Yurtdışında Web ‘de Yayınlanan Makalenin Telif Hakkı

Yurt dışında (İngiltere) Bir Yayın Evinin Web Sitesinde Ve Kitap Olarak Yayınladığı Makalenin Telifi Vergiye Tabi Midir? Yurt dışında bir yayın evi tarafından bir bilimsel çalışmanın kitap ve web sitesinde yayınlanması sonucu ödenen telif bedelinin vergisel boyutu sorulmaktadır. Gelir vergisi Kanunu açısından durum; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde; “Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır. Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir. Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez. Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.” hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar” hükmüne yer verilmiş olup, aynı fıkranın (2/a) bendinde, 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden % 17 oranında tevkifat yapılacağı belirtilmiştir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu açısından durum; Bu açıklamalara göre, bilimsel çalışmalarınızın, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser niteliği taşıdığının Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak yazı ile tevsik edilmesi halinde, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan faydalanmak mümkün bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu istisna kapsamında bulunan çalışmaların Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınması halinde, yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı ve istisna hadleri içinde kalan bu kazançlarınız için yıllık beyanname verilmeyeceği tabiidir.   Vergi usul kanunu açısından durum; Öte yandan serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 153 üncü maddesi uyarınca işe başlamayı vergi dairesine bildirme, 172 ve 210 uncu maddeleri uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutma, 236 ıncı maddesi uyarınca da mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatları için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır. Buna göre, serbest meslek faaliyetini meslek halinde ifa edenlerin, 213 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümlerinde yer alan yükümlülükleri yerine getirmesi gerekmektedir. Ancak, konuya ilişkin olarak 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunluluklarının kaldırıldığı açıklanmıştır. Bu çerçevede, söz konusu faaliyetin mutad meslek halinde ifa edilmesi ve istisna kapsamındaki eserlerinizi Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlar dışındakilere de satmanız halinde, 213 sayılı Kanunun 153, 172, 210 ve 236 ıncı maddeleri uyarınca işe başlama bildiriminde bulunma, serbest meslek kazanç defteri tutma ve serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyetiniz bulunmaktadır. İkili vergi anlaşmaları açısından durum; Diğer taraftan, İngiltere’deki yayın evi tarafından yayımlanan bilimsel çalışmayla ilgili olarak tarafınıza ödenecek telif haklarına ilişkin vergilemenin Türkiye Cumhuriyeti ile arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının “Gayri maddi Hak Bedelleri”ne ilişkin maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna göre,  yayın evi tarafından yapılacak telif hakkı ödemeleri, İngiltere ile yapılan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması kapsamında Türkiye’de iç mevzuatımız hükümlerine göre vergilendirilebilecektir. Yine Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının, kaynak devlet olarak İngiltere’nin de vergi alma hakkı bulunmakta olup; alınacak vergi, gayri maddi hak bedelinin gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacaktır. Her iki ülkenin de bu gayri maddi hak bedellerinden vergi alması durumunda yol açılacak çifte vergilendirme, Anlaşmanın “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi”ne ilişkin anlaşmanın 23 üncü maddesi ile önlenecek olup, gayri maddi hak bedeli için İngiltere’de ödenen vergi Türkiye’de ödenecek bu gelire ilişkin vergiden mahsup edilebilecektir. Ancak, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları hükümlerinden yararlanmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin tam mükellef oldukları ülkenin yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bunu karşı ülke vergi sorumluları ve yetkili makamlarına ibraz etmeleri gerekmektedir. Ülkemiz uygulamasına göre Anlaşmaya taraf devlette faaliyette bulunan veya hizmet icra eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişilere bu devletin yetkili makamlarınca hazırlanarak verilen belgeler Türk vergi idaresince onaylanmamakta, bunun yerine Türkiye yönünden yetkili makamlarca düzenlenen mukimlik belgesi kendilerine verilmektedir.