Teşvik Kapsamında Alınan Hibe Vergilendirilir mi?

1 Seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde geri ödeme koşuluyla sermaye desteği olarak sağlanan destekler, borç mahiyetinde olup ticari kazanca dâhil edilmesi söz konusu değildir demektedir.

Ancak, hibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumlardan bu mahiyette sağlanacak her türlü destek tutarları, ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dâhil edilecektir denmektedir. Tebliğ hükümleri incelendiğinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarlarının kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerektiği açıktır.

Gelir idaresi de; “Kırsal Yatırımların Desteklenmesi Programı, Kırsal Kalkınma Plan ve Programları ile 2006–2010 Ulusal Tarım Stratejisi ve Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Tebliği çerçevesinde bir proje hazırlandığı ve bu proje ile ilgili olarak hibe alındığı belirtilerek, teşvik kapsamında alınan hibe kredisinin kurumlar vergisinden istisna edilip edilemeyeceği “sorusuna 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safı kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safı kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış olup Gelir Vergisi Kanununun 37 inci maddesinde de her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiştir.

Gelir vergisi kanunun 37. Maddesinde ticari kazançlar şu şekilde tanımlanmıştır;

Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı kazançlar ticari kazanç sayılır:

1. Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri ile tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesinden;

2. Coberlik işlerinden;

3. Özel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin işletilmesinden;

4. Gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden;

5. Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım-satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu faaliyetlerinden;

6. Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından; elde edilen kazançlar.

7. Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar.

Kollektif ortaklıklarda ortakların, adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir.

Ticari kazanç, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu kanunda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası) veya usullere göre tespit edilir.

Özel okul ve hastanelerle benzeri yerleri işleten serbest meslek erbabı, serbest meslek kazançlarını da işletmenin kayıtlarına ithal edebilirler.

Buna göre, sağlanan hibe tutarının ticari kazancın bir unsuru olarak kurum kazancına dahil edilmesi ve vergilendirilmesi gerekmektedir.

AR-GE Desteklerinde Vergi

 1 Seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde;

Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflere, istisnadan yararlanan Ar-Ge projelerine ilişkin olarak, hibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumların bu mahiyetteki her türlü bağış ve yardımları, kurum kazancına dahil edilecek ve istisnadan yararlandırılacaktır denmektedir.

Diğer taraftan, teknoloji geliştirme bölgelerinde olduğu gibi serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflere, TÜBİTAK ve benzeri kurumlar tarafından Ar-Ge projelerine ilişkin olarak ilgili mevzuat çerçevesinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarları, kurum kazancına dâhil edilecek ve istisnadan yararlandırılacaktır ifadeleri yer almaktadır.

94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı çerçevesinde yayımlanan 98/10 sayılı Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından, sanayi kuruluşlarının uzman kurumlar tarafından Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen giderlerinin belli bir oranının hibe şeklinde karşılanmakta veya bu projelere geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır. Yukarıda belirtilen mevzuat çerçevesinde geri ödeme koşuluyla sermaye desteği olarak sağlananlar, borç mahiyetinde olup ticari kazanca dâhil edilmesi söz konusu değildir. Ancak, bu mevzuat çerçevesinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumlardan bu mahiyette sağlanacak her türlü destek tutarları ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dâhil edilecektir. Maliyetleri sağlanan bu tür desteklerle karşılanan Ar-Ge harcamaları da, Ar-Ge indiriminin hesabında dikkate alınacaktır.

Tebliğ hükümlerine bakıldığında hem Teknopark hem de Serbest Bölgelerde kazanç istisnası hesaplamalarında maliyet olarak dikkate alınan ar-ge proje harcamalarına yönelik alınan destek tutarlarının kurum kazancına dâhil edileceği, ancak yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde matrahın tespitinde vergiye tabi olmayan gelir olarak indirim konusu yapılacağı anlaşılmaktadır.