 veya daha fazla sistem/organın en az orta düzeyde tutulması.

İnflamatuar Artritler

İnatçı inflamasyon veya kalıcı deformite nedeniyle

Ağırlık taşıyan majör periferal eklemlerin tutulumu ile efektif ambulasyon sağlanamaması

veya

Her iki üst ekstremitede majör periferal eklem tutulumu ile ince ve kaba hareket becerisinin kaybı.

Bir veya daha fazla periferal eklemde inflamasyon veya deformite ile beraber birinin en az orta derecede  olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

Ankilozan spondilit veya diğer spondiloartropatilerde omurga tutulumunda

Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 50°  veya daha fazla fleksiyonda ankiloze  olması.

veya

Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede  vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 30° veya üzerinde (50°’den az) fleksiyonda ankiloze olması ve herbiri en az orta derecede olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

I. GASTROENTEROLOJİ VE HEPATOLOJİ

Gastrointestinal Kanamalar

Portal Hipertansiyona bağlı olarak gelişen, endoskopik ve medikal tedavi ile hastaneye yatış gerektiren;

TİPS veya cerrahi tedavi gerektiren

veya

Aşağıdakilerden en az birinin varlığı

Parasentez gerektiren asit,

Torasentez gerektiren hepatik hidrotoraks,

Spontan bakteriyel peritonit,

Hepatik ensefalopati,

Hepatorenal sendrom,

Hepatopulmoner sendrom

Karaciğer Sirozu

Aşağıdakilerden  birinin varlığı

Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış ve terapötik parasentez gerektiren asit

Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış gerektiren spontan bakteriyel peritonit

Hepatopulmoner Sendrom

Hepatik Ensefalopati

Hepatik Hidrotoraks

Portopulmoner hipertansiyon

Hipersplenizm

End Stage Karaciğer Sirozu (SSA CLD skoru 22 veya üzeri olanlar)

Karaciğer transplantasyonu

İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

Stenotik lezyonu olan inflamatuvar barsak hastalığı: Endoskopik veya radyolojik olarak ince barsak ve kolonda ortaya konmuş proksimalindeki dilatasyonun olduğu stenotik lezyonu olan hastaların (Adhesiv stenozlar hariç) hastaneye yatırılarak uygun medikal, endoskopik dekompresif tedaviler ile kontrol edilemeyen  ve son altı ay içinde en az iki defa cerrahi tedavi ihtiyacı olmuş crohn hastalığı.

Stenozan olmayan  inflamatuvar barsak hastalığı

Son 6 aylık takipte aşağıdakilerden en az  ikisinin varlığı

Medikal ve cerrahi tedavi ile kontrol edilemeyen  fistülizan tip hastalık

VKI 17,5 in altında olması (bir yıl sonra kontrol gerekir)

Günlük beslenme ihtiyacının gastrostomi veya venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyonla sağlanması

Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda narkotik analjezikler ile kontrol altına alınamayan karın ağrısı, hassasiyet veya ele gelen kitle olması

Son iki ay içinde yapılan tedavilere rağmen Albumin’in 3gr/dl, Hemoglobinin 10gr/dl’in üzerine çıkarılamaması (transfüzyonsuz)

Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda perianal fistül veya drene edilen perianal absenin narkotik analjeziklere rağmen ağrı kontrolünün sağlanamaması

Kısa Bağırsak Sendromu

Cerrahi olarak ince barsakların en az 2/3’ünün rezeke edildiği ve günlük beslenme ihtiyacının venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyon ile sağlanması.

A. Sifinkterektomi ile birlikte subtotal kolektomi

B. Total kolektomi

C. Anal inkontinans veya anal sfinkter yokluğu

D. Kalıcı ileostomi veya kolostomiler

Bağırsak transplantasyonu

Tanımlanmış bir gastrointestinal hastalığa bağlı olarak; son 6 ayda uygun tedaviye rağmen son 2 ay içinde en az  2 değerlendirmede VKI 17,5 in altında olması. (Bir yıl sonra kontrol gerekir)

Malabsorbsiyonlarla seyreden kronik pankreatit: Radyoloji ve laboratuar yöntemleri ile saptanan birden fazla kalıcı komplikasyonu gelişen veya tedavi ile kontrol altında tutulamayan ağrı ile seyreden

Total pankreatektomi

Whipple operasyonu: Etiyolojisine bakılmaksızın

J. DERMATOLOJİ

Yama, plak, papül, tümor, Sezary sendromu şeklinde kendisini gösteren, patoloji  pozitif lenf nodu: Evre IVA, IVB olan Kütanöz T Hücreli Lenfoma

