Eyvah Yıllık İzinde Hasta Oldum !

İzin hususu bilindiği gibi 4857 Sayılı İş Kanunumuz ve 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunumuz da ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Ben bu makalemde bu iki kanunumuz açısından durumu açıklarken, Devlet memurlarımız açısından da durumu  657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu açısından açıklayarak makale başlığımıza cevap vereceğim.

4857 sayılı iş kanunumuzda;  izin konusu 53. maddeden 59. maddeye kadar anlatılmıştır. Burada 53. maddede “iş yerin de işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.” denilerek yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri anlatılmıştır.  54. maddede “1 yıllık süre içinde 55. maddede sayılan haller dışındaki sebeplerle işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken 1 yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılır ” denilerek, yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi 55. maddede yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan süreler sayılmış ve “(a) bendinde, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günlerin” çalışılmış gibi düşünüleceği bildirilmiştir. 56. maddede yıllık ücretli iznin nasıl uygulanacağı, 57. maddede yıllık izin ücreti, 58. maddede izinde çalışma yasağı ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Yine 4857 sayılı iş kanunumuzun 60. maddesi “Yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izninin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usuller ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şekli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterilir.” Cümlesi ile izinlere ilişkin düzenlemeyi açıklamıştır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan izin yönetmeliğinin 15. maddesi” İşçi sayısı yüzden fazla olan iş yerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen 1, işçileri temsilen 2 kişi olmak üzere toplam 3 kişiden oluşan izin kurulu kurulur” diyerek 16. maddede izin kurulunun görev ve yetkilerini belirlemiştir.

Ayrıntılı anlattığımız İş Kanunumuz da yıllık ücretli iznini kullanan işçinin hastalanması ve istirahat alması durumunda geçen sürenin yıllık izinden sayılıp sayılmayacağı konusunda açık bir düzenleme olmadığını görmekteyiz. Benim şahsi görüşüm 55. maddenin a) bendinde, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günlerin “çalışılmış gibi düşünüleceği bildiriminden dolayı hastalanan işçinin istirahatli olduğu sürenin yıllık izin süresinden sayılmaması gerekmektedir.  Ancak işçi, yıllık izninin sona erdiği tarihte istirahat süresi de sona ermek şartıyla işine dönmelidir. Daha sonra, uygun bir zamanda izinde raporlu olarak geçirdiği süre kadar izin kullanma talebinde bulunabilir. İşçi, yıllık ücretli izni kullanırken hastalanacak veya kaza geçirecek olursa ve bu nedenle kendisine ilgili sağlık kuruluşları tarafından sağlık izni verilirse, sağlık izni ile yıllık izinin iç içe girmez. Yıllık ücretli izin hakkı askıya alınır eksik yıllık izin kullandığını tutanak edip işçiye başka bir gün ayrıca raporlu olduğu gün kadar yıllık izin veya 2 güne tekabül eden ek kazanç vermek gerekir. Yıllık izin uygulaması ile ilgili diğer hukuki kaynağımız borçlar kanunumuzda ise durum şöyledir. Borçlar Kanunumuzda yıllık İzin 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunumuzun 422 den 425. maddelerine kadar izin konusu anlatılmıştır bu maddelere bakacak olursak yıllık ücretli izin; işveren,  6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunumuzun 422. maddesi işveren en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ve on sekiz yaşından küçük işçiler ile elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür derken, 423. maddesi işçi, bir hizmet yılı içinde kendi kusuruyla toplam bir aydan daha uzun bir süreyle hizmeti yerine getirmediği takdirde işveren, çalışılmayan her tam ay için, yıllık ücretli izin süresinden bir gün indirim yapabilir. İşçi, bir hizmet yılı içinde kendi kusuru olmaksızın hastalık, kaza, yasal bir yükümlülüğün veya kamu görevinin yerine getirilmesi gibi kişiliğine bağlı sebeplerle en çok üç ay süreyle iş görme edimini yerine getiremediği takdirde, işveren yıllık ücretli izin süresinden indirim yapamaz. İşveren, gebelik ve doğum yapma sebebiyle iş görme edimini en çok üç ay süreyle yerine getiremeyen kadın işçinin yıllık ücretli izin süresinden indirim yapamaz. Hizmet veya toplu iş sözleşmeleriyle, işçinin aleyhine hüküm doğuracak şekilde, ikinci ve üçüncü fıkra hükümlerine aykırı düzenleme yapılamaz demektedir. Aynı kanunun 424. maddesi yıllık ücretli izinler, kural olarak aralıksız biçimde verilir. Ancak tarafların anlaşmasıyla ikiye bölünerek de kullanılabilir. İşveren, yıllık ücretli izin tarihlerini, iş yerinin veya ev düzeninin menfaatleriyle bağdaştığı ölçüde, işçinin isteklerini göz önünde tutarak belirler demektedir. 425. maddede ise işveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık ücretli izin süresine ilişkin ücretini, ilgili işçinin izne başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermekle yükümlüdür. İşçi, hizmet ilişkisi devam ettiği sürece, işverenden alacağı para ve başka menfaatler karşılığında yıllık ücretli izin hakkından feragat edemez. Hizmet sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da kullanamadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zaman aşımı, hizmet sözleşmesinin sona erdiği tarihte işlemeye başlar denmektedir.