Henüz yeni Cumhurbaşkanının açıkladığı fakat yasal kaynakların yayınlanmadığı yeni ekonomi paketinde birçok şey var.
Ne amaçlıyor?
- Reform paketiyle enflasyonla mücadeleye devam edilmesi,
- Cari açığı azaltıcı önlemler devreye sokmak,
- Kamuda kemerleri sıkmak,
- Tasarruf tedbirleri ile daha güçlü bir kamu maliyesi yapısını oluşturmak,
- Harcama disiplini, kamu borç yönetimi,
- vergi düzenlemeleri,
- kamu alım ihaleleri, kamu-özel işbirlikleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri gibi hususları kapsayan yeni politikaları hayata geçirmek amaçlanıyor.
Dikkat Çeken Vergi Düzenlemeleri
Son aylarda dilimize dolanan bir söz var: “ Pandemiden sonra artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak”. Evet, aynen katılıyorum, hiçbir şey eskisi gibi olmayacak, vergi denetim ve incelemeleri dahil. Pandemi döneminde çok yakından şahit olduğumuz dijital değişim ve dönüşümün önünde durulması mümkün görünmüyor. Dijital değişim her alanı olduğu gibi, vergi denetimi ve incelemelerini de etkileyecek.
- Basit usulde vergilendirilen kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, tornacı, çay ocağı işletmecisi, terzi ve tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnaf gelir vergisinden muaf tutulacak. Beyan yükümlülükleri kaldırılacak,
- Vergi Usul Kanunu Vergi Usul Kanunu’nun kayıt dışılığı azaltacak ve vergiye uyumu teşvik edecek şekilde güncellenecek,
- Mükelleflerimizin noter tasdiki muhafaza ve bildirim gibi yükümlülükleri önemli ölçüde hafif iletilmiş olacak,
- Vergi cezalarında uzlaşma kapsamını genişletiliyor,
- Elektronik defter ve elektronik belge kullanımı uygulamasını kademeli olarak yaygınlaştırarak vergi kayıp ve kaçağını azaltılması amaçlanıyor.
- 7/24 hizmet verebilen “Türkiye Dijital Vergi Dairesi” kurulacak,
- Mükellef memnuniyetini sağlamak ve hizmet kalitesini artırmak için dijital vergi asistanı sistemi oluşturulacak,
- Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları revize edilecek,
- Uluslararası yatırımcıların birden fazla ülkeyi ilgilendiren vergisel sorunlarının çözümünde diğer ülkelerle “Karşılıklı Anlaşma Yöntemi” kullanılacak,
- Mükellef ve İdare açısından vergisel öngörülebilirliği artıran transfer fiyatlandırmasına ilişkin Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları yaygınlaştırılacak,
- Kamuya süresinde ödenmeyen borçların tek bir idare tarafından tahsil edilmesi sağlanacak,
- Vergi iade incelemeleri süreleri kısaltılacak,
- E denetim yaygınlaşacak ,
- İnceleme ve raporlar e-rapor ve e-denetim olacak Elektronik tebligat elektronik inceleme elektronik tutanak ve elektronik raporu içeren dijital vergi denetimi sistemini geliştirerek vergi inceleme sürelerini kısalacak.
Kamuya Yönelik Değişiklikler Geliyor
- Verimli Olmayan Döner Sermaye Kapatılacak
- Meclisin bütçe hakkının kapsamını genişletirken, şeffaflık ve hesap verebilirlik artırılması amaçlanıyor,
- Döner sermayeler gözden geçirilecek, verimli olmayanlar kapatılacak ve diğerlerin de kademeli şekilde merkezi yönetim bütçesine, dolayısıyla Meclis denetimi kapsamına alınacak,
- Kamuda taşıt alımı ve kiralanması, temsil ve ağırlama gibi harcama alanlarına katı sınırlamalar getirilecek.
- Kamu personeline dair iş ve işlemlerin tek bir idare tarafından yürütülmesi sağlanacak.
- Türkiye’nin kur şoklarına karşı daha sağlam yapıda durması için borçlanmada sabit getirili ve TL cinsi enstrümanlara ağırlık verilecek.
- Kamu İhale Kanunu’ndaki istisnalar azaltılacak.
- Sektörel Kamu Alımları Kanunu çıkarılacak.
- Kamu ve yerli sanayinin işbirliğini sağlayan ihale modelleri getirilecek.
- Kamu alımlarında yerli ürün kullanımını teşvik etmek üzere Sanayileşme İcra Komitesi altında Merkezi İzleme Sistemi kurulacak.
- Kamu alımlarında yerli malı kullanımının artırılması için şartname havuzları oluşturulacak.
- Zorunlu haller dışında DMO üzerinden yapılacak alımlarda yerli ürün şartı getirilecek. Kamu-özel işbirliğine çerçeve kanun çıkacak.
Çiftçilere Yönelik Dijital Tarım Pazarı Geliyor
- Tarlada ve hallerde kalan taze meyve ve sebzeleri piyasaya kazandıracak mekanizmalar geliştiriliyor,
- Erken uyarı sistemi üzerinden özellikle üretim, toptan ve perakende aşamasında gıda zincirinin tamamı anlık olarak takip edilerek raporlanacak,
- Dijital Tarım Pazarı sayesinde her ölçekteki çiftçi, ürünü için pazar bulabilmesi amaçlanıyor,
- Fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için sözleşmeli tarım mekanizması oluşturuluyor,
- Fiyat istikrarının sağlanması amacıyla Fiyat İstikrarı Komitesi oluşturulacak,
- Gıda fiyatlarında dalgalanmayı önlemek için Erken Uyarı Sistemi kurulacak,
- Tarlada ve hallerde kalan ürünler Dijital Tarım Pazarı’na açılacak,
- Gıda Bankacılığı cazip hale getirilecek. Hal Yasası Meclis’e sunulacak.
Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi Geliyor
- Devletin sunduğu sosyal yardımları ihtiyaç sahibi ailelere ulaşmasında en ufak bir adaletsizliğin yaşanmaması, bunun için merkezi ve yerel yönetimlerin sosyal yardımı birimlerini bütünleşik sosyal yardım bilgi sistemine entegre ederek veri paylaşımını sağlanacak,
- Şeffaflığı artırmak gayesiyle bütçe sonuçlarını politika gelişmelerini ve hedefler üç ayda bir kamu maliyesi raporu ile millete açıklanacak,
Sorunlu Krediler İçin Önemli Adım
- Kredi Yaşam Döngüsü Projesi hayata geçirilecek,
- Yakın izlemedeki kredilere yönelik olarak bankacılık sektöründe operasyonel yeniden yapılandırma ve firma rehabilitasyon fonksiyonları oluşturulacak,
- Sorunlu krediler içinde katma değer üretme ve istihdam oluşturma potansiyeli bulunanların rehabilitasyonu için Girişim Sermayesi Fonları’nın kurulmasına yönelik çalışmalar yapılacak,
- Yaşama imkânı olmayan donuk alacakların Varlık Yönetim Şirketlerine satışı, aktiften silinmesi gibi yöntemlerle bilanço dışına çıkarılması için gerekli teşvik mekanizmaları oluşturulacak,
- Yakın izleme ve donuk alacak grubunda yer alan kredilerin menkul kıymetleştirilebilmesi için mevzuat değişecek.
Katılım Bankacılığı Tek Çatıda Toplanıyor
- Müstakil bir Katılım Finans Kanunu hazırlanarak, çeşitli kanunlar altında düzenlenen katılım finans sektörü tek bir çatı altında toplanacak,
- katılım finans altında yer alan tüm sektörlere yönelik uluslararası standartlarda Merkezi Danışma Kurulu hayata geçirilecek.
- Katılım finans derecelendirmesi sistemi oluşturulacak,
- Katılım finans tahkim mekanizması İstanbul Tahkim Merkezi bünyesinde hayata geçirilecek ve İstanbul Finans Merkezi’ne (İFM) özel bir tahkim merkezi kurulacak,
- Risk Merkezi, yeniden organize edilecek. “TROY” ayrı bir şirket çatısı altında yapılandırılacak,
- Halka arz süreçleri kolaylaştırılıp, teşvik edilecek. Proje finansmanı fonu ve projeye dayalı menkul kıymetlere ilişkin gerekli düzenlemeler tamamlanacak,
- Kamu hizmeti niteliği taşıyan, altyapı, ulaşım, enerji, haberleşme, sağlık alanlardaki projelerin sermaye piyasaları yoluyla finanse edilmesi mümkün hale getirilecek,
- Yeşil tahvil ve sukuk ihraçları teşvik edilecek,
- Reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçlarını kolaylaştıracak Tahvil Garanti Fonu oluşturulacak,
- Cari açıkla mücadelede önemli adımlar atılacak. Kredi Garanti Fonu (KGF) teminatı ile 5. ve 6. bölgelerde imalata dayalı, ithal ikamesi ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli kredi desteği sağlanacak.
İki Yeni Başkanlık Kuruluyor
- Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Sağlık Endüstrileri Başkanlığı ile Yazılım ve Donanım Endüstrileri Başkanlığı kurulacak,
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı başkanlığında Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) oluşturulacak. Kurul, eylemlerin eşgüdümünü takip edecek. Kamu görevlilerine başka kurumların yönetim/ denetim kurullarında en fazla bir görev verilecek.
- TÜİK “ilişkili kuruluş” yapısına dönüştürülecek.
Kadın Ve Gençleri İstihdam Edene İlave Teşvik Geliyor
- Yatırımlarda öngörülebilirliği artırmak, bürokrasiyi azaltmak ve yatırım sürecinde karşılaşılan sorunlara hızlı çözümler üretmek amacıyla Özel Kesim Yatırımlarının Korunması ‘na yönelik sistem hayata geçirilecek,
- Yatırım Uyuşmazlığı Kurumu oluşturulacak,
- Devlet destekleri reformu yapılacak,
- Teşvik sistemi sadeleştirilecek,
- Emsal ülkelerde yeni yatırım çekmek için uygulanan nakit teşvik modelleri ile rekabet edecek yaklaşımlar geliştirilecek,
- Yeni yatırımlara yönelik teşvik programlarında, hak edilen yatırıma katkı tutarının kurumlar vergisi haricindeki diğer vergi ödemelerinden de belirli oranlarda indirilebilmesine imkân sağlanacak,
- Yatırım teşviklerindeki SGK prim desteği süresi, genç ve kadınların istihdam edilmesi durumunda uzatılabilecek.
Dijital Para İçin Altyapı Çalışması Başlıyor
- Dijital paranın ekonomik, teknolojik ve hukuki altyapısını oluşturacak adımlar atılacak,
- Uluslararası standartlarda bir katılım finans tahkim mekanizması kurulacak.
- Reel sektör şirketlerimizin tahvil ihraçlarını özendirmek için Tahvil Garanti Fonu kurulacak.
Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