Yaygın deri lezyonu olan, uzak metastazlı mycosis fungoides dışı diğer kutanöz lenfomalar

Belirti ve bulguları sürekli olarak mevcut olan, aralıklı veya sürekli tedavi gerektiren, uygun medikal tedaviye cevap vermeyen, günlük aktivitelerin tamamına yakınını etkileyen, hastanın çalışmasına olanak vermeyen veya hastane ya da evde uzun süreli mahsur kalmasına yol açan

Porfirialar

Artropatik şekil gösteren ağır sedef hastalığı (psoriazis) (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)

Pemfigus grubu, büllöz pemfigoid, dermatitis herpetiformis v.b. Otoimmün büllöz hastalıklar

İktiyozis grubu hastalıklar

Epidermolizis büllosa

Kseroderma pigmentozum, Rothmund-Thompson Sendromu, Diskeratozis konjenita, Werner Sendromu ve benzeri genetik geçişli hastalıklar

Sistemik tutulumu olan atrofiyle seyreden ve trofik bozukluklar gösteren skleroderma. (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)

Mutulasyon evresindeki cüzzam (Lepra)

K. KARDİYOLOJİ

Kardiyak Aritmiler

İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim, kalıcı kalp pili uygulanması ve ICD implantasyonu yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen hayatı tehdit eden ventriküler aritmiye bağlı semptomların devam etmesi.

veya

İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen Avrupa kalp ritim derneği (EHRA) skoru EHRA IV olan kronik atriyal fibrilasyon

veya

Ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan hastalarda medikal tedaviye dirençli ventriküler aritmilerin varlığı

veya

Ani kalp ölümü sonrası başarılı resüsite edilmiş yaşayan ve medikal veya girişimsel veya cerrahi tedavi yöntemlerle tedavisi olmayan kalp hastalıklarının varlığı

Pulmoner Hipertansiyon: Medikal ve cerrahi tedaviye rağmen kateterle ölçülen Mean pulmoner arter basıncının 50 mmHg’ nın üzerinde olduğu (kalp kateterizasyonunun mümkün olmadığı durumlarda ekokardiografik olarak sistolik pulmoner arter basıncının 75 mmhg’nın üzerinde olduğu hastalar),  NYHA evre 3-4 semptomları veya ciddi sağ ventrikül yetmezlik belirti ve bulgularının olduğu primer ve sekonder pulmoner arteriyel hipertansiyon hastaları

Konstrüktif Perikardit: Opere edilmesine ve medikal tedaviye rağmen bulguları devam eden veya inoperabl olup NYHA evre 3-4 konstriktif perikardit hastaları

Hipertrofik ve Restruktif Kardiyomyopati: Fizik muayene ve laboratuar sonuçlarıyla hipertrofik kardiyomiyopati tanısı konulan, uygun medikal, cerrahi veya invaziv tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları olan hastalar

Kalp Yetmezliği

Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan ve ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan kalp yetmezliği

veya

Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan İnvaziv olarak ölçülmüş kardiyak indeksi 2.2 nin altında, pulmoner kapiller kama basıncı 18 mmHg üzerinde olan kalp yetmezliği

Konjenital Kalp Hastalıkları

Maksimum diyet, ilaç, perkutan veya cerrahi tedavisine rağmen NYHA evre 3-4 konjestif kalp yetersizliği semptomları olan konjenital kalp hastalıkları

veya

Cerrahi yada perkutan tedaviye rağmen kalp boşluklarında ciddi dilatasyon veya disfonksiyonu olan, ciddi kapak yetersizliği veya darlığı olan konjenital kalp hastalıkları

veya

Sağ-sol şant gelişen hastalar yada cerrahi ile düzeltilemeyen doğuştan sağ sol şantı olan hastalar

veya

Eisenmenger sendromu gelişen konjenital kalp hastalıkları

veya

Operasyon yapılmış hastalarda aşağıdakilerden en az biri ile beraber;

NYHA evre 3-4  konjestif kalp yetersizliği semptomları olan hastalar

Siyanozu devam eden hastalar

Önemli sol-sağ şantı devam eden ( Qp/ Qs >2:1), hastalar

Sağ-sol şantı bulunan hastalar

Pulmoner vasküler rezistansı sistemik vasküler rezistanstan büyük olan hastalar

Kalp Kapak Hastalıkları

Medikal tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptomları ve laboratuvar bulguları ile ortaya konmuş ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu  saptanan orta-ciddi düzeyde darlığı ya da yetmezliği olan cerrahi veya medikal nedenlerle opere edilemeyen (inoperabl) kalp kapak hastalıkları

veya

Perkutan girişimsel yöntem uygulanan veya opere edilen hastalarda medikal tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları devam eden veya operasyon sonrası en az 1 yıl sonra yapılan takipte ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu devam eden kalp kapak hastalıkları.

