Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
Türkiye’de ilk corona virüs vakasının açıklamasının ardından paniğe kapılan vatandaşlar alışverişe koştu. Market ve süpermarketlerde uzun kuyruklar oluşurken, raflarda bakliyat, şeker, makarna gibi gıda ürünlerinin tükendiği görüldü. Virüsün yayılmasından korkan vatandaşlar özellikle, tuvalet kağıdı, pirinç, un gibi temel gıdalara yöneldi. Corona virüs vakasının görülmesiyle fırsatçılar da yine sahneye çıktı. Kolonya ve maske fiyatlarında fahiş artışlar baş gösterirken, buna makarna satışları da eklendi.
Normalde 3 TL olan paket makarnanın online alışveriş sitelerinde 14.50 TL’den satıldığı gördük. Ürünün stoklarda tükenmiş olması da dikkatlerimizi çekti. Ocak ayında 12.50 TL olan 1 litrelik kolonyanın fiyatı, mart başında 15.90 TL’ye dün ise 33 TL’ye fırladı. Bazı alışveriş sitelerinde sabah saatlerinde 22.90 TL olan bir litre kolonyanın akşam saatlerinde 99.90 TL’ye satıldığı da görüldü.
İşte bunun adı fırsatçılık bunu yapanlar ise corona virüsünden daha tehlikeli asalaklardır!
Bu hususta herkes duyarlı olmalıdır yasalarımız ve kamu kurumlarımız bu hususta çok hassas ve hemen müdahale etmektedir.
Ticari ahlaksızlık olan fırsatçılık aynı zamanda suçtur.
Türk Ceza Yasasının 240 – 238 maddelerinde stokçuluğu, karaborsacılığı, fırsatçılığı önlemek, bunu yapanları da cezalandırmak amaçlanmıştır yasa maddelerinin cezasına baktığımızda “altı aydan üç yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası verilir” ibarelerini görmekteyiz.
Fırsatçılıkla mücadele corona virüsle mücadele kadar önemlidir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı corona virüs fırsatçıları için harekete geçti. Haksız fiyat artışı ve stokçuluk iddialarına ilişkin olarak şikayetleri almak üzere Bakanlık VİMER : 189 ihbar hattında uzman bir ekip görevlendirmiştir. Konu ile ilgili şikayetleri bu hatta iletebilirsiniz.
Ticaret Bakanlığı vatandaşların haksız fiyat artışlarına ilişkin başvurularını Haksız Fiyat Artışı Şikayet Bildirimi mobil uygulamasından şikayetlerini anlık olarak iletebilecek ‘Alo 175’ çağrı merkezi buraya ya da haksız fiyat artışı şikayet edilebilir.
Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) corona virüs bahanesiyle haksız fiyat artışı ve stokçuluk yapan firmalar hakkında inceleme başlattı.
Show TV’de spikeri Ece Üner, konuyla ilgili haberi sorarken “Virüs mü, fırsatçılar mı daha hızlı yayılıyor bilemedik! Corona virüs geliyor, maske fiyatı 5 katına çıkıyor. Dezenfektan bilmem kaç katına çıkıyor. Makarna üç katı fiyatına satılıyor. Deprem oluyor ev sahipleri kirayı üç katına çıkarıyor. Ramazan oluyor yiyeceğe zam geliyor. Sorsan hepimiz Müslümanız ama gel gör ki, “namaz 5 vakit ahlak 24 saat farz” diyordu bu söze ne denebilir ki haklı tabi ki
Ticarette normal kar helaldir. Fakat, ticaretin gayesi her ne pahasına olursa olsun kâr, hele aşırı kâr elde etmek değildir. İslam’ın haram kıldığı aşırı kar yollarından biri fırsatçılık ve karaborsadır. Karaborsanın insanlara pek çok zararı vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Piyasada sun’î darlık meydana getirmek, tüketimi sun’î olarak artırmak, bu vesileyle enflasyonu yükseltmek, fazla fiyatla tüketicinin mağdur edilmesi, alıcı-satıcı arasındaki itimat, iyi niyet, sevgi ve saygının ortadan kalkması… Birkaç kişinin aşırı para kazanması için buna başvurması, günah sayılmıştır. Peygamberimiz (asm) karaborsacıyı şöyle tehdit eder: “Pazara mal getiren rızıklandırılmış; ihtikar (stok ve karaborsa) yapan lânetlenmiştir.” (İbn-i Mâce, Ticaret, 6). İhtikar dinen haramdır.
