08.02.2006 tarih ve 26074 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun ile;
- Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek,
- Kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak
- Yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak,
- Sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacı ile kalkınma ajanslarının kuruluşuna izin verilmiştir.
- Ajanslar, bölgeler esas alınarak, Kalkınma Bakanlığının teklifi ile bakanlar kurulu kararıyla kurulur.
- Ajanslar, tüzel kişiliği haiz ve bu kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir.
- Ajansların ulusal düzeyde koordinasyonundan Devlet Planlama Teşkilatı sorumludur.
Ajansların Görev ve Yetkileri :
- Yerel yönetimlerin planlama çalışmalarına teknik destek sağlamak.
- Bölge plan ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projelere destek olmak. Bu kapsamda desteklenen faaliyet ve projelerin uygulama sürecini izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bildirmek.
- Bölge plan ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve bu kapsamdaki projelere destek sağlamak.
- Bölge de kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen ve bölge plan ve programları açısından önemli görülen diğer projeleri izlemek.
- Bölgesel gelişme hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek.
- 4 üncü maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi çerçevesinde ajansa tahsis edilen kaynakları, bölge plan ve programlarına uygun olarak kullanmak veya kullandırmak.
- Bölgenin kaynak ve olanaklarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya ve rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak, başka kişi, kurum ve kuruluşların yaptığı araştırmaları desteklemek.
- Bölgenin iş ve yatırım imkanlarının, ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımını yapmak veya yaptırmak.
- Bölge illerinde yatırımcıların, kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idari iş ve işlemlerini, ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine etmek.
- Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve iş gücü eğitimi gibi konularda, ilgili kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek.
- Türkiye’nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine katkı sağlamak.
- Ajansın faaliyetleri, mali yapısı ve ajansla ilgili diğer hususların güncel olarak yayınlanacağı bir internet sitesi oluşturmak
Kalkınma Ajansı Hangi Destekleri Sağlayabilmektedir?
Ajans, detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla; yerel idarelerin, üniversitelerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının, kar amacı güden işletmelerin, kooperatiflerin, birliklerin ve diğer gerçek ve tüzel kişilerin proje veya faaliyetlerini 8 Kasım 2008 tarihli 27048 sayılı resmi gazetede yayınlanan Kalkınma Ajansları Proje Ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliğin de belirtilen usul ve esaslar dahilinde
- Mali destek
- Teknik destek
Olmak üzere iki şekilde desteklemektedir. Bu yönetmelik kapsamında Ajanslar tarafından uygulanacak Mali Destek türleri şunlardır:
- Doğrudan Finansman Desteği,
- Faiz Desteği,
- Faizsiz Kredi Desteği.
Kalkınma Ajanslarının Mali Desteklerinde Usul Nedir?
Kalkınma Ajansı tarafından yürürlükte olan mali destek programlarına ilişkin başvurular matbu formların doldurulup Ajansların hizmet binalarına elden teslim edilmesi veya kargo veya posta yoluyla gönderilmesi suretiyle yapılmaktadır. Mali destek programlarına ait belgeler Ajansın internet sitesinden veya Ajans hizmet binasından temin edilir. Ayrıca bilgilendirme ve eğitim toplantılarında başvuru rehberleri temin edilebilir.
Mali Destek Programlarına ilişkin son başvuru tarihi ve saati teklif çağrısı kapsamında ilan edilir. Bu tarih ve saatten sonra teslim edilen projeler, Ajanslar tarafından kesinlikle değerlendirmeye alınmaz.
Projelerin hazırlanması sürecinde Ajansın sorumluluk alanındaki illerde eğitimler verilir. Ayrıca kazanan proje sahiplerine proje uygulama eğitimleri de verilir.
Proje Başvuruları Nasıl Değerlendirilir?
Proje başvuruları beş aşamadan oluşan bir değerlendirme sürecinden geçmektedir;
- Aşama: Ön İnceleme
- Aşama: Teknik ve Mali Değerlendirme
- Aşama: Değerlendirmenin Kontrolü
- Aşama: Proje Bütçe Tutarlarını İnceleme/Gerekli Durumlarda Ön İzleme Ziyareti Yaptırma
- Aşama: Yönetim Kurulu Onayı
Yönetim projelerin bölgenin mekansal ve sektörel önceliklerinin dikkate alarak desteklenecek nihai listeyi onaylamasından sonra Ajansın proje teklif çağrısı dönemi bütçesinde öngörülen destek ödeneği ile sınırlı olmak üzere, Ajans tarafından listedeki projelere mali destek verilir. Destek almaya hak kazanan Başvuru Sahiplerine yazılı olarak bildirimde bulunularak sözleşme imzalanmaya davet edilir.
Türkiye’de 26 adet Kalkınma Ajansı kurulmuştur. Bunlar şöyledir;