Koroner Arter Hastalıkları

Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte, medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen miyokard perfüzyon sintigrafisinde sol ventrikülün en az %30’unu etkileyen iskeminin saptandığı koroner arter hastalığı

veya

Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, bir veya daha fazla koroner arterde en az %50 oranında darlığın anjiyografik olarak gösterildiği Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina pektorisi olan koroner arter hastalığı

veya

Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte ciddi sol ventrikül fonksiyon bozukluğunun (EF<%30) olduğu koroner arter hastalığı

Kalp Transplantasyonu

L. DAMAR HASTALIKLARI

Sistemik kökenli ve tedavisi mümkün olmayan, çalışmayı etkileyen, kısa mesafe kladikasyonu olan, iskemik yara ve trofik bozukluğa yol açan arteriyel tıkanıklık (ABI 0.5’den az)

Tedavisi mümkün olmayan büyük arter anevrizmaları (aort v.b.)

Tedaviye rağmen tekrarlayan veya inatçı, geniş ülserasyona neden olan venöz staz

Tedavisi mümkün olmayan ağır lenfödem ve elefantiyazis

M. GENİTOÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARI

Böbrek fonksiyon bozukluğu:

Kronik hemodiyaliz veya periton diyalizi

veya

Böbrek transplantasyonu

veya

En az 3 ay boyunca serum kreatinin düzeyinin sürekli 4 mg/dl (en az 3 kez 3 farklı zamanda) veya üzerinde olması veya kreatinin klirensinin 30 ml/dk veya altında bir değere  düşmesi ile beraber aşağıdakilerden en az ikisi;

Patolojik kırıklar

Kalıcı motor ve  duyusal  nöropati (EMG ile tespit edilen)

Kalıcı aşırı sıvı  yüklenmesi  sendromu  beraberinde:

a. Diastolik kan basıncının 110 mmHg veya üzerinde olduğu diastolik hipertansiyon olması ( ambulatuar kan basıncı monitörizasyonu ile tespit edilen)

veya

b. Tedaviye rağmen devam eden inatçı  vasküler  konjesyon  bulguları (telegrafi, ekokardiografi ve klinik bulgular ile desteklenen)

Takip eden 6 aylık süreçte en az 30 günlük ara ile değerlendirme sonrası hesaplanan ve  vücut kitle indeksinin 18.0’in altında olması ile tanımlanan kilo kaybının olduğu inatçı  anoreksi.

Nefrotik sendrom; anazarka tarzı ödem ile birlikte tedaviye rağmen en az 3 ay süren ve;

Serum albümin  düzeyinin 3.0 gram/desilitre (100 ml) veya altında ve 24 saatlik  proteinüri  miktarının 3.5 gram veya üzerinde olması

veya

24  saatlik  proteinüri  miktarının 10.0 gram ve üzerinde olması

Üretra  darlıkları  sürekli sonda kullanmayı gerektiren veya sürekli  sistostomi

Üreterosigmoidostomi,  üreterokuteneostomi, post operatif  kalıcı fistüller, total inkontinans

Penis ve  testislerin birlikte yokluğu ve idrarın sürekli akması

N. ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI

Hipofiz ve Hipotalamus Bez Hastalıkları

Cerrahi ve tıbbi tedaviye cevap vermeyen hastalıklar. (Çevre dokulara invaze olan, körlüğe v.b. neden olan adenomlar)

Tiroid ve Parotiroid Bez Hastalıkları

Hipoparatiroidiye bağlı tedaviyle düzeltilemeyen hipokalsemi, hiperfosfatemi ve yumuşak doku kalsifikasyonları

Hiperparatiroidiye bağlı tedaviye cevap vermeyen ağır hiperkalsemi (kan kasiyum düzeyi ≥14 mg/dl )

Kanserlerin yol açtığı malign  hiperkalsemiler

Adrenal Bez Hastalıkları

Tedavi edilemeyen fonksiyonel adrenal bez adenomları

Cerrahi ve medikal tedaviyle kontrol altına alınamayan endokrin hipertansiyon (Feokromasitoma, hiperaldosteronizm v.b.)

Cerrahi ve medikal olarak tedavi edilemeyen gastrointestinal nöroendokrin tümörler

Diabetes Mellitus Kronik  hiperglisemi veya hipoglisemiye  bağlı en az 3 sistemi etkileyen orta-ağır komplikasyonların bulunması (görme kaybı, nöropatiler, periferik damar hastalıkları, retinopatiler ve  nefropatiler v.b.)

Metabolizma Hastalıkları

Tedaviye rağmen kırıklara yol açan ve sekel bırakan metabolizma hastalıkları(osteogenezis imperfekta, genetik ağır osteomalaziler v.b.)

Porfiria (konjenital eritropoetik porfiria)

O. SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI

Kronik Pulmoner Yetmezlik: Kronik obstruktif akciğer hastalığı, kronik restriktif akciğer hastalığı, klinik olarak belgelenmiş akciğer hastalığına bağlı olarak gaz değişiminde kronik kalıcı bozulma olan durumlar

Ağır fonksiyonel etkilenme; istirahat PO2 değeri  50 mmHg’dan az veya 60 mmHg’nın altında ve beraberinde pulmoner hipertansiyon, kor pulmonale, egzersizle artan ağır hipoksemi bulgularının olması

veya

İdame tedaviye rağmen ağır veya çok ağır dispne (Modified medical research council, MMRC 3-4), şiddetli fizik muayene bulguları ve  spirometride  hastalıkların tanısı dikkate alınarak; FEV1 <%45; FVC <%45; DLCO<%45 veya VO2 maks<15ml/kg-dk olması

Bronş Astımı

Birer hafta arayla  usulüne uygun yapılan 3  spirometri ölçümü ile kalıcı ağır fonksiyonel bozukluğun gösterilmesi ( FEV1/FVC <%55, FEV1<%40)

veya

Spirometriye  uyum  sağlayamayan hastalarda; hastanın yılda en az 6 kez astım atağı ile acil servise başvurmuş olması ve arteriyel kan gazlarında en az hafif veya orta dereceli hipoksemisi bulunması

(Astımda maluliyet için rapor düzenlenmeden önce optimal tedavi yapılmış ve klinik stabil dönem sağlanmış olmalı ve değerlendirme en az 12 haftalık tedaviden sonra yapılmalıdır.)

Uykuda solunum bozuklukları

Ağır fonksiyonel kayıp; uykuda solunum bozukluğunda polisomnografide belirgin noktürnal desaturasyon bulunması ve bu kronik noktürnal hipoksemiye bağlı pulmoner hipertansiyon veya kor pulmonale gelişmesi

veya

Apne hipopne indeksi (AHİ) >30 olup CPAP tedavisini tolere edememesi veya yeterli kompliyans sağlanamaması

Tüberküloz

Çoklu ilaca dirençli tüberküloz (İki yıl sonra tekrar değerlendirilir.)

Bronşektazi

Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması, (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde  yer alan uygun kriterler altında değerlendirilir.)

veya

Hastane başvurusu gerektiren , pnömoni veya hemoptizi ataklarının  veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması.

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

Kistik Fibrozis

Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde  yer alan kriterler altında değerlendirilir.)

veya

Hastane başvurusu ile intavenöz veya nebulizer antibiyotik tedavisi gerektiren;  pnömoni ve enfeksiyon atakları  veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

7.  Akciğer Transplantasyonu

Not;

– Arter kan gazları için kan alınırken hastanın en az 15 dakikadır istirahat halinde olması, 30 dakikadır oksijen tedavisi almıyor olması ve hastanın optimal tedavi altında bulunması gereklidir. En az bir gün arayla tekrarlanmış iki ayrı arter kan gazı(AKG) sonucu olmalıdır.

– Spirometrik incelemeler hastanın sağlık durumunun en iyi olduğu zamanda ve obstruksiyon bulgusu varlığında kısa etkili bronkodilatör inhalasyonundan en az 10 dakika sonra yapılmalıdır.

– Dispnenin değerlendirilmesi MMRC dispne skalasına göre yapılır. Klinik, spirometrik ve arteriyel kan gazı bulguları ile fonksiyonel etkilenmenin derecesinde netlik sağlanamazsa kişilerde pulmoner egsersiz testi sonuçları dikkate alınır (kardiyo pulmoner egzersiz testi (KPET) ve 6 dak. yürüme testi)

P. DİĞER

AIDS

Tedaviye rağmen CD4 kan lenfosit sayısının <200 mm³

veya

Ağır immünyetmezlik semptomları görülen hastalar (fırsatçı enfeksiyon, kanser, kaposi sarkomu v.b.)

Mevcut hastalık listelerinin dışında kalan, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı hastalıklar.

Birden fazla hastalığın bir arada olduğu, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı durumlar